Śluz przed okresem: jaka jest rola wydzieliny w różnych momentach cyklu?

Śluz przed okresem: rola śluzu

Śluz przed miesiączką jest naturalną wydzieliną z szyjki macicy, wytwarzaną przez gruczoły zlokalizowane w jej błonie śluzowej. Jego obecność jest zjawiskiem fizjologicznym, podobnie jak to, że w trakcie cyklu menstruacyjnego zmienia się jego ilość, kolor i konsystencja. Wydzielina z pochwy przed okresem jest regulowana przez stężenie hormonów, ale może na nią wpływać również dieta, stres lub ciąża. Niepokój natomiast powinny wzbudzić upławy przed okresem, które łatwo odróżnić od śluzu szyjkowego, ponieważ są obfite, mają przykry zapach i gęstość inną niż zazwyczaj. Oznaczają one, że doszło do zakażenia drobnoustrojami.

Wyróżnia się dwa rodzaje śluzu przed okresem:

• śluz niepłodny – wygląd: gęsty, nieprzejrzysty,
• śluz płodny – wygląd: przejrzysty, rzadki, ciągnący się; świadczy o owulacji.

Wydzielina produkowana przez szyjkę macicy spełnia różnoraką rolę. Podczas dni niepłodnych chroni ona pochwę przed infekcjami oraz uszkodzeniami. Uniemożliwia także poruszanie się plemników i ich przedostawanie się do macicy. W trakcie dni płodnych śluz szyjkowy stwarza środowisko sprzyjające poruszaniu się i przeżyciu męskich gamet. Jest on rzadki, dlatego kobieta może odczuwać uczucie wilgotności. Przed samym okresem konsystencja zmienia się na gęstą.

Kolor śluzu przed okresem

Kolor śluzu zmienia się w zależności od dnia cyklu menstruacyjnego. Wydzielina z pochwy w dniach niepłodnych znacząco różni się od tej, którą można zaobserwować podczas owulacji. Podczas pierwszej fazy, tzw. folikularnej (następującej po ustaniu krwawienia) odnotowuje się wzrost estrogenów. Pojawia się przezroczysty i wodnisty śluz zwiastujący dni płodne.

Po owulacji następuje faza lutealna (poowulacyjna). Trwa ona aż do następnego krwawienia miesięcznego. Wzrasta ilość progesteronu, a tym samym zmienia się kolor wydzieliny z szyjki macicy. Kobieta może zaobserwować wówczas kremowy, mleczny lub biały śluz przed okresem. Ze względu na różny poziom hormonów oraz spożywane produkty, u niektórych pań może pojawić się żółty śluz przed okresem.

Mimo że najczęściej pojawia się biały lub żółty śluz, przed okresem u niektórych kobiet może mieć on różowe lub brunatne zabarwienie. Taki kolor wydzieliny z pochwy pojawia się zwykle tuż przed rozpoczęciem się krwawienia menstruacyjnego (jeżeli nie doszło do zapłodnienia). Natomiast wodnisty śluz przed okresem może oznaczać opóźnienie owulacji. Zwykle wtedy miesiączka pojawia się z opóźnieniem.

Konsystencja śluzu przed okresem

Od stężenia estrogenów i progesteronu zależy także konsystencja wydzieliny z szyjki macicy. Jak wygląda śluz przed okresem?

• gęsty śluz – przed okresem wydzielina z pochwy jest zawiesista, a nawet galaretowata; dzieje się tak, ponieważ śluz niepłodny ma za zadanie zahamować ruch plemników,
• lepki śluz – przed okresem wydzielina jest zwarta i zlepiona, nie powoduje uczucia wilgoci,
• nieciągnący się śluz – wydzielina nie rozciąga się między palcami, lecz pozostaje zbita.

Co oznacza dużo śluzu przed okresem?

Ilość wydzieliny z szyjki macicy jest regulowana indywidualnie. Dużo śluzu przed okresem może pojawić się u dziewcząt w okresie dojrzewania, co wiąże się ze wzmożonym wydzielaniem estrogenów. Natomiast, jeżeli zazwyczaj kobieta miewała mało wydzieliny, a nagle pojawia się obfity śluz przed miesiączką, można podejrzewać ciążę. Nie jest to jednak pewny objaw, dlatego warto poczekać na wynik testu ciążowego.

Natomiast obfite upławy przed okresem, które mają brzydki zapach, żółto-zielony kolor lub pienistą konsystencję, świadczą o tym, że doszło do zakażenia układu moczowo-płciowego. Za infekcje odpowiadają najczęściej grzyby, bakterie lub rzęsistek pochwowy. Najbardziej narażone są młode kobiety, aktywne seksualnie lub stosujące tampony.

Zapach śluzu przed okresem

Zapach wydzieliny przed okresem nie jest drażniący ani nieprzyjemny. Zwykle jest również niewyczuwalny podczas wizyty w toalecie, wykonywania czynności higienicznych lub na bieliźnie. Sygnałem alarmowym powinna być każda  zamiana woni – brzydki, rybi lub dziwny zapach z pochwy przed okresem jest wskazaniem do wizyty u ginekologa.

Śluz przed okresem a dni płodne

W zależności od długości cyklu menstruacyjnego śluz na tydzień przed okresem jest określany jako niepłodny. Jest to tzw. faza poowulacyjnej bezpłodności bezwzględnej, która trwa od zakończenia owulacji do wystąpienia krwawienia miesięcznego. W tym czasie śluz staje się charakterystycznie gęsty, lepki i biały (lub kremowo-żółty). Jego struktura i pH uniemożliwiają ruch i żywotność plemników. Istnieje więc bardzo mała szansa na zapłodnienie.
Zdarza się, że kobieta może zaobserwować u siebie śluz płodny przed okresem, który można poznać po tym, że jest przezroczysty i wodnisty. Zwykle oznacza to opóźnienie owulacji i dni płodnych, co wiąże się również z opóźnieniem miesiączki. Za tę sytuację odpowiadają m.in. przyjmowane leki, przebyta infekcja, osłabienie, zmiana klimatu.

Śluz przed okresem a ciąża

Nie można jednoznacznie określić, jaki śluz występuje po zapłodnieniu, ponieważ część kobiet obserwuje u siebie gęstą wydzielinę (typową dla dni niepłodnych), część wodnistą, która powoduje wrażenie wilgoci, a jeszcze inne panie zgłaszają całkowity brak śluzu po zapłodnieniu (tzw. faza sucha, często mylona z suchością pochwy). Wszystko zależy od indywidualnych cech osobniczych. Zwykle uważa się, że śluz po zapłodnieniu jest po prostu inny, niż obserwowany zazwyczaj.

Zobacz też: Śluz w ciąży

Śluz a krwawienie implantacyjne

Krwawienie implantacyjne jest jednym z najwcześniejszych objawów ciąży, który pojawia się w wyniku zagnieżdżania się zarodka w błonie śluzowej macicy. Pojawia się najczęściej między owulacją a terminem spodziewanej miesiączki. Z tego powodu wydzielina przed okresem ma jasnoróżowy lub brązowy kolor i nie jest jej dużo. Plamienie implantacyjne ustępuje po kilku godzinach (maksymalnie po 3 dniach) i nie pojawia się po nim miesiączka. Należy jednak pamiętać, że tego typu krwawienie nie występuje u wszystkich kobiet po zapłodnieniu.

Sprawdź: Jak wyglądają pierwsze dni po zapłodnieniu?

Jak powinna wyglądać obserwacja śluzu przed okresem?

Obserwacja śluzu przed okresem jest jedną z metod naturalnego planowania rodziny. Polega ona na codziennej ocenie wydzieliny z pochwy i współżyciu jedynie w dni, w których obserwuje się śluz niepłodny. Zgodnie z tą techniką płodność rozpoczyna się w momencie wystąpienia jakiejkolwiek wydzieliny, a kończy się 4 dobę po tzw. objawie szczytu – jest to dzień, kiedy zaobserwuje się chociaż jedną z cech śluzu płodnego (np. uczucie wilgotności i śliskości w przedsionku pochwy). Opisana obserwacja śluzu jest składową objawowo-termicznych metod planowania ciąży.

Śluz zamiast miesiączki: co oznacza?

Brak miesiączki i biały lub przezroczysty śluz może oznaczać, że doszło do zapłodnienia. Warto wówczas wykonać test ciążowy (domowy lub laboratoryjny). Jednak, jak wspomniano wcześniej, taki objaw pojawia się także, kiedy doszło do zmian w cyklu menstruacyjnym. Jeżeli ciąża zostanie wykluczona, a miesiączka mimo to się nie pojawi, należy skonsultować się z ginekologiem.