Zrosty po cesarce [przyczyny, leczenie i skutki]

Zrosty po cesarskim cięciu powstają na skutek nieprawidłowego zrośnięcia się rany. Mogą być przyczyną występowania nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak: ból brzucha, dyskomfort w trakcie stosunku, zaparcia, a niekiedy także problemy z zajściem w kolejną ciążę. Zrosty po CC to powikłanie, któremu można zapobiegać.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Zrosty po cesarce to patologiczne połączenie tkanek w jamie brzusznej, które powstało na skutek nieprawidłowego procesu gojenia się rany pooperacyjnej. Szacuje się, że występują one u ponad 50% kobiet, które przeszły CC.
  • W profilaktyce zrostów po CC ważna jest pielęgnacja rany pooperacyjnej i zapobieganie infekcji.
  • Objawy zrostów po cesarce to: ból brzucha i miednicy, bolesne miesiączki, dyskomfort podczas stosunku, dolegliwości ze strony układu pokarmowego (bolesne wzdęcia i zaparcia).
  • Leczenie zrostów po CC polega na chirurgicznym rozłączeniu nieprawidłowo połączonych tkanek.
  • Najczęstszym powikłaniem po CC jest niepłodność.

Co to są zrosty po cesarce?

Zrosty po cesarskim cięciu (zrosty pooperacyjne) to nieprawidłowe połączenie się wewnętrznych struktur w trakcie gojenia rany, które w warunkach fizjologicznych nie są ze sobą zrośnięte. Są one wynikiem podrażnienia błony, która wyściela jamę brzuszną. Zrosty przyczyniają się do wystąpienia wielu nieprzyjemnych dolegliwości oraz zaburzeń funkcjonowania narządów wewnętrznych.

Zrosty pooperacyjne tworzą się niemal po każdym zabiegu chirurgicznym w obrębie jamy brzusznej, a zwłaszcza ginekologicznym. Są na nie narażone szczególnie te kobiety, które przebyły więcej niż jedno cięcie cesarskie. Szacuje się, że występują one nawet u ponad 50% kobiet.

Uważa się, że zrosty na macicy po cesarskim cięciu występują u ponad 50% kobiet (badania przeprowadzone przez zespoły, którymi kierowali Morales, Fushiki oraz Hamel). Każde kolejne rozwiązanie ciąży przez CC zwiększa ryzyko ich pojawienia się. Wzrasta ono także, jeżeli zabieg przeprowadzany jest ze wskazań pilnych.

Przyczyny zrostów po cesarskim cięciu

Zrosty po cesarce są wynikiem zaburzeń procesów gojenia się rany. Zdarza się, że podczas zabiegu dochodzi do przypadkowego podrażnienia lub chwilowego niedokrwienia ścian jamy macicy lub otrzewnej – błony surowiczej wypełniającej wnętrze jamy brzusznej. Wówczas procesy gojenia obejmują nie tylko przerwaną tkankę, ale także te, które znajdują się wokół niej. Oznacza to, że wewnątrz jamy brzusznej pokrywają się włóknikiem i zrastają ze sobą struktury, które w prawidłowych warunkach nie są ze sobą połączone, tworząc patologiczne połączenia międzytkankowe.

Na wystąpienie zrostów po cesarskim cięciu są narażone szczególnie te kobiety, które w przeszłości przebyły zabieg chirurgiczny (metodą klasyczną lub laparoskopową) w obrębie jamy brzusznej, miednicy mniejszej lub narządów rodnych. Czynniki, które mogą mieć wpływ na powstanie zrostów to także użyte środki chemiczne podczas zabiegu, nierozpuszczalne nici chirurgiczne oraz zainfekowanie rany.

Czy da się zapobiegać zrostom po cesarce?

Bardzo istotną kwestią jest, czy można uniknąć dość często występujących powikłań, jakimi są zrosty po cesarce. Jak zapobiec nieprawidłowym procesom gojenia się rany pooperacyjnej? Wiele zależy od samego operatora oraz przebiegu zabiegu chirurgicznego. Na sali operacyjnej zespół medyczny podejmuje działania, których celem jest jak najmniejsza ingerencja w tkanki będące przedmiotem zabiegu i struktury sąsiadujące oraz wyeliminowanie ryzyka zakażenia rany pooperacyjnej.

Możliwe jest także stosowanie podczas oddzielania od siebie tkanek specjalnych preparatów na zrosty po CC na bazie kwasu hialuronowego. Są to jednak drogie leki, nierefundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Kobieta, aby uniknąć zrostów po CC powinna szczególnie dbać o ranę pooperacyjną. Celem podejmowanych działań jest niedopuszczenie do zakażenia:

  1. Opatrunek powinien być czysty i suchy. Jeżeli dojdzie do jego zamoczenia, konieczna jest jego wymiana.
  2. Ranę pooperacyjną należy przemywać 2-3 razy dziennie wodą z szarym mydłem.
  3. Należy unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów i intensywnego wysiłku fizycznego do momentu całkowitego zagojenia się rany.
  4. Konieczne jest noszenie przewiewnej bielizny i ubrań, które nie powodują ucisku na ranę pooperacyjną.
  5. Niemowlę do karmienia należy układać w taki sposób, aby nie naciskało ono na brzuch.

Polecane jest także skorzystanie z pomocy fizjoterapeuty, który przeprowadzi tzw. rehabilitację blizny po cesarskim cięciu. Jej celem jest zapobieganie powikłaniom, poprawa ukrwienia tkanek i zwiększenie ich elastyczności. Specjalista wykonuje delikatne masaże, które mają rozluźnić mięśnie i powięzi. Terapia jest dobierana indywidualnie dla każdej kobiety, po wcześniejszym badaniu.

Należy jednak pamiętać, że żadna z tych metod nie daje 100% pewności, że nie dojdzie do nieprawidłowego połączenia się tkanek i pojawienia się zrostów po CC.

Objawy zrostów na macicy po cięciu cesarskim

Objawy zrostów po cesarskim cięciu zwykle są bardzo dokuczliwe i powodują duży dyskomfort. Do najczęściej zgłaszanych dolegliwości należą:

  • ból brzucha o różnym stopniu nasilenia,
  • ból w okolicy miednicy,
  • dolegliwości ze strony układu pokarmowego (związane z podrażnieniem jelit),
  • bolesne zaparcia i wzdęcia,
  • dyskomfort i ból odczuwane podczas stosunku seksualnego,
  • bolesne miesiączki,
  • nawracające zapalenia pęcherza moczowego.

Pojawienie się powyższych dolegliwości może sugerować zrosty po cesarce. Objawy są wskazaniem do zgłoszenia się do poradni ginekologicznej i wykonania szczegółowych badań.

Leczenie zrostów po CC

Leczenie zrostów po cesarskim cięciu wymaga przeprowadzenia kolejnego zabiegu chirurgicznego. Jeżeli są one obecne w jamie brzusznej wykonuje się laparoskopię, natomiast operacja wykonywana w obrębie macicy nosi miano histeroskopii. Usuwanie zrostów po cesarskim cięciu ma na celu rozłączenie nieprawidłowo połączonych tkanek i przywrócenie prawidłowej budowy anatomicznej, dzięki czemu złagodzone zostają nieprzyjemne dolegliwości oraz zwiększa się szansa na zapłodnienie. Niestety, tego typu leczenie zrostów po CC nie gwarantuje, że nie pojawią się one ponownie.

Zrosty po cesarce: powikłania

Wiadomo, że u ponad połowy kobiet występują powikłania po cesarskim cięciu. Zrosty poza tym, że powodują nieprzyjemne dolegliwości bólowe mogą przyczynić się do problemów z zajściem w kolejną ciążę. Dzieje się tak na skutek naruszenia struktur anatomicznych macicy, co utrudnia lub uniemożliwia zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej. Zrosty po CC są przyczyną niepłodności nawet u 20% kobiet.

Wiadomo, że również układ pokarmowy jest narażony na powikłania po cesarce. Jelita mogą stać się niedrożne. Oznacza to, że dochodzi do zaburzeń perystaltyki i zastoju pokarmu. Charakterystyczne objawy schorzenia to: silny ból brzucha, nudności, wymioty. Jest to stan, który wymaga pilnej interwencji chirurgicznej. Niedrożność jelit może pojawić się nawet po kilku latach od CC.

Pytania mam dotyczące zrostów po cesarce

Czy można uniknąć zrostów po CC?

Podczas zabiegu operacyjnego zespół medyczny podejmuje działania, które minimalizują ryzyko powstawania zrostów. Ważna jest także pielęgnacja rany. Jednak mimo to nie zawsze można uniknąć zrostów po CC.

Czy zrosty po cesarce bolą?

Zrosty po cięciu cesarskim mogą powodować silne bóle brzucha i miednicy, a także bolesne miesiączki i nieprzyjemne doznania podczas zbliżenia seksualnego.

Czy zrosty po cesarce są niebezpieczne?

Zrosty po cesarce mogą być przyczyną niedrożności jelit – stanu, który wymaga pilnej interwencji chirurgicznej, ponieważ jego powikłania stanowią zagrożenie życia.

Czy zrosty po cesarce widać na USG?

Zrosty po cięciu cesarskim rzadko są widoczne w podstawowym badaniu USG. W przypadku ich podejrzenia zaleca się wykonanie histeroskopii lub hydrosonografii macicy.

Źródła:
  • A. Roztocka, Powiłania po cięciu cesarskim, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 3, 154-164, 2014.
  • M. Chocowska i wsp., Terapia manualna w pracy z blizną po operacji cięcia cesarskiego, Hygeia Public Health 2017, 52(2): 151-156.
  • W. Baranowski i wsp., Profilaktyka przeciwzrostowa „wczoraj i dziś” – przegląd metod, Ginekologia Polska, 2010, 81, 528-531.

Dodaj komentarz

Zakupy dla niemowląt

Karty rabatowe LifeStyle i Rossnę

Karty rabatowe LifeStyle i Rossnę Dziecko to niekończący się wydatek. Każdy rodzic chce dla dziecka wszystkiego co najlepsze. Producenci o tym wiedzą i często zawyżają ceny swoich produktów. Jak zatem...

Czytaj dalej →
Planowanie ślubu oraz wesela

Przyjęcie zaręczynowe

Przyjęcia zaręczynowe są coraz bardziej popularne również w naszym kraju. Oczywiście moda na nie, jak i na połowę innych tradycji ślubnych przyszła do nas z zachodu. Same przyjęcia zaręczynowe nie...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo