TSH: norma w ciąży i u osób starających się o dziecko

TSH, czyli wydzielany przez przysadkę mózgową hormon tyreotropowy, pobudza tarczycę do produkcji hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Normy TSH są dość szerokie i uzależnione od wieku, podaży jodu, pory pobrania krwi do badań i wielu innych czynników.

TSH: norma

TSH, czyli tyreotropina, to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który wpływa na funkcjonowanie tarczyzy. Stymuluje m.in. wydzielanie najważniejszych hormonów produkowanych przez ten organ tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3). To jednak nie koniec jego zadań! TSH przyspiesza też transport i przemianę glukozy, wytwarzanie cyklicznego AMP oraz syntezę prostaglandyn.

Norma TSH mieści się w przedziale wartości od 0,2–0,4 do 4,0–4,5 mj.m./l. Wartości te zostały wyznaczone na podstawie badania przeprowadzonego na ochotnikach, którzy negowali przebytą bądź aktualną chorobę tarczycy oraz przyjmowanie leków. W środowisku lekarskim od pewnego czasu zwraca się jednak uwagę, że górna norma TSH może być zbyt wysoka. Badania i obserwacje przeprowadzone na 2779 dorosłych osób wykazały bowiem, że u osób z TSH powyżej 2,0 mj.m./l. zwiększało się prawdopodobieństwo rozwoju niedoczynności tarczycy w ciągu 20 lat. Ryzyko to rosło wraz z wiekiem badanych oraz było większe w przypadku kobiet niż mężczyzn.

TSH: normy wiekowe

O ile norma TSH jest dość szeroka, interpretacja wyników badań zależy od wielu czynników.  Normy TSH przesuwają się m.in. w zależności od wieku osób badanych.

• u zdrowych dorosłych norma TSH mieści się w przedziale 0,27 a 4,2 mj/l.;
• kobiety planujące ciążę i mające wynik badania TSH wykazujący wartości powyżej 2,5 mj/l powinny wykonać dalsze badania;
• norma TSH w ciąży zależy od trymestru;
• wysokie TSH odnotowuje się u osób starszych powyżej 65 roku życia. W ich wypadku dopiero TSH powyżej 6-8 mj/l wymaga dalszej diagnostyki.

Kiedy zrobić badanie na TSH? Normy hormonu są dość szerokie, jednak zaburzenia poziomu tego hormonu dają szereg objawów, które powinny zwrócić naszą (i lekarza) uwagę:

• objawy wskazujące na zaburzenia pracy tarczycy;
• zaburzenia rytmu serca;
• zmniejszenie lub zwiększenie masy ciała pomimo normalnego apetytu;
• niepokój, pobudzenie, podenerowawnie;
• apatia, ciągłe zmęczenie;
• osłabienie;
• zaparcia lub biegunki;
• zmiany skórne;
• rozdwajanie się włosów i paznokci.

Jeśli obserwujemy u siebie powyższe objawy mogące świadczyć o zaburzeniach pracy tarczycy, należy bezzwłocznie wykonać badanie TSH.

TSH w ciąży

U dorosłych osób wydzielanie TSH jest hamowane przez somatostatynę i dopaminę, a jego norma wynosi od 0,4 do 4,0 mIU/l. Sytuacja ulega zmianie, gdy kobieta spodziewa się dziecka. Na poziom TSH w ciąży wpływają dwa hormony: estrogen i gonadotropina kosmówkowa (hCG). W ciąży wzrasta też zapotrzebowanie na jod. Niedobory tego pierwiastka również negatywnie wpływają na pracę tarczycy. Dlatego lekarze zalecają, by suplementację rozpocząć jeszcze przed zajściem w ciążę. Niezależnie od tego należy sprawdzić, czy TSH mieści się w normie.

TSH w ciąży: normy

Normy TSH w ciąży zmieniają się wraz z upływem kolejnych tygodni. W pierwszym trymestrze przyjmuje się, że prawidłowe wartości oscylują w granicach od 0,01 do 2,32 mIU/l. W drugim trymestrze normy TSH wynoszą od 0,01 do 2,35 mIU/l, a w trzecim 0,1 do 2,65 mIU/l. Jakiekolwiek odstępstwa od przyjętych wartości wymagają konsultacji z ginekologiem oraz endokrynologiem.

Skąd te wahania?

Jednym z powodów jest choroba Hashimoto, która bywa przyczyną niskiego TSH w ciąży. N skutek tej choroby układu odpornościowego produkujące są przeciwciała, które utrudniają produkcję hormonów przez komórki tarczycy. Dlaczego w ciąży trzeba na to uważać? Zbyt mała ilość tyreotropiny może negatywnie wpłynąć na rozwój układu nerwowego dziecka. Czasami konsekwencją niskiego TSH bywa spowolnienie rozwoju płodu.

Podwyższone TSH w ciąży

Wysokie TSH w ciąży bywa wynikiem choroby Gravesa-Basedowa. W tym przypadku organizm produkuje przeciwciała, które niszczą zdrowe komórki i tkanki organizmu. Do alarmujących objawów należą: zmęczenie, depresja, trudności przy przebudzeniu, wypadanie włosów, szorstkie włosy i skóra, łamliwe paznokcie, utrata pamięci, zmiany nastroju i zaparcia.

Wysokie lub niskie TSH w ciąży może być przyczyną wielu problemów. Niedoczynność tarczycy może skutkować niższą wagą noworodka i zaburzeniami rozwoju dziecka po porodzie. Uważa się również, że przyczynia się do występowania poronień oraz przedwczesnych porodów. Przekroczenie górnych norm TSH w ciąży może powodować wzrost ciśnienia krwi w konsekwencji prowadząc nawet do stanu przedrzucawkowego. Z tych powodów należy kontrolować poziom hormonów przez wszystkie 3 miesiące i w razie potrzeby zastosować odpowiednie leczenie. Lekarz dobierze je w zależności od tego, o ile norma TSH w ciąży została przekroczona.

Rodzice pytają o normy TSH

Co to jest TSH?

TSH jest hormonem wydzielanym przez przysadę mózgową regulującą pracę tarczycy.

Jakie są normy TSH?

Norma TSH jest dość szeroka i zależy od wielu czynników, m.in. wieku, płci, stanu zdrowia itd. Mieści się w przedziale 0,27 a 4,2 mj/l.

Jakie są objawy wysokiego TSH?

Do objawów wysokiego TSH zaliczamy:

• zmęczenie i senność;
• bóle głowy;
• uczucie zimna;
• bóle stawów;
• zwiększenie masy ciała;
• zatrzymanie wody w organizmie i obrzęki;
• depresja oraz spadek nastroju;
• kłopoty z koncentracją i pamięcią;
• zaburzenia miesiączkowania;
• suchość skóry;
• spłycony oddech.

Jakie są objawy niskiego TSH?

Do objawów niskiego TSH zaliczamy:

• nerwowość, rozdrażnienie;
• kołatanie serca;
• nadmierna potliwość;
• duszność;
• drżenie rąk;
• obrzęki nóg;
• zmiany skórne;
• zaburzenia miesiączkowania.

Zobacz też: Poporodowe zapalenie tarczycy