TSH: norma w ciąży i u osób starających się o dziecko

TSH, czyli wydzielany przez przysadkę mózgową hormon tyreotropowy, pobudza tarczycę do produkcji hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Normy TSH są dość szerokie i uzależnione od wieku, podaży jodu, pory pobrania krwi do badań i wielu innych czynników.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • TSH jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową, który reguluje pracę tarczycy.
  • Norma TSH jest dość szeroka i mieści się w granicach od 0,2–0,4 do 4,0–4,5 mj.m./l.
  • Normy TSH w ciąży zależą od trymestru.
  • Podwyższone TSH obserwuje się u osób starszych, powyżej 65 roku życia.
  • Wynik TSH i norma jest uzależniona od wieku badanych, ich płci oraz stanu zdrowia.
  • Na niskie TSH wskazują takie objawy jak nerwowość, nadmierna potliwość, zmniejszenie masy ciała, duszności i kołatanie serca.
  • Wysokie TSH objawia się poprzez uczucie ciągłego zmęczenia i stany depresyjne, zwiększenie masy ciała oraz obrzęki.

TSH: norma

TSH, czyli tyreotropina, to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który wpływa na funkcjonowanie tarczyzy. Stymuluje m.in. wydzielanie najważniejszych hormonów produkowanych przez ten organ tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3). To jednak nie koniec jego zadań! TSH przyspiesza też transport i przemianę glukozy, wytwarzanie cyklicznego AMP oraz syntezę prostaglandyn.

Norma TSH mieści się w przedziale wartości od 0,2–0,4 do 4,0–4,5 mj.m./l. Wartości te zostały wyznaczone na podstawie badania przeprowadzonego na ochotnikach, którzy negowali przebytą bądź aktualną chorobę tarczycy oraz przyjmowanie leków. W środowisku lekarskim od pewnego czasu zwraca się jednak uwagę, że górna norma TSH może być zbyt wysoka. Badania i obserwacje przeprowadzone na 2779 dorosłych osób wykazały bowiem, że u osób z TSH powyżej 2,0 mj.m./l. zwiększało się prawdopodobieństwo rozwoju niedoczynności tarczycy w ciągu 20 lat. Ryzyko to rosło wraz z wiekiem badanych oraz było większe w przypadku kobiet niż mężczyzn.

TSH: normy wiekowe

O ile norma TSH jest dość szeroka, interpretacja wyników badań zależy od wielu czynników.  Normy TSH przesuwają się m.in. w zależności od wieku osób badanych.

  • u zdrowych dorosłych norma TSH mieści się w przedziale 0,27 a 4,2 mj/l.;
  • kobiety planujące ciążę i mające wynik badania TSH wykazujący wartości powyżej 2,5 mj/l powinny wykonać dalsze badania;
  • norma TSH w ciąży zależy od trymestru;
  • wysokie TSH odnotowuje się u osób starszych powyżej 65 roku życia. W ich wypadku dopiero TSH powyżej 6-8 mj/l wymaga dalszej diagnostyki.

Kiedy zrobić badanie na TSH? Normy hormonu są dość szerokie, jednak zaburzenia poziomu tego hormonu dają szereg objawów, które powinny zwrócić naszą (i lekarza) uwagę:

  • objawy wskazujące na zaburzenia pracy tarczycy;
  • zaburzenia rytmu serca;
  • zmniejszenie lub zwiększenie masy ciała pomimo normalnego apetytu;
  • niepokój, pobudzenie, podenerowawnie;
  • apatia, ciągłe zmęczenie;
  • osłabienie;
  • zaparcia lub biegunki;
  • zmiany skórne;
  • rozdwajanie się włosów i paznokci.

Jeśli obserwujemy u siebie powyższe objawy mogące świadczyć o zaburzeniach pracy tarczycy, należy bezzwłocznie wykonać badanie TSH.

TSH w ciąży

U dorosłych osób wydzielanie TSH jest hamowane przez somatostatynę i dopaminę, a jego norma wynosi od 0,4 do 4,0 mIU/l. Sytuacja ulega zmianie, gdy kobieta spodziewa się dziecka. Na poziom TSH w ciąży wpływają dwa hormony: estrogen i gonadotropina kosmówkowa (hCG). W ciąży wzrasta też zapotrzebowanie na jod. Niedobory tego pierwiastka również negatywnie wpływają na pracę tarczycy. Dlatego lekarze zalecają, by suplementację rozpocząć jeszcze przed zajściem w ciążę. Niezależnie od tego należy sprawdzić, czy TSH mieści się w normie.

TSH w ciąży: normy

Normy TSH w ciąży zmieniają się wraz z upływem kolejnych tygodni. W pierwszym trymestrze przyjmuje się, że prawidłowe wartości oscylują w granicach od 0,01 do 2,32 mIU/l. W drugim trymestrze normy TSH wynoszą od 0,01 do 2,35 mIU/l, a w trzecim 0,1 do 2,65 mIU/l. Jakiekolwiek odstępstwa od przyjętych wartości wymagają konsultacji z ginekologiem oraz endokrynologiem.

Normy TSH w ciąży

Skąd te wahania?

Jednym z powodów jest choroba Hashimoto, która bywa przyczyną niskiego TSH w ciąży. N skutek tej choroby układu odpornościowego produkujące są przeciwciała, które utrudniają produkcję hormonów przez komórki tarczycy. Dlaczego w ciąży trzeba na to uważać? Zbyt mała ilość tyreotropiny może negatywnie wpłynąć na rozwój układu nerwowego dziecka. Czasami konsekwencją niskiego TSH bywa spowolnienie rozwoju płodu.

Podwyższone TSH w ciąży

Wysokie TSH w ciąży bywa wynikiem choroby Gravesa-Basedowa. W tym przypadku organizm produkuje przeciwciała, które niszczą zdrowe komórki i tkanki organizmu. Do alarmujących objawów należą: zmęczenie, depresja, trudności przy przebudzeniu, wypadanie włosów, szorstkie włosy i skóra, łamliwe paznokcie, utrata pamięci, zmiany nastroju i zaparcia.

Wysokie lub niskie TSH w ciąży może być przyczyną wielu problemów. Niedoczynność tarczycy może skutkować niższą wagą noworodka i zaburzeniami rozwoju dziecka po porodzie. Uważa się również, że przyczynia się do występowania poronień oraz przedwczesnych porodów. Przekroczenie górnych norm TSH w ciąży może powodować wzrost ciśnienia krwi w konsekwencji prowadząc nawet do stanu przedrzucawkowego. Z tych powodów należy kontrolować poziom hormonów przez wszystkie 3 miesiące i w razie potrzeby zastosować odpowiednie leczenie. Lekarz dobierze je w zależności od tego, o ile norma TSH w ciąży została przekroczona.

Rodzice pytają o normy TSH

Co to jest TSH?

TSH jest hormonem wydzielanym przez przysadę mózgową regulującą pracę tarczycy.

Jakie są normy TSH?

Norma TSH jest dość szeroka i zależy od wielu czynników, m.in. wieku, płci, stanu zdrowia itd. Mieści się w przedziale 0,27 a 4,2 mj/l.

Jakie są objawy wysokiego TSH?

Do objawów wysokiego TSH zaliczamy:

  • zmęczenie i senność;
  • bóle głowy;
  • uczucie zimna;
  • bóle stawów;
  • zwiększenie masy ciała;
  • zatrzymanie wody w organizmie i obrzęki;
  • depresja oraz spadek nastroju;
  • kłopoty z koncentracją i pamięcią;
  • zaburzenia miesiączkowania;
  • suchość skóry;
  • spłycony oddech.

Jakie są objawy niskiego TSH?

Do objawów niskiego TSH zaliczamy:

  • nerwowość, rozdrażnienie;
  • kołatanie serca;
  • nadmierna potliwość;
  • duszność;
  • drżenie rąk;
  • obrzęki nóg;
  • zmiany skórne;
  • zaburzenia miesiączkowania.

Zobacz też: Poporodowe zapalenie tarczycy

Źródła:
  • "Norma TSH — czy należy ją zmienić?" Małgorzata Gietka-Czernel, Helena Jastrzębska, Klinika Endokrynologii CMKP, Warszawa
  • "Oznaczania hormonów tarczycy metodami immunochemicznymi – coraz więcej wątpliwości" - Krystyna Sztefko, Zakład Biochemii Klinicznej Instytutu Pediatrii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków

Dodaj komentarz

Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo