„Paweł i Gaweł” gości już od wielu lat i bawi kolejne pokolenia uczniów. Jest to wiersz z gatunku tych, które pamiętamy przez całe życie i często z sentymentem wracamy, a sławne słowa „Wolnoć Tomku/W swoim domku” weszły już na stałe do języka potocznego. A jaki przekaz dokładnie niesie ten znany utwór Aleksandra Fredry? Jaka jest interpretacja wiersza „Paweł i Gaweł”?
Paweł i Gaweł – streszczenie tekstu
Utwór Aleksandra Fredry pod tytułem „Paweł i Gaweł”, który już od dekad zaliczany jest od kanonu polskiej literatury dziecięcej. Utwór należy do gatunku bajek, o czym świadczy wierszowana forma oraz obecność morału, czyli wyraźnej puenty o charakterze dydaktycznym.
Historia stworzona przez Fredrę opowiada o dwóch mężczyznach, którzy mieszkali w jednym budynku. Na górnym piętrze swój pokój ma Paweł, cechujący się bardzo spokojnym, łagodnym i unikającym kłótni charakterem. Niestety mężczyzna mieszkający na dole był przeciwieństwem swojego sąsiada – Gaweł był bardzo głośny, skory do kłótni, a czas lubił umilać sobie np. polowaniami, strzelaniami czy krzykiem – a to wszystko wewnątrz budynku. W pewnym momencie Paweł ma już dość hałaśliwego trybu życia sąsiada, przychodzi więc do Gawła z prośbą o ciszę i uspokojenie. Gaweł nie zamierza jednak rezygnować ze swoich ulubionych aktywności i odpowiada Pawłowi, że w swoim domu może robić, co mu się podoba.
Następnego dnia Gawła obudziła woda kapiąca mu z sufitu na twarz. Szybko pobiegł do sąsiada z góry, a tam okazało się, że Paweł urządził w mieszkaniu wielkie akwarium i łowi ryby. Na protesty Gawła Paweł reaguje podobnie jak sąsiad poprzedniego dnia – Wolnoć, Tomku/W swoim domku.
Aleksander Fredro „Paweł i Gaweł” – tekst
Paweł i Gaweł w jednym stali domu,
Paweł na górze, a Gaweł na dole;
Paweł, spokojny, nie wadził nikomu,
Gaweł najdziksze wymyślał swawole.
Ciągle polował po swoim pokoju:
To pies, to zając – między stoły, stołki
Gonił, uciekał, wywracał koziołki,
Strzelał i trąbił, i krzyczał do znoju.
Znosił to Paweł, nareszcie nie może;
Schodzi do Gawła i prosi w pokorze:
– Zmiłuj się waćpan, poluj ciszej nieco,
Bo mi na górze szyby z okien lecą.
A na to Gaweł: – Wolnoć, Tomku,
W swoim domku.Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,
Wrócił do siebie i czapkę nacisnął.
Nazajutrz Gaweł jeszcze smacznie chrapie,
A tu z powały coś mu na nos kapie.
Zerwał się z łóżka i pędzi na górę.
Sztuk! puk – zamknięto. Spogląda przez dziurę
I widzi… Cóż tam? Cały pokój w wodzie,
A Paweł z wędką siedzi na komodzie.
– Co waćpan robisz? – Ryby sobie łowię.
– Ależ, mospanie, mnie kapie po głowie!
A Paweł na to: – Wolnoć, Tomku,
W swoim domku.Z tej to powiastki morał w tym sposobie:
Jak ty komu, tak on tobie.
Zobacz: Opis dworku w Soplicowie. Jak wyglądał dom rodzinny Pana Tadeusza?
Paweł i Gaweł – interpretacja utworu
Bajka Aleksandra Fredry ma bez wątpienia charakter pouczający i dydaktyczny. Historia Pawła i Gawła jest dowodem na to, że warto w życiu traktować innych ludzi tak, jakbyśmy sami chcieli być traktowani. Każdemu należy się szacunek i uprzejmość i jeśli chcemy je otrzymać od kogoś, najpierw sami powinniśmy je okazać.
Sprawdź: Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
Paweł i Gaweł – morał bajki Aleksandra Fredry
Jedną z podstawowych cech gatunkowych bajki jest obecność morału, czyli pouczającej puenty. W utworze Fredry jest on bardzo wyraźny, autor pisze bowiem: „Z tej to powiastki morał w tym sposobie: Jak ty komu, tak on tobie”. Morał ten można wytłumaczyć za pomocą dobrze znanego powiedzenia: „nie czyń drugiemu tego, co tobie nie miłe”. Interpretacja wiersza „Paweł i Gaweł” sugeruje więc, że nie należy robić drugiej osobie krzywdy lub innych przykrych rzeczy, które również dla nas byłyby nieprzyjemne. Złe postępowanie może do nas bowiem wrócić.
Sprawdź: Jakie planety odwiedził Mały Książę? Kim byli ich mieszkańcy? Poznaj najważniejsze informacje!
Jakie są cechy oraz zachowanie Pawła i Gawła?
Paweł był człowiekiem spokojny, niesprawiającym nikomu kłopotu, stroniącym od kłótni i nieodpowiedniego zachowania. Gaweł jest kompletnym przeciwieństwem swojego sąsiada – uwielbia hałaśliwe rozrywki i nie zamierza ustępować innym, nawet jeśli może się to zakończyć awanturą – świadczy o tym sposób, w jaki odpowiada Pawłowi. W trakcie dnia organizuje w mieszkaniu „najdziksze” aktywności np. poluje na zwierzęta, a biegając za nimi wywraca meble; strzela, trąbi i niewyobrażalnie głośny krzyczy, uprzykrzając życie sąsiadowi.
Zobacz też:
![Akademia pana kleksa - test z lektury z odpowiedziami [do druku]. Jak przygotować się do sprawdzianu? Akademia pana kleksa test z lektury](https://www.rodzice.pl/wp-content/uploads/2022/09/akademia-pana-kleksa-test-z-lektury-768x512.jpg "Akademia pana kleksa - test z lektury z odpowiedziami [do druku]. Jak przygotować się do sprawdzianu? 17")
