Najważniejsze mity greckie uczniowie poznają już na etapie szkoły podstawowej. Niesamowite historie o bogach, królach i innych fantastycznych istotach są właściwie niekończącym się źródłem motywów i inspiracji, dlatego często przydają się np. podczas pisania wypracowań. Ale na mitologiczne historie warto sięgać nie tylko z obowiązków – większość z nich ma naprawdę wyjątkową i wciągającą fabułę. Jednym z lepszych przykładów jest mit o Syzyfie, którego streszczenie znajdziesz w poniższym artykule.
Mit o Syzyfie – streszczenie
Syzyf znany jest w mitologii jako mityczny władca Koryntu. Był dobrym królem, a założone przez niego państwo-miasto słynęło z bogactwa – zyski czerpało bowiem z portu i pobierania danin od cumujących tam statków przypływających z różnych stron świata. Życie Syzyfa przypominało bajkę nie tylko ze względu na majątek i uwielbiających go poddanych, ale również dlatego, że król cieszył się szczególną sympatią bogów. Był częstym gościem na Olimpie, na uczty niejednokrotnie zapraszał go sam Zeus, a podczas wystawnych biesiad mógł swobodnie spożywać nektar i ambrozję, dzięki czemu zapewniał sobie młodość i oddalał wizję śmierci. Niestety Syzyf miał jedną zasadniczą wadę, która wkrótce przysporzyła mu sporo kłopotów, a mianowicie – uwielbiał plotki. Początkowo bogowie przymykali oko na drobne niedyskrecje, ponieważ dotyczyły zwykle spraw raczej nieistotnych, ale pewnego razu Syzyf mocno naraził się samemu Zeusowi, zdradzając ważną informację. Rozgniewany władca postanowił surowo ukarać plotkarza. Wysłał do Koryntu bożka śmierci Tanatosa i nakazał mu zabranie Syzyfa z ziemskiego świata i odprowadzenie go do krainy zmarłych.
Król Koryntu okazał się jednak wyjątkowo sprytny. Spodziewając się gniewu Zeusa, był przygotowany na nadejście bożka. Gdy Tanatosa pojawił się w pałacu, Syzyf schwytał go i uwięził go w piwnicy. Od tego momentu ludzie na całym świecie przestali umierać, ponieważ nie było nikogo, kto mógłby zaprowadzić ich do krainy zmarłych. To z kolei rozwścieczyło Hadesa, czyli władcę podziemi. Wkrótce pojawił się na Olimpie ze skargą, a wówczas Zeus postanowił wysłać do Koryntu Aresa. Po uwolnieniu bożka śmierci jego pierwszą ofiarą padł oczywiście Syzyf.
Ponownie jednak przebiegły król wykazał się niezwykłym sprytem. Przed śmiercią poprosił żonę, aby nie grzebała jego zwłok. Zgodnie z wierzeniami panującymi w starożytnej Grecji dusza osoby niepochowanej nie mogła wstąpić do krainy cieniów. Podstępny Syzyf dotąd użalał się nad swym losem, narzekał na złą żonę i jęczał, aż w końcu pozwolono mu wrócić na ziemię i ukarać małżonkę. Król rzeczywiście do Koryntu powrócił, ale już tam pozostał, wcale bowiem nie zamierzał udawać się na powrót do świata umarłych. Zaszył się w swoim pałacu tak skutecznie, że bogowie zapomnieli o nim na całe lata. Ostatecznie przypomniano sobie jednak o uciekinierze i tym razem czekała go dużo drastyczniejsza kara. Za swoje nieposłuszeństwo i próby oszukania bogów zapłacił najwyższą cenę – jego męki nie mają końca. Cały czas wtacza na szczyt góry ciężki głaz, który wymyka mu się z rąk już na samym końcu. Czynność ta powtarza się w nieskończoność.
Zobacz: Motyw podróży w literaturze. W jakich lekturach odnajdziemy przykłady wędrowców?
Mit o Syzyfie – plan wydarzeń. Streszczenie w 10 zdaniach
- Syzyf jako ulubieniec bogów jest często zapraszany na uczty, gdzie spożywa nektar i ambrozję oraz plotkuje.
- Pewnego dnia naraża się na gniew Zeusa, rozpowiadając poufne informacje na jego temat.
- Zeus wysyła do Koryntu bożka śmierci Tanatosa, aby ukarać plotkarza.
- Syzyf przygotowuje zasadzkę i zamyka Tanatosa w piwnicy, przez co ludzie na całym świecie przestają umierać.
- Rozgniewany władca świata poziemnego Hades skarży się Zeusowi, a ten wysyła do Koryntu Aresa, który uwalnia Tanatosa.
- Syzyf zostaje zabrany przez Tanatosa, ale prosi żonę, aby nie grzebała jego zwłok – w ten sposób nie będzie mógł wstąpić do świata zmarłych.
- Syzyf skarży się na złą żonę i otrzymuje pozwolenie na powrót do Koryntu, aby ją ukarać.
- Syzyf ukrywa się w swoim pałacu, a bogowie zapominają o nim na wiele lat.
- Gdy bogowie przypominają sobie o oszuście, postanawiają srogo go ukarać.
- Męki Syzyfa będą trwały przez całą wieczność – król musi wtaczać ciężki głaz na stromą górę, a gdy już jest u jej szczytu, kamień wyślizga mu się z rąk za każdym razem.
Mit o Syzyfie – motywy
Mit o Syzyfie bywa niejednokrotnie wykorzystywany do pisania rozprawek, dlatego streszczenie, nawet szczegółowe, może nie wystarczyć. Warto wymienić również poszczególne motywy:
- motyw kary – Syzyf został bardzo surowo ukarany nie tylko za swoje plotkowanie, ale przede wszystkim za próbę przechytrzenia bogów. Z historii płynie morał, że nie należy próbować być zbyt sprytnym i pewnym siebie.
- motyw plotki – historia Syzyfa pokazuje zgubny wpływ plotki nie tylko na tych, którzy są jej ofiarami, ale także na samych plotkarzy.
- motyw nieuchronności kary – mit pokazuje, że ostatecznie od kary nie ma ucieczki i dopadnie nas ona prędzej czy później.
- motyw wiecznego cierpienia – Syzyf będzie wtaczał swój głaz bez końca i bez perspektyw na powodzenie.
Zobacz: Bogowie greccy i ich atrybuty. Oto najważniejsze bóstwa na Olimpie
Mit o Syzyfie – bohaterowie
- Syzyf – król Koryntu, ulubieniec bogów i straszny plotkarz. Gdy zdradza jeden z sekretów Zeusa, naraża się na niego gniew. Chociaż długo unika konsekwencji, ostatecznie dopada go straszna kara.
- Zeus – władca Olimpu, często zaprasza Syzyfa na uczty, ponieważ lubi jego towarzystwo. Dobre relacje kończą się, gdy Syzyf opowiada innym o tajemnicach Zeusa.
- Tanatos – bożek śmierci, którego Zeus wysyła do Koryntu, tam zostaje uwięziony, a gdy w końcu uwalnia go Ares, jego pierwszą ofiarą staje się Syzyf.
- Hades – król świata podziemnego, skarży się Zeusowi, że ludzie przestali umierać, gdy Tanatos został uwięziony.
- Ares – bóg wojny, zostaje wysłany w celu uwolnienia bożka śmierci.
Sprawdź: Epoki literackie po kolei. Wszystko, co trzeba wiedzieć, w pigułce!
Uczniowie pytają o streszczenie mitu o Syzyfie
Mit opowiada historię króla Koryntu, który z powodu niedyskrecji naraził się na gniew Zeusa i mimo prób uniknięcia kary, ostatecznie surowe konsekwencje go nie ominęły.
Najważniejszy motywem mit o Syzyfie jest wątek związany z karą. Historia ma nam pokazywać, że nie da się uciec od konsekwencji własnych czynów i kara prędzej czy później nas dosięgnie.
Mit o Syzyfie (czy jego streszczenie) to źródło inspiracji nie tylko literackich, ale także frazeologicznych. Praca syzyfowa oznacza pracę bez końca, nieprzynoszącą żadnych rezultatów, bezcelową, żmudną.
Nie ma jednego autora mitów, są to historie przekazywane anonimowo w czasach starożytnych. W szkole najczęściej czyta się wersję autorstwa Jana Parandowskiego
Najpierw wyjawił sekret Zeusa, potem uwięził bożka śmierci Tanatos, a na koniec postępem opuścił krainę zmarłych i ukrył się w swoim pałacu, próbując przechytrzyć bogów. Oszustwo się nie udało i spotkała go za to bardzo surowa kara.