Wrażliwe oko dziecka: Choroby i infekcje oczu niemowląt i starszych dzieci
Dlaczego oko dziecka jest tak wrażliwe i jak przeciwdziałać chorobom oczu u dzieci? Choroby i infekcje oczu u niemowląt i starszych dzieci nie są niczym niezwykłym. Rodzice zmagający się ze łzawiącymi bądź ropiejącymi oczami u swoich pociech zastanawiają się nad przyczynami infekcji oczu.

- Najczęściej u niemowląt i starszych dzieci obserwowane jest zapalenie spojówek, które może mieć zarówno charakter infekcyjny jak i np. alergiczny czy kontaktowy.
- Do chorób oczu charakterystycznych dla wieku dziecięcego zalicza się także niedrożność kanalika łzowego, jęczmienie czy przewianie oka spowodowane kontaktem z zimnym powietrzem.
- Leczenie zależy w dużej mierze od przyczyny źródłowej i obejmuje zarówno domowe sposoby jak i specjalistyczne środki farmakologiczne, w tym antybiotykoterapię.
Infekcje oczu niemowląt i starszych dzieci
Oko dziecka to jeden z najwrażliwszych, a zarazem najbardziej narażonych na stany zapalne i infekcje organów. Problemy z oczami mogą mieć jednak różny charakter i wiele przyczyn. W dużej mierze zależą one od wieku dziecka. U noworodków i niemowląt choroby oczu najczęściej spowodowane są:
- działaniem substancji chemicznych, takich jak stosowany podczas wykonywanego zaraz po porodzie zabiegu Credego 1% azotan srebra,
- bakteriami obecnymi w kobiecych drogach rodnych (szczególnie groźna jest dwoinka rzeżączki, gdyż może prowadzić nawet do trwałej ślepoty),
- niedrożnością przewodu nosowo-łzowego,
- wirusami, w tym m.in. Herpex simplex typu 2.
Najpopularniejsze przyczyny infekcji oczu u starszych dzieci to:
- wirusy,
- bakterie,
- brak higieny (np. zatarcie brudnymi rączkami),
- skażenie powietrza,
- silny wiatr,
- alergeny,
- intensywne światło lub promieniowanie słoneczne,
- przebywanie w zadymionym pomieszczeniu,
- długotrwałe patrzenie w ekran komputera, telewizora, tabletu lub smartfona.
Zapalenie oka u dziecka
Zapalenie oka u starszego dziecka najczęściej ma charakter infekcyjny. Czynnikami odpowiedzialnymi za występowanie stanu zapalnego często są chlamydie lub wspomniany wcześniej wirus opryszczki, a ponadto bakterie z grupy paciorkowców i gronkowców. Z kolei u dzieci regularnie przebywających w przedszkolach czy szkole, najczęściej spotykanym czynnikiem są adenowirusy, które wyjątkowo łatwo rozprzestrzeniają się między ludźmi.
Drugim najbardziej powszechnym rodzajem stanów zapalnych oka u dziecka jest alergiczne zapalenie oka. To efekt reakcji organizmu na kontakt z takimi alergenami jak kurz, sierść zwierząt czy pyłki roślin. W związku z tym może mieć ono charakter sezonowy (związany z okresem pylenia poszczególnych gatunków roślin) lub całoroczny. Najczęściej pojawia się u dzieci wraz z innymi objawami towarzyszącymi alergii, takimi jak atopowe zapalenie skóry czy astma oskrzelowa.
Zapalenie spojówek
Jeżeli chodzi o zapalenie oka u dziecka, najbardziej powszechne jest zapalenie spojówek. To przezroczysta, bardzo delikatna błona śluzowa, która pokrywa powierzchnię gałki ocznej i wewnętrzną stronę powiek i pełni funkcję ochronną. Ma także za zadanie odżywiać rogówkę i zmniejszać tarcie między nią a powiekami. W zależności od rodzaju i przyczyny źródłowej zapalenie spojówek może różnić się objawami, przebiegiem i czasem trwania. Najczęściej trwa kilka do maksymalnie kilkunastu dni, a pierwszymi symptomami są swędzenie i zaczerwienienie oczu. Jeżeli zapalenie oka u niemowlaka lub dziecka ma charakter wirusowy, często dodatkowo towarzyszy mu charakterystyczne uczucie piasku pod powiekami oraz łzawienie oczu. Zdarza się, że dodatkowo pojawiają się objawy takie jak zapalenie gardła, katar czy powiększenie węzłów chłonnych. Z kolei o bakteryjnym podłożu stanu zapalnego świadczy silne przekrwienie spojówek oraz obfita, sklejająca powieki śluzowo-ropna wydzielina. Mogą również pojawić się bóle głowy i zmniejszenie apetytu.
Leczenie zapalenia spojówek
Bardzo często zapalenie spojówek u dzieci ma charakter łagodny i po kilku dniach ustępuje samoistnie, jednak ze względu na możliwe powikłania warto za każdym razem skonsultować się z pediatrą lub okulistą. Czy przy zapaleniu spojówek można stosować domowe sposoby leczenia? Oczywiście. W przypadku noworodków i niemowląt można na początku wypróbować przemywanie oczu solą fizjologiczną lub delikatnym naparem z rumianku. U starszych dzieci można dodatkowo zastosować np. kompresy ze świetlika. Nie w każdym przypadku będą konieczne specjalistyczne krople do oczu dla niemowląt i dzieci czy też antybiotyk do oczu. Przy jakich infekcjach oczu u dziecka trzeba po nie sięgnąć?
Z pewnością przy tych wywołanych przez bakterie. W ciężkich przypadkach zamiast kropli lekarz może zalecić specjalną maść, która lepiej dociera do wszystkich objętych stanem zapalnym miejsc. Jeżeli natomiast chodzi o zapalenie spojówek na tle alergicznym, najważniejsze jest unikanie kontaktu z alergenem. By zmniejszyć uciążliwość objawów można również zastosować krople do oczu dla dzieci bez recepty zawierające składniki nawilżające i przeciwświądowe. W trakcie leczenia zapalenia spojówek dziecko powinno unikać wychodzenia na dwór, gdyż światło czy wiatr mogą niestety nasilać objawy choroby. Nie może także uczęszczać w tym czasie do żłobka, przedszkola lub szkoły. Zwiększa się wtedy znacznie ryzyko nadkażenia stanu zapalnego oka, a w przypadku zapalenia o charakterze wirusowym lub bakteryjnym może również doprowadzić do zakażenia innych dzieci.
Choć zapalenie spojówek jest jednym z najczęstszych schorzeń okulistycznych u dzieci, mogą pojawić się również inne choroby oczu, takie jak niedrożność kanalika łzowego, opuchlizna, przewianie oka oraz jęczmień. Poniżej znajdziesz informacje jak je rozpoznać i odpowiednio leczyć.
Silne łzawienie oka u dziecka
Łzawiące oko u dziecka może mieć wiele przyczyn i nie zawsze musi być powodem do niepokoju. Łzawienie oczu u niemowlaka może wynikać z faktu, iż ma on jeszcze stosunkowo wąskie drogi łzowe i nadmiar łez nie znajduje ujścia w kanalikach prowadzących do nosa. W tym przypadku charakterystyczne jest zwłaszcza łzawienie oczu na dworze, pod wpływem takich czynników jak mróz czy wiatr. Jeżeli jednak problem dotyczy tylko jednego oka, może to świadczyć o niedrożności kanalika łzowego. Jej przyczyną jest cienka błona zamykająca ujście do jamy nosowej. U dzieci z tym problemem obserwujemy jednostronne silne łzawienie oka, połączone niejednokrotnie również jego zaklejaniem się wydzieliną śluzowo-ropną. Na początku zazwyczaj lekarze zalecają regularny, delikatny masaż oka. W większości przypadków jest to wystarczające by udrożnić kanalik. W przeciwnym razie konieczne jest wykonanie drobnego zabiegu polegającego na mechanicznym udrożnieniu kanalika nosowo-łzowego za pomocą cienkiej sondy.
Przewiane oko dziecka
Choć w terminologii medycznej taka jednostka chorobowa nie występuje, rodzice często zgłaszają lekarzom tzw. przewiane oko u niemowlaka lub małego dziecka. Chodzi tu o zespół objawów obserwowanych po pobycie na dworze w wietrzny dzień, takich jak łzawienie, zaczerwienienie i pieczenie oka, którym często towarzyszy ogólnie rozdrażnienie u dziecka. Wystąpienie objawów zazwyczaj poprzedza kontakt wilgotnej skóry wokół oczu z chłodnym, silnym wiatrem. Wystarczy więc, że dziecko rozpłacze się będąc na dworze, a w efekcie dochodzi do rozwoju stanu zapalnego oka. Co zrobić w takiej sytuacji? Jeżeli chodzi o przewiane oko u noworodka lub niemowlęcia, warto szybko zareagować na pierwsze objawy stanu zapalnego i od razu zastosować sprawdzone domowe sposoby, takie jak okłady z rumianku i przemywanie oka solą fizjologiczną. Można również wykonać delikatny masaż skóry pod oczami, co pomaga udrożnić kanaliki łzowe i oczyścić oko. Jeżeli jednak po kilku dniach poprawa nie będzie widoczna lub pojawią się dodatkowe objawy, np. gorączka, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Ropiejące oczy u dziecka – nie zawsze musi to być infekcja!
Choć ropiejące oko u starszego dziecka jak i niemowlaka najczęściej jest objawem stanu zapalnego wywołanego przez bakterie, warto pamiętać o tym, że może ona również pojawić się przy uszkodzeniach mechanicznych. W niewielkich ilościach ropa w oku może pojawić się nawet codziennie po spoczynku nocnym. Wynika to z tego, że w trakcie snu dochodzi do naturalnych procesów mających na celu oczyszczenie kanalików łzowych z niewielkich ilości wirusów i bakterii, które dostają się tam w ciągu dnia. Nie każdy wie także o tym, że ropiejące oczko u niemowlaka może być objawem np. ząbkowania i związanego z nim stanu zapalnego lub po prostu zatarcia. W tym wypadku najczęściej wystarczy częste przemywanie oka wodą przegotowaną lub solą fizjologiczną.
Spuchnięte oko u niemowlaka i małego dziecka – czy to jęczmień?
U niemowląt i małych dzieci zdarza się, że nagle na oku pojawia się silna opuchlizna. W pierwszej kolejności zawsze warto sprawdzić, czy opuchnięte oczy u dziecka to nie efekt uszkodzenia mechanicznego lub obecności jakiegoś ciała obcego pod powieką. Kolejną popularną przyczyną kiedy obserwujemy podpuchnięte oczu u niemowlaka i starszego dziecka jest jęczmień. To ropień pojawiający się zazwyczaj na brzegu powieki, któremu dodatkowo towarzyszy ból oka u dziecka i światłowstręt. Leczenie w tym wypadku polega na stosowaniu maści z antybiotykiem, która zapobiega rozszerzeniu się infekcji. Konieczne jest również częste mycie rąk dziecka i pilnowanie, by jak najmniej dotykało chorego oka. Można również delikatnie pocierać jęczmień złotem, np. obrączką, bowiem przyspiesza to nieco proces leczenia.
- Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H., Pediatria T.2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2013
- Inez B. Y. Wong, , Ken K., Postępowanie u dzieci z zapalnymi chorobami powierzchni oka i powiek, Okulistyka po Dyplomie, Tom 3 Nr 1, 2013,
- Prost M., Zapalenia spojówek u dzieci, ”Medycyna Praktyczna”, 2012
Nowe przedmioty w szkole. Od września na uczniów czekają ważne zmiany
Tysiące billboardów z pytaniem: “Gdzie te dzieci?” Kontrowersyjna kampania zalewa Polskę. Jaki jest jej cel?
Poprawka matury 2022. Nie każdy może do niej przystąpić. Co robić w przypadku niezdanego egzaminy?
O której wyniki matur 2022? Gdzie je sprawdzać? Ważne informacje dla uczniów
Gotowe smsy z okazji narodzin dziecka. Idealne życzenia dla świeżo upieczonych rodziców!
Dramat w Będzinie. 3-letni chłopiec porwany przez nurt rzeki. Do pomocy ruszyli strażacy i jeden ze świadków
- Rodzice.pl
- Niemowlę
- Zdrowie niemowlaka
- Choroby niemowląt
- Wrażliwe oko dziecka: Choroby i infekcje oczu niemowląt i starszych dzieci
Krup u dzieci
Krup to poważna choroba, która może zakończyć się nawet śmiercią dziecka, nie należy więc ignorować jej objawów. Atakuje głównie dzieci pomiędzy szóstym miesiącem a piątym rokiem życia. Jakie są jej...
Czytaj dalej →Jak leczyć dysplazję stawu biodrowego u niemowląt?
Dysplazja stawu biodrowego u noworodka i niemowlęcia wymaga leczenia i… cierpliwości. Po kilku miesiącach odpowiedniej pielęgnacji i stosowania ortezy – biodro maleństwa powinno być w pełni sprawne. Na czym polega...
Czytaj dalej →Smoczek ortodontyczny: jak wybrać dobry smoczek ortodontyczny?
Część rodziców uważa, że smoczek pomaga dziecku zasnąć i uspokaja je. Inni przekonują, że dzieci nie potrzebują smoczków, a wręcz że wykrzywiają one zgryz. Tymczasem istnieją specjalne smoczki ortodontyczne, prostujące krzywy zgryz...
Czytaj dalej →Alergia u niemowlaka
Twój maluszek ma zaledwie kilka tygodni, a już kilka razy męczył go katar i kaszel? A może powtarzają się nawracające problemy z zatwardzeniem i bólami brzuszka, którym towarzyszy wysypka? To...
Czytaj dalej →Jak widzi świat dziecko z autyzmem? Zobacz poruszający FILM!
Szacuje się, że autyzm dotyka 1 na 100 dzieci. Zajrzyjcie na chwilę do ich świata i przekonajcie się, jak odbiera rzeczywistość dziecko z autyzmem! Jak widzi świat dziecko z autyzmem?...
Czytaj dalej →Alergie pokarmowe u dzieci: Jak powstają? Kiedy się zaczynają? Czy można z nich wyrosnąć?
Alergie wszelkiego rodzaju nękają ludzi od dawna, jednak naukowcy zgodnie twierdzą, że dopiero od połowy lat siedemdziesiątych zaczęły występować w coraz większym natężeniu. Wcześniej raczej były to sporadyczne przypadki. Obecnie...
Czytaj dalej →Sepsa: przyczyny, objawy i leczenie posocznicy
Sepsa jest uogólnioną reakcją organizmu na zakażenie wywołane przez krążące we krwi bakterie, wirusy oraz grzyby. Szczególnie narażone na jej rozwinięcie są osoby z osłabionym układem immunologicznym. Leczenie sepsy polega...
Czytaj dalej →Alergia na gluten: Gdy pieczywo szkodzi
“Gluten” to modne ostatnio słowo, które jest na ustach wszystkich. Z całkiem niszowej substancji stał się wrogiem publicznym, który negatywnie wpływa na organizm, a dodatkowo sprawia, że się tyje. Ile...
Czytaj dalej →Skaza białkowa u niemowlaka: jak wygląda?
Wielu rodziców zastanawia się, jak wygląda skaza białkowa u niemowlaka. Przypadłość dotyka bowiem coraz więcej dzieci. Leczenie polega głównie na odstawieniu produktów zawierających uczulające białko zarówno przez dziecko, jak i...
Czytaj dalej →Ropiejące oczko u niemowlaka i noworodka
Ropiejące oczko u niemowlaka bywa bagatelizowane przez młodych rodziców. Wydaje się im, że to normalny, przejściowy stan i nie zdają sobie sprawy, że przyczyną może być infekcja bakteryjna, która wymaga...
Czytaj dalej →To proste! 3 kroki, dzięki którym łatwiej poradzisz sobie z AZS
Liczba dzieci z alergią i atopią dramatycznie wzrasta. W Polsce na Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) choruje średnio dwoje na dziesięcioro dzieci. Wprawdzie choroba jest dziedziczna i uwarunkowana genetycznie, ale nie...
Czytaj dalej →Cri du Chat, czyli zespół kociego krzyku. Czy Twoje niemowlę płacze w ten sposób?
Zespół kociego krzyku to bardzo rzadka choroba genetyczna, dotykająca dzieci. Jej nazwa pochodzi od cechy, którą charakteryzują się dzieci dotknięte chorobą. Płacz dziecka z zespołem kociego krzyku przypomina miauczenie kota....
Czytaj dalej →Wszystko, co powinieneś wiedzieć o zespole dziecka potrząsanego
Każdy noworodek, niezależnie od tego, czy jest pierwszy w rodzinie czy kolejny, wywraca świat rodziców do góry nogami. Niestety, wbrew temu co widzimy na sielankowych zdjęciach na portalach społecznościowych, opieka...
Czytaj dalej →Wiotkość krtani u niemowląt [Przyczyny, Objawy, Leczenie]
Nie taka wiotkość krtani straszna, jak mogłoby się wydawać. Ta przypadłość występuje bardzo często, zwłaszcza u chłopców. W 90% przypadków ustępuje przed ukończeniem przez dziecko drugiego roku życia. Wiotkość krtani...
Czytaj dalej →Niedosłuch u niemowląt
Niedosłuch u niemowląt jest trudną do zdiagnozowania przypadłością. Rodzice często nie widzą objawów pojawiającego się problemu, a wynika to głównie z niewiedzy na temat symptomów tego schorzenia. Niedosłuch u niemowlaka...
Czytaj dalej →Thule Sleek, czyli wózek dziecięcy przez który (albo dzięki któremu) może powiększyć mi się rodzina
Obiektywne recenzowanie produktów marki Thule nie jest dla mnie łatwe, bo jestem jawnym fanem tej marki. Zarówno ich skandynawski design, jak i setki poukrywanych funkcjonalności w każdym produkcie sprawiają, że...
Czytaj dalej →4F Junior – nadchodzą zmiany!
Marka 4F od dawna skutecznie konkuruje na arenie mody sportowej. Nie tylko ubiera reprezentacje Polski z różnych dziedzin sportu, ale też… najmłodszych! I o tym ostatnim nie wszyscy wiedzą. Tej...
Czytaj dalej →Gdzie wylać olej po smażeniu?
Gdzie wylać olej, który pozostaje po smażeniu frytek lub na przykład pączków? Sporo osób wylewa olej do zlewu albo do kanalizacji. Osoby te rzadko kierują się tylko i wyłącznie własną...
Czytaj dalej →