Łożysko przodujące w ciąży [OBJAWY, ZALECENIA, LECZENIE]

• Łożysko przodujące występuje u 0,1%-1% ciąż i mówimy o nim wtedy, gdy łożysko kobiety przykrywa ujście wewnętrzne szyjki macicy.
• Jednym z objawów łożyska przodującego są plamienia, a nawet silne krwawienia.
• W przypadku łożyska przodującego w końcowym etapie ciąży płód nie układa się główką w dół. Dziecko jest ułożone poprzecznie, ukośnie lub pośladkami do kanału rodnego.
• W większości przypadków łożysko przodujące jest wskazaniem do cesarki.

Łożysko przodujące w ciąży

Szacuje się, że łożysko przodujące występuje u 0,1% do 1% ciężarnych. Mówimy o nim, kiedy łożysko kobiety jest zagnieżdżone w okolicy dolnego odcinka macicy i przykrywa ujście wewnętrzne szyjki macicy. Im większa część ujścia jest zakryta, tym poważniejsze powikłania. W zależności od położenia względem ujścia kanału wewnętrznego szyjki macicy oraz od stopnia przodowania wyróżnia się:

• łożysko centralnie przodujące,
• łożysko częściowo przodujące,
• łożysko brzerznie przodujące,
• łożysko “niskoschodzące”.

Przyszła mama, u której stwierdzono tę przypadłość musi bardzo o siebie dbać i stosować się do zaleceń specjalisty. Jednak zanim dojdzie do zdiagnozowania u pacjentki łożyska przodującego, możliwe, że zauważy ona pewne niepokojące objawy. Jednym z nich jest krwawienie w czasie ciąży. Mogą to być nawet niewielkie plamienia, jednak kiedy tylko zauważymy plamki krwi czy śluz o ciemnej barwie, należy bezzwłocznie udać się do lekarza, a nawet szpitala, ponieważ potrzebna jest szybka ingerencja medyczna. Pojawiające się przy łożysku przodującym krwawienia mogą być na tyle silne, że przyszła mama będzie potrzebowała transfuzji krwi, jednak decyduje o tym kilka czynników.

Rozpoznanie przodującego łożyska w ciąży

Wśród hipotez wyjaśniających etiologię przodującego łożyska na uwagę zasługuje teoria wiążąca nieprawidłowe zagnieżdżanie się łożyska ze zmianami związanymi z lokalnymi uszkodzeniami błony śluzowej. Mogą one mieć miejsce w obrębie błony, w której w poprzednich ciążach zagnieżdżały się łożyska lub być związane z wyłyżeczkowaniem ściany macicy.

W związku z powyższym do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia łożyska przodującego w ciąży zalicza się m.in. wiek matki oraz ilość przebytych wcześniej ciąż. W przypadku wieloródek przodujące łożysko obserwuje się u ponad 5% kobiet. Szacuje się, że w przypadku kobiet palących papierosy, ryzyko wystąpienia łożyska przodującego wzrasta dwukrotnie. Na występowanie schorzenia narażone są też ciężarne, u których nieprawidłowe zagnieżdżanie się łożyska rozpoznano w poprzednich ciążach lub których poprzednie ciąże zakończono poprzez cesarskie cięcie.

Łożysko przodujące najczęściej pojawia się u kobiet, które:

• urodziły wiele dzieci;
• przeszły ciążę mnogie;
• miały cesarskie cięcie;
• przeszły ciążę z powikłaniami;
• korzystają z używek w trakcie ciąży;
• przeszły zabiegi ginekologiczne takie jak np. łyżeczkowanie macicy czy usunięcie mięśniaków

Jednak nawet kobiety, które nie zaliczają się do żadnych z powyższych grup mogą mieć łożysko przodujące w ciąży. Jego występowanie podejrzewa się u tych ciężarnych, u których po 20 tygodniu ciąży obserwuje się krwawienia z dróg rodnych o różnym nasileniu: najpierw są niewielkie, po czym stają się coraz bardziej intensywne. Nieprawidłowości związane z zagnieżdżaniem się łożyska może sugerować również niewłaściwe ułożenie płodu. Przy łożysku przodującym 10-krotnie wzrasta prawdopodobieństwo położenia skośnego lub poprzecznego płodu, a 5-krotnie szanse na ułożenie miednicowe. W badaniu przez powłoki brzuszne stwierdza się nieprawidłowy kształt brzucha oraz część przodującą umiejscowioną wysoko nad wchodem do miednicy. Powyższe objawy wskazujące na przodujące łożysko w ciąży stanowią przesłankę do tego, by zrezygnować z przeprowadzenia badania wewnętrznego.

Ostateczne rozpoznanie odbywa się na podstawie w pełni bezpiecznego badania USG wykonanego po 20 tygodniu ciąży. Jeśli podczas przezbrzusznego badania ultrasonograficznego pojawi się przypuszczenie, iż łożysko pokrywa ujście wewnętrzne szyjki macicy, należy potwierdzić rozpoznanie wykonując dodatkowo przezpochwowe badanie USG.

Zobacz też: Jak sprawdzić ułożenie dziecka w brzuchu?

Łożysko przodujące w ciąży: zagrożenia dla matki i płodu

Łożysko przodujące w ciąży jest jedną z najczęstszych przyczyn krwawień wśród ciężarnych, a w skrajnym przypadku może być przyczyną przedwczesnego oddzielenia się łożyska powodującego krwotok zagrażający zarówno życiu matki, jak i płodu. W wyniku krwotoku może dojść do wstrząsu krwotocznego, zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), zakażenia septycznego, a ostatecznie zgonu matki i dziecka.

Przedwczesne oddzielenie się łożyska niesie ryzyko:

• obumarcia płodu,
• zgonu ciężarnej,
• niedotlenienia okołoporodowego,
• porodu przedwczesnego/wcześniactwa,
• konieczności przetoczenia produktów krwiopochodnych.

Ciąża w tym przypadku zawsze kończy się planowanym cesarskim cięciem.

Łożysko przodujące w ciąży: zalecenia

W związku z możliwością poważnych komplikacji, kobiety mające łożysko przodujące powinny stosować się do zaleceń, które zapewnią im bezpieczny przebieg ciąży oraz pomogą donosić dziecko. Rozpoznanie przodującego łożyska zawsze jest wskazaniem do intensywnego nadzoru nad ciężarną, a czasem do hospitalizacji. W przypadku częstych krwawień niezbędna jest profilaktyka niedokrwistości. Łożysko przodujące bywa powodem wcześniejszego rozwiązania ciąży, dlatego lekarz może zdecydować się na włączenie leków tokolitycznych hamujących czynność skurczową macicy i w ten sposób zapobiegających porodowi przedwczesnemu. Jednocześnie stosuje się glikokortykosteroidy mające na celu przyspieszenie dojrzewanie płuc dziecka.

Przyszłe mamy, u których stwierdzono łożysko przodujące nie powinny się przemęczać w czasie ciąży. Wykluczone jest uprawianie sportów, czy generalnie wzmożona aktywność fizyczna. Przy przodującym łożysku ciężarna powinna przebywać na zwolnieniu lekarskim i zrezygnować z wykonywania większości prac domowych. Nieodzowna okaże się pomoc rodziny i wyręczanie przyszłej mamy z większości prac domowych. Duża grupa ciężarnych, u których zdiagnozowano nieprawidłowo zagnieżdżone łożysko powinna leżeć, a w trzecim trymestrze ciąży zostaje skierowana na obserwację do szpitala.

Łożysko przodujące w ciąży: leczenie

W sytuacji, kiedy u matki pojawia się drobne krwawienie wystarczy, aby była pod opieką specjalisty. Kiedy jednak krwawienie jest obfite potrzebna jest szybka ingerencja w szpitalu. Przede wszystkim należy zapanować nad utratą krwi u kobiety. Jeśli płód jest już dojrzały, czyli po 35 tygodniu ciąży lub jeśli istnieje duże zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka, specjaliści decydują się zakończyć ciążę.

Kiedy zarówno stan matki, jak i maluszka jest stabilny i pozostało jeszcze trochę czasu do terminu rozwiązania, stabilizuje się matkę i czeka, aż płód w pełni się rozwinie. Chcąc zmniejszyć krwawienia i maksymalnie wydłużyć ciążę, lekarz prowadzący ciążę może zdecydować się na założenie szwu szyjkowego. Zazwyczaj podaje się też pacjentce sterydy dożylnie wspierające szybszy rozwój układu oddechowego płodu. Jak wspomniano powyżej zalecane są glikokortykosteroidy. Jeśli matka odczuwa skurcze podawane są jej środki tokolityczne. Stosowanie tokolizy wiąże się z działaniami niepożądanymi, dlatego lekarze decydują się na tego typu leki tylko w określonych przypadkach.

Łożysko przodujące w ciąży może prowadzić do poważnych komplikacji, jednak jeśli jesteśmy pod regularną opieką specjalisty i stosujemy się do jego zaleceń, nic nie powinno zagrażać ani naszemu zdrowiu, ani maluszka.

Sprawdź: Jakie są rodzaje ułożenia płodu w macicy?

Rodzice pytają o łożysko przodujące

Co to jest łożysko przodujące?

Jest to nieprawidłowo zagnieżdżone łożysko, które znajduje się w całości lub częściowo nad ujściem wewnętrznym szyjki macicy.

Jakie są objawy łożyska przodującego w ciąży?

Do pierwszych objawów zauważanych przez ciężarną zalicza się krwawienia z dróg rodnych, które mają miejsce wieczorami lub w nocy i nie towarzyszy im ból. Krew ma kolor żywoczerwony. Intensywność krwawień wzrasta w kolejnych tygodniach ciąży.

Lekarz podczas badania pacjentki najczęściej zauważa nieprawidłowe ułożenie płodu” poprzeczne, skośne lub miednicowe.

Jakie czynniki zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia łożyska przodującego?

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia łożyska przodującego to:

• wiek matki,
• ciąża mnoga,
• wieloródzwto,
• wcześniej przebyte operacje ginekologoczne,
• palenie,
• łożysko przodujące w poprzednich ciążach,
• zakończenie poprzedniej ciąży poprzez cesarskie cięcie.

Jakie są zalecenia dla ciężarnej?

Przyszła mama powinna unikać wysiłku i podnoszenia ciężkich przedmiotów. Często do końca ciąży powinna leżeć w domu lub przebywać na obserwacji w szpitalu. Ciężarna powinna także zgłaszać lekarzowi każde krwawienie z dróg rodnych. Przy łożysku przodujących nie powinno się wykonywać przezpochwowego badania ginekologicznego, dlatego podczas każdej wizyty lekarskiej lub pobytu w szpitalu należy informować lekarza o przypadłości.