Kto powinien zrobić badanie na toksoplazmozę? To nie od kotów zarażamy się najczęściej!

Jednym z podstawowych badań wykonywanych przede wszystkim przez przyszłe mamy jest badanie na toksoplazmozę. Pozwala ono zdiagnozować zakażenie pasożytem Toxoplasma gondii, który najczęściej przenoszony jest przez koty, choć wbrew pozorom to nie kontakt z nimi, a nieprawidłowe zachowanie higieny prowadzi do zarażenia. Badanie na toksoplazmozę jest z uwagi na to, że jeśli do zakażenia dojdzie w trakcie ciąży, może prowadzić ono do wystąpienia poważnych wad rozwojowych płodu.

Czym jest toksoplazmoza?

Toksoplazmoza, nazywana również chorobą brudnych rąk, wywoływana jest przez niewielkiego pierwotniaka Toxoplasma gondii, który bytuje przede wszystkim w jelitach zwierząt kotowatych. Do zakażenia dojść może oczywiście przez kontakt z chorym kotem, jednak wbrew pozorom tylko niewielki odsetek osób został zarażony właśnie w ten sposób. Najczęściej bowiem do zakażenia dochodzi w wyniku spożycia surowego mięsa (drobiowego lub wieprzowego) lub niedomytych warzyw i owoców, a także w trakcie prac ogrodowych wykonywanych bez rękawiczek.

Jaja pasożyta mogą bowiem przetrwać w wilgotnej ziemi nawet kilka lat. Szacuje się, że około 50% populacji przeszło zakażenie tym pierwotniakiem. W większości przypadków przebieg toksoplazmozy ma charakter bezobjawowy, jednak u osób z immunosupresją może objawiać się:

  • niewielką gorączką,
  • powiększeniem węzłów chłonnych,
  • objawami grypopodobnymi,
  • bólami stawów,
  • w skrajnych przypadkach zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych.

Do zakażenia, niosącego poważne konsekwencje dla płodu i noworodka, może dojść również w trakcie ciąży, dlatego tak istotne jest wykonanie przed nią lub najpóźniej w pierwszym trymestrze odpowiednich badań. Ryzyko powikłań bowiem największe jest w przypadku, gdy do zakażenia dojdzie w pierwszym trymestrze ciąży. Jeżeli zakażenie nie zostanie wykryte i tym samym nie zostanie podjęte leczenie, choroba może skutkować wadami wrodzonymi lub późnymi powikłaniami, takimi jak zapalenie siatkówki i naczyniówki, skaza krwotoczna, powiększenie wątroby i śledziony, zwapnienia śródczaszkowe, żółtaczka, padaczka czy zaburzenia mowy.

Sprawdź też: Choroba kociego pazura

Jak wygląda badanie na toksoplazmozę?

Badanie na toksoplazmozę, podobnie jak i większość badań na podstawie których można stwierdzić aktywne lub przebyte zakażenie, wykonywane jest z surowicy krwi, pobieranej w laboratorium zazwyczaj z żyły łokciowej. Toxoplazmoza diagnozowana jest w oparciu o badanie wykrywające charakterystyczne dla niej przeciwciała, zarówno toksoplazmoza IgM jak i toksoplazmoza IgG.

Badanie IgM pozwala stwierdzić świeże, aktywne zakażenie, bo przeciwciała pojawiają się już parę dni po zakażeniu, a ich wysoki poziom utrzymuje się około 4 tygodni. Z kolei przeciwciała Toxoplazmoza IgG mają charakter późny i obecne są we krwi zwykle przez całe życie, choć ich najwyższe stężenie obserwuje się około 4 miesiące po przebytym zakażeniu. Świadczą one o tym, że pacjentka miała w przeszłości kontakt z pasożytem i jest odporna na ponowne zakażenie. Ze względu na poważne konsekwencje jakie niesie przebyta w ciąży toksoplazmoza, badanie to zlecane jest zazwyczaj już na pierwszej wizycie ginekologicznej w ciąży, która powinna mieć miejsce nie później niż przed ukończeniem 10 tygodnia.

Toksoplazmoza – wyniki badań               

W przypadku choroby jaką jest toksoplazmoza, wyniki badań odgrywają kluczową rolę przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym leczeniu.  Podstawowe badanie na toksoplazmozę w ciąży obejmuje obie klasy przeciwciał, zarówno IgM jak i IgG. Wynik toksoplazmozy, pod względem dopuszczalnych norm, może różnić się w zależności od metody stosowanej w laboratorium, dlatego interpretacja opiera się głównie na fakcie czy wynik w danej klasie przeciwciał jest dodatni czy ujemny. Możliwe są następujące warianty:

  • Brak przeciwciał toksoplazmoza IgM, toksoplazmoza IgG również ujemna – taki wynik oznacza, że kobieta nigdy nie chorowała na toksoplazmozę, ani nie miała kontaktu z pasożytem. Wbrew pozorom taki wynik nie jest powodem do radości, w ciąży bowiem należy zachować szczególne środki ostrożności jeśli chodzi o higienę i spożywane mięso, a także regularnie powtarzać badania co 6-8 tygodni.
  • Dodatnia IgM toksoplazmoza i ujemna IgG toksoplazmoza – wynik taki oznacza, że być może właśnie przechodzisz aktywne zakażenie Toxoplasma gondii, jednak zanim lekarz wdroży odpowiednie leczenie potrzebne jest ponowne oznaczenie przeciwciał w obu klasach po koło 3 tygodniach. Jeżeli poziom przeciwciał w klasie IgG zacznie rosnąć należy rozpocząć leczenie. Jeżeli dopiero planujesz starania – należy poczekać, aż zakażenie minie.
  • Wykryte zarówno przeciwciała toksoplazmoza IgG jak i IgM toksoplazmoza – wynik dodatni, który świadczy o właśnie trwającym zakażeniu. Bez względu na to czy obserwowane są objawy czy ma ono przebieg bezobjawowy, jeśli jesteś w ciąży konieczne jest wdrożenie leczenia. Jeżeli dopiero planujesz starania – należy poczekać, aż zakażenie minie.
  • Brak przeciwciał w klasie IgM, obecne przeciwciała toksoplazmoza IgG – dla ciężarnej najlepsza z możliwych wersji, świadczy o przebytym w przeszłości zakażeniu i nabyciu odporności. Dla pewności lekarz zwykle zaleca powtórzyć badanie po około 3 tygodniach, jeżeli jest ono podobne, ponowna diagnostyka nie jest konieczna.

W przypadku, gdy w badaniach stwierdza się wysoki poziom przeciwciał w klasie IgG lekarz powinien dodatkowo zlecić badanie w kierunku awidności.

Toksoplazmoza w ciąży – badanie w kierunku awidności

Jeśli chodzi o stwierdzenie choroby jaką jest toksoplazmoza, wyniki badań w ciąży w niektórych przypadkach poszerzane są o dodatkowy test, jakim jest awidność IgG. Lekarz zazwyczaj zleca awidność, gdy podstawowe badanie toksoplazmoza IgG da wynik dodatni. Może ono bowiem świadczyć zarówno o niedawno przebytym zakażeniu jak i o takim, które miało miejsce nawet kilkanaście lat temu. W określeniu tego, czy mamy do czynienia ze stosunkowo świeżą czy dawno przebytą infekcją pomaga nam awidność toksoplazmozy.

Odzwierciedla ona siłę wiązania się przeciwciał z antygenem, która w ciągu 3-4 miesięcy od momentu zarażenia jest stosunkowo niska.  Awidność przeciwciał IgG następnie stopniowo rośnie, osiągając szczytowy poziom około rok po zakażeniu. Badanie to więc może być szczególnie pomocne zwłaszcza w przypadku gdy wyniki toksoplazmozy w klasie IgM są niejednoznaczne (np. obecne nieswoiste przeciwciała lub wyjątkowo długo utrzymujące się w organizmie). W zależności od uzyskanego wyniku podejmowana jest decyzja o zastosowaniu odpowiedniego leczenia. W przypadku badania awidności toksoplazmozy – normy mogą się różnić w zależności od laboratorium. Niska awidność toksoplazmoza świadczy o zakażeniu w ostatnich 3-4 miesiącach, a z kolei wysoka awidność IgG toksoplazmoza świadczy o starszym zakażeniu i braku konieczności podjęcia antybiotykoterapii.

Badanie na toksoplazmozę – cena i czas oczekiwania

Jeśli chodzi o diagnozowanie schorzenia jakim jest toksoplazmoza, cena badania zależy od tego czy wykonujemy je w obu czy tylko w jednej klasie przeciwciał. Jeśli chcemy dokonać pełnej diagnostyki i oznaczyć zarówno przeciwciała IgM jak i IgG, badanie krwi będzie kosztować około 60-70 złotych. Gdy chcemy natomiast oznaczyć tylko np. przeciwciała IgG (jako badanie kontrolne), czyli wykonać pojedyncze badanie na toksoplazmozę – cena waha się w granicach 30-40 złotych. W przypadku szczegółowej diagnostyki choroby jaką jest toksoplazmoza, awidność przeciwciał w klasie IgG to koszt mniej więcej 70-80 złotych, w zależności od laboratorium w jakim dokonujemy badania. Jeżeli jednak ciąża jest prowadzona przez ginekologa w państwowej przychodni, badanie na toksoplazmozę, w tym w razie konieczności również awidność, jest badaniem bezpłatnym.

Dodaj komentarz

Rozwój niemowląt

Śledzik Niemowlaka

Śledzik Niemowlaka Nie pamiętasz o której godzinie zasnęło Twoje dziecko? Czy przed ostatnim karmieniem w butelce było 60 czy 40 ml pokarmu? Czy pieluszkę zmieniałaś godzinę czy trzy godziny temu?...

Czytaj dalej →
Obrączki ślubne, Pierścionki zaręczynowe

Biżuteria na zawsze

Obrączki oraz pierścionek zaręczynowy nosi się – przynajmniej z założenia i tradycji – przez całe życie. Należy więc starannie dobierać tę biżuterię ślubną. U każdego jubilera znaleźć można kilkadziesiąt wzorów...

Czytaj dalej →
Muzyka na wesele

15 pytań do DJa weselnego

DJ na weselu to coraz bardziej popularna forma oprawy muzycznej na tego rodzaju przyjęciach. Coraz częściej można spotkać oferty w których DJ prowadzi imprezę na przykład z akordeonistą, gitarzystą lub...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo