Wysypka na czole u dziecka: skąd się bierze i jak z nią walczyć?

Wysypka na czole niemowlaka nie jest czymś niezwykłym i zapewne każdy rodzic zmierzył się z tym problemem przynajmniej raz. Wysypka może mieć bardzo różne przyczyny: być na przykład skutkiem alergii lub choroby zakaźnej, takiej jak ospa, różyczka czy szkarlatyna. W wielu przypadkach krostki na dziecięcym czole nie są powodem do zmartwienia, jednak czasami konieczne jest udanie się do lekarza, który pomoże określić, jaka jest przyczyna wysypki i – jeżeli będzie to konieczne – zaleci odpowiednie leczenie. Oprócz krostek na czole, rodzice często muszą mierzyć się z innymi rodzajami wysypki, które czasami znikają samoistnie, a czasami są objawami choroby i wymagają leczenia. Zobacz, jak radzić sobie z dziecięcą wysypką i jakie mogą być jej przyczyny.

Co oznacza wysypka na czole u niemowlaka?

Wysypka na czole niemowlaka może być spowodowana różnymi czynnikami. Krostki na czole dziecka pojawiają się bardzo często już niedługo po porodzie, zwykle jeszcze zanim maluch ukończy dziesięć tygodni. U noworodków wysypka najczęściej jest związana ze zmianami hormonalnymi, ponieważ organizm malucha musi przestawić się z hormonów mamy na własne. Tego typu zmiany skórne nie mają w zasadzie konkretnej przyczyny i najczęściej znikają samoistnie po pewnym czasie. U niektórych dzieci wysypka przeradza się w tak zwany trądzik niemowlęcy.

W przypadku starszych dzieci, najczęstsze przyczyny wysypki to atopowe zapalenie skóry oraz alergie. Bardzo często wysypka to tak zwane potówki, czyli drobniutkie krostki wypełnione płynem.

Jakie są przyczyny wysypki na czole i jak sobie radzić z krostkami?

Przyczyny pojawiania się krostek na czole dziecka są różne i w zależności od tego, co powoduje wysypkę, należy sobie z nią w różny sposób radzić. Krostki pojawiają się bardzo często już u noworodków, zazwyczaj około drugiego dnia po porodzie. Jest to tak zwany rumień noworodkowy. Krostki zwykle znikają po około dwóch tygodniach bez konieczności stosowania jakiegokolwiek leczenia. Czasami zaleca się kąpiele w wodzie z fioletem gencjany oraz smarowanie buzi niemowlaka emolientem. Na buzi niemowlaka może pojawić się również trądzik niemowlęcy, który objawia się białymi krostkami występującymi zazwyczaj na czole, policzkach oraz brodzie. Trądzik pojawia się na buzi niedługo po urodzeniu i znika samoistnie po kilku tygodniach. Krostek nie można wyciskać, ponieważ można w ten sposób roznieść bakterie po całej buzi. Najlepiej przemywać skórę przegotowaną wodą, osuszać i nie smarować żadnymi preparatami. Jeżeli zmiany skórne stają się zaognione i nie ustępują, należy udać się do lekarza.

Czasami na buzi dziecka pojawia się również pokrzywka, czyli czerwone, wypukłe, swędzące krostki układające się na skórze w skupiska wyglądające jak plamy. Wysypka przypomina swoim wyglądem pęcherze, jakie pojawiają się po poparzeniu pokrzywą. Bardzo często pokrzywka ma charakter przewlekły i pojawia się pod wpływem kontaktu dziecka z czynnikami, takimi jak detergenty, środki higieniczne, leki lub niektóre grupy pokarmów. U starszych dzieci, zwykle po ukończeniu drugiego roku życia, wysypka na twarzy może być spowodowana zapaleniem mieszków włosowych. W tym przypadku krostki pojawiają się w okolicy mieszków włosowych i występują nie tylko na buzi, ale również na szyi, w pachwinach oraz pod pachami.

Jakie jeszcze mogą być przyczyny wysypki na skórze dziecka?

Atopowe zapalenie skóry

Częstym powodem pojawienia się wysypki na skórze dziecka jest atopowe zapalenie skóry (AZS). AZS jest chorobą alergiczną, która powoduje pojawienie się na skórze rumieniowych zmian albo grudek. Zmiany skórne zwykle pojawiają się na początku na policzkach, a później rozprzestrzeniają się na całą buzię, zgięcia podkolanowe, zgięcia łokci, a w bardzo zaawansowanym stadium choroby, na całe ciało. Skóra w miejscach objętych chorobą jest bardzo sucha oraz łuszcząca się, co może wywoływać świąd. Bardzo ważne jest, żebyś powtarzała dziecku, że nie należy drapać skóry, ponieważ na pewno nie pomoże to w leczeniu, a może prowadzić do pojawiania się ran i ich zakażenia. Maluchowi przyniesie ulgę częste natłuszczanie skóry, a jeżeli nawilżanie nie pomaga, musisz zabrać dziecko do lekarza, który być może zaleci leczenie sterydami.

Potówki

Potówki są zmianami, które z pewnością rozróżnisz łatwo od innych typów wysypki. Są to drobne krostki wypełnione płynem, które zazwyczaj nie są zaczerwienione i występują w skupiskach. Potówki pojawiają się najczęściej pod pachami oraz w pachwinach, ponieważ te miejsca na skórze są szczególnie narażone na przegrzanie. Potówki zwykle znikają, gdy skóra jest odpowiednio osuszona i wietrzona, jednak jeśli po jakimś czasie krostki nie ustąpią lub skóra wokół nich stanie się zaczerwieniona, musisz udać się do lekarza.

Odparzenie skóry

U niemowlaków odparzenie skóry pojawia się najczęściej na pupie i może wywołać tak zwane pieluszkowe zapalenie skóry. Jeśli zauważysz, że na skórze pośladków Twojej pociechy pojawił się rumień, być może zmieniasz dziecku pieluszkę niewystarczająco często, na skutek czego skóra narażona na kontakt z moczem oraz kałem staje się podrażniona. Odparzenie pojawia się również wówczas, gdy skóra malucha jest niedokładnie myta przed założeniem nowej pieluszki. Możliwe jest jednak, że pieluszkowe zapalenie skóry pojawia się mimo regularnej pielęgnacji, na przykład z powodu infekcji układu moczowego, biegunki czy urozmaicenia diety o nowe produkty. Czasami zaczerwienieniu towarzyszą również krostki, a nawet niewielkie nadżerki. Takiego stanu nie można bagatelizować, ponieważ pieluszkowe zapalenie skóry wywołuje bardzo nieprzyjemne objawy, takie jak pieczenie, ból, a nawet lekka gorączka, która jest spowodowana zapaleniem. Jeśli Twój maluch cierpi na takie objawy, zadbaj o to, by – jeśli tylko jest taka możliwość – przebywał bez pieluszki. Dzięki temu skóra wietrzy się, a gojenie ranek jest przyspieszone. Pomóc może również smarowanie skóry specjalną maścią na odparzenia. Żeby zapobiegać pojawianiu się wysypki spowodowanej odparzeniem, regularnie zmieniaj dziecku pieluszkę i dokładnie myj go przed założeniem czystej pieluchy.

Alergia

Uczulenie na kurz, pyłki, sierść zwierząt oraz alergie pokarmowe to częste przyczyny pojawienia się na skórze dziecka wysypki. Taka wysypka to najczęściej płaskie bąble, dość wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry. Pokrzywka pojawia się zwykle na buzi, brzuchu oraz rękach, ale może występować na całym ciele. Jeżeli przyczyną wysypki jest alergia pokarmowa, dziecko może dodatkowo cierpieć na takie objawy, jak ból brzuszka, wymioty, nudności, zaburzenia wypróżniania czy wzdęcia. Żeby pozbyć się tych dolegliwości konieczne jest wprowadzenie diety eliminacyjnej, czyli wykluczenie z jadłospisu maluszka pokarmów, które wywołują alergię. Z kolei, jeżeli wysypka pojawia się na ciele malca na skutek alergii na pyłki, kurz lub tym podobne alergeny, należy unikać czynników wywołujących objawy alergiczne. Alergię i krostki mogą wywołać również niektóre środki higieniczne. Dlatego do kąpania dziecka najlepiej używać specjalnie przeznaczonych do tego kosmetyków, które są delikatne dla dziecięcej skóry i nie zawierają podrażniających albo wysuszających substancji.

Choroby

Oprócz wyżej wymienionych przyczyn, wysypka może towarzyszyć wielu chorobom, takim jak świerzb, odra, szkarlatyna, rumień nagły (gorączka trzydniowa), ospa czy różyczka.
Świerzb to choroba, którą powodują roztocza. Wysypka spowodowana świerzbem najczęściej pojawia się na dłoniach, między palcami, na szyi, głowie oraz podeszwach stóp. W przebiegu świerzbu, krostki mają postać pęcherzyków albo grudek wypełnionych płynem. Oprócz tego, na ciele dziecka mogą występować charakterystyczne szarawe wypukłości. Jeżeli zauważysz, że Twoje dziecko ma wysypkę, która może świadczyć o zakażeniu świerzbem, konieczne jest zabranie malca do lekarza.

Kolejną chorobą, która objawia się wysypką jest odra. Odra dotyka najczęściej dzieci w wieku od sześciu miesięcy do roku. Wysypka ma postać nieregularnych, zaczerwienionych plamek, które mogą obejmować całe ciało. Krostki występujące na ciele zazwyczaj powodują swędzenie. Oprócz wysypki, w przebiegu odry mogą pojawić się takie objawy, jak ogólne osłabienie, kaszel, katar, podwyższona temperatura oraz zapalenie spojówek. Bardzo ważne jest, żeby mimo swędzenia dziecko nie drapało skóry, ponieważ może to prowadzić do powstawania ran. Ulgę przyniesie smarowanie skóry maścią zawierającą tlenek cynku.

Podobne objawy co odra daje szkarlatyna, zwana też płonicą. W trakcie szkarlatyny dziecko również może mieć podwyższoną temperaturę, a poza tym może cierpieć na ból brzucha i gardła. Charakterystycznym objawem szkarlatyny jest również język pokryty białym nalotem, a w późniejszym stadium choroby język staje się malinowy. Wysypka ma postać czerwonych, drobnych krostek, które występują w skupiskach. Krostki zwykle znikają po około siedmiu dniach, jednak szkarlatyna wymaga zazwyczaj wdrożenia antybiotykoterapii. Pod koniec choroby, gdy wysypka zaczyna znikać, skóra na dłoniach, a także spodzie stóp łuszczy się.

Kolejną przyczyną pojawienia się wysypki u niemowlaka może być rumień nagły, czyli gorączka trzydniowa. Jest to choroba, która dotyka zwykle małe dzieci, które nie ukończyły jeszcze drugiego roku życia. Krostki, które pojawiają się na ciele w przebiegu gorączki trzydniowej są zaczerwienione, płaskie i zwykle utrzymują się na skórze przed około trzy dni. Wysypka jest ostatnim stadium choroby i pojawia się na skórze już po ustąpieniu gorączki. W większości przypadków rumień nagły nie wymaga wizyty u lekarza ani leczenia, ale jeżeli gorączka utrzymuje się przez kilka dni lub jest wyższa niż 38 stopni, konieczne jest podanie środków przeciwgorączkowych.

Przyczyną wystąpienia wysypki jest także ospa wietrzna. Wysypka, która pojawia się na skórze w wyniku ospy wietrznej jest bardzo charakterystyczna i ma postać plamek o nieregularnych kształtach, które po pewnym czasie przekształcają się w wypełnione płynem pęcherzyki. Po pęknięciu pęcherzyki odpadają, a na skórze pojawiają się strupki. Niestety, wysypka powoduje silny świąd, co powoduje, że dziecku trudno jest powstrzymać się przed drapaniem. Swędzenie złagodzi smarowanie skóry specjalnymi preparatami oraz kąpiele w wodzie z dodatkiem nadmanganianu potasu, które przyspieszą wysychanie zmian skórnych.

Ostatnią choroba, która powoduje pojawienie się na skórze wysypki, jest różyczka. Wysypka ma postać bladoróżowych, drobnych krostek, które pojawiają się na początku za uszami, a później rozprzestrzeniają się na całe ciało. W niektórych przypadkach zmiany skórne znikają samoistnie po kilku dniach, jednak czasami krostki utrzymują się, a poza tym dziecko jest osłabione i ma gorączkę. Czasami różyczce towarzyszy również biegunka oraz wymioty. Wówczas konieczne jest udanie się do lekarza.

Co może przynieść ulgę maluchowi z wysypką?

Czasami, ze względu na zmiany skórne rodzice unikają regularnego mycia dziecka, ponieważ wydaje im się, że to podrażnia skórę i powoduje pogorszenie sytuacji. Tak naprawdę wysypka nie jest powodem do zaprzestania codziennej pielęgnacji malucha, a co więcej, niewłaściwa higiena może prowadzić do nadmiernego namnażania się na skórze bakterii. Jeśli w czasie występowania wysypki skóra dziecka jest wysuszona i podrażniona, najlepsza będzie dłuższa kąpiel z dodatkiem środków działających nawilżająco. Po kąpieli najlepiej dodatkowo posmarować dziecięcą skórę preparatem natłuszczającym. Natomiast jeżeli wysypka na skórze malucha jest spowodowana na przykład ospą, lepiej żeby kąpiel była krótsza. Poza tym, warto dodać do wody środki odkażające, które dodatkowo wysuszą skórę. W przypadku każdego z rodzajów wysypki, nie możesz pozwalać dziecku na drapanie skóry.

Sprawdź: 7 popularnych przyczyn wysypki na twarzy u niemowląt

Jeżeli wysypce towarzyszą takie objawy jak gorączka, biegunka, wymioty oraz osłabienie organizmu, ważne jest również zadbanie o ogólny stan zdrowia dziecka. Aby zapobiec odwodnieniu, niezwykle istotne jest podawanie maluszkowi dużej ilości płynów. Ważne jest również dbanie o higienę oraz regularne wietrzenie pomieszczeń, w których przebywa maluszek. Wbrew pozorom nie należy przegrzewać mieszkania, ani ubierać dziecka zbyt ciepło.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Nie każda wysypka jest powodem, dla którego należy koniecznie iść z maluchem do lekarza. Niektóre typy zmian skórnych są niegroźne i znikają samoistnie po pewnym czasie. Jednak niektóre wysypki długotrwale pozostają na skórze dziecka, a czasami towarzyszą im inne nieprzyjemne dolegliwości. Jeżeli zauważysz, że dziecko ma podwyższoną temperaturę, krostki przypominają ogniska zapalne lub sączy się z nich wydzielina, a wysypka nie znika przez kilka dni, a nawet staje się coraz bardziej rozległa, koniecznie udaj się z malcem do lekarza, który rozpozna przyczynę wysypki i zaleci odpowiednie leczenie.