Dziecko nie rośnie lub rośnie zbyt szybko: co robić?

Bardzo często rodzice porównując swoje dziecko do jego rówieśników zastanawiają się, jaki jest prawidłowy wzrost chłopców, czy jak długo rosną dziewczynki. Jak to wygląda? Co robić, gdy dziecko nie rośnie lub rośnie zbyt szybko?

Ile rośnie dziecko w ciągu roku?

Dziecko jest mierzone kilka chwil po urodzeniu i od tamtej pory należy regularnie kontrolować jego wzrost. Notuje się go w karcie dziecka, dzięki czemu można porównywać poszczególne dane. Bardzo pomocne w określeniu tego, czy dziecko rozwija się prawidłowo, są tak zwane siatki centylowe. Są to wykresy, które zostały opracowane na podstawie badań statystycznych, przez co w łatwy sposób można porównać wzrost swojego dziecka ze średnim wzrostem, jaki osiąga w danym wieku większość dzieci. Po zmierzeniu malucha, na siatce centylowej nanosi się jego wiek i wzrost, dzięki czemu możliwe jest wyznaczenie centyla, w którym dziecko się znajduje.

Dziecko nie rośnie lub rośnie bardzo szybko

Centyle są zaznaczone na siatce centylowej jako linie, które określają, jaki wzrost w danym wieku odpowiada danemu centylowi. Zdecydowana większość dzieci mieści się pomiędzy 5. a 97. centylem. Najwięcej dzieci przypada pomiędzy 25. a 75. centylem, więc jeśli wzrost dziecka jest powyżej 75. centyla, można uznać, że maluch jest wysoki. Poniżej 3. centyla mówi się, że dziecko jest zbyt niskie i mamy do czynienia z niskorosłością. Bardzo ważne jest, żeby podczas każdego bilansu lekarz zmierzył dziecko i naniósł jego wzrost na siatkę centylową.
Przykładowo, wzrost rocznego dziecka pod koniec pierwszego roku życia przypada na pięćdziesiąty centyl, co daje około 77,5 centymetra wysokości. Natomiast po drugim roku życia 50. centyl odpowiada wzrostowi 87,5 centymetrów. Zaniepokoić powinna sytuacja, w której wzrost dziecka jest poniżej 10. lub powyżej 90. centyla.

Co zrobić gdy dziecko za szybko rośnie?

Wtedy warto wybrać się na wizytę kontrolną do pediatry, który oceni, czy dziecko rośnie w prawidłowym tempie. W takiej sytuacji nie należy panikować, ponieważ jeśli dziecko jest niższe niż jego rówieśnicy, być może ma przed sobą okres, w którym intensywnie urośnie, jeżeli z kolei przerasta rówieśników, możliwe jest, że jego wzrost zahamuje. Wtedy najlepiej mierzyć dziecko częściej, co około 3 miesiące, a jeśli dziecko przez ten czas nic nie urośnie albo urośnie bardzo dużo, warto poprosić pediatrę o skierowanie do dziecięcego endokrynologa. Wizyta u endokrynologa jest konieczna, jeśli dziecko znajduje się poniżej 3. lub powyżej 97. centyla, ponieważ może być to oznaką choroby.

Jednocześnie warto mieć świadomość, że nie ma dokładnej odpowiedzi na pytanie dotyczące tego, ile dziecko rośnie w ciągu roku. Każde z nich rozwija się w indywidualnym tempie, niemniej jednak, jak wspomnieliśmy juz wyżej, w okolicach pierwszych urodzin maluch powinien mieć około 70-80 centymetrów.

Kiedy dziecko rośnie najszybciej?

Hormon wzrostu w największej ilości jest wydzielany podczas snu, dlatego aby dziecko rosło w prawidłowym tempie, musi się wysypiać. Ważne jest, żeby dziecko w wieku przedszkolnym szło spać najpóźniej o godzinie 20.00, natomiast maluch, który chodzi do szkoły podstawowej, najpóźniej o 22.00.

Podczas snu dziecko rośnie również dlatego, że sen pozwala na rozładowanie stresu i napięcia, a te czynniki zdecydowanie spowalniają wzrost. Poza tym na tempo wzrostu ma wpływ aktywność fizyczna – im bardziej aktywny maluch, tym szybciej rośnie, ponieważ dzięki wysiłkowi pozbywa się napięć. Żeby dziecko było zdrowe i prawidłowo rosło, powinno być aktywne minimum przez dwie godziny dziennie, przy czym musi to być rzeczywisty, dość intensywny wysiłek, nie tylko zabawa.

Sprawdź: Co warto zaznaczać na siatkach centylowych?