W tym roku szkolnym kolejni maturzyści zmierzą się z nową formułą egzaminu maturalnego. Dlatego też najczęściej wyszukiwane w internecie hasło to „lektury obowiązkowe matura 2024”. Modyfikacjom uległ nie tylko sam arkusz, ale także podstawa programowa. Nowy egzamin maturalny z języka polskiego wygląda zupełnie inaczej niż dotychczas. Obowiązuje także zmieniony spis lektur. Jak wygląda aktualna lista lektur obowiązkowych matura 2024 po zmianach?
Lektury obowiązkowe matura 2024
Największy stres tegorocznych maturzystów może budzić przede wszystkim nowa podstawa programowa, która została nieco rozbudowana w porównaniu z latami ubiegłymi. W związku z tymi modyfikacjami zmieniła się również formuła egzaminu oraz zakres materiału, który należy opanować. W 2024 roku uczniów obowiązuje zredukowana lista lektur, ale już w kolejnym roku będzie ona zdecydowanie dłuższa.
Przede wszystkim znacząco zwiększono liczbę lektur obowiązkowych. W poprzednich latach uczniowie musieli wykazać się znajomością około 10 utworów. W najnowszym arkuszu znajdą się pytania dotyczące kilkudziesięciu dzieł literackich (części w całości, a pozostałych we fragmentach). Jakie są konkretnie lektury obowiązujące na maturę 2024? Poniżej szczegółowe zestawienie, pogrubione zostały te pozycje, które należy znać w całości.
Obowiązkowe lektury matura 2024 – starożytność i średniowiecze
- Biblia (fragmenty: Księga Rodzaju, Księga Hioba, Księga Koheleta, Pieśń nad Pieśniami, Księga Psalmów, Apokalipsa według św. Jana);
- Mitologia (Grecja), Jan Parandowski;
- „Iliada” (fragmenty), Homer;
- „Antygona”, Sofokles;
- „Legenda o św. Aleksym” (fragmenty);
- „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty);
- „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu” (fragmenty);
- „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty);
- „Kronika polska” (fragmenty), Gall Anonim;
- „Boska komedia” (fragmenty), Dante Alighieri;
CKE lista lektur matura 2024 – renesans, barok i oświecenie
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni,
- Jan Kochanowski, wybrane treny (IX, X, XI, XIX),
- Jan Kochanowski, „Odprawa posłów greckich”
- Piotr Skarga,”Kazania sejmowe” (fragmenty),
- Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
- William Szekspir, „Makbet”;
- Molier, „Skąpiec”,
- wybrane wiersze Daniela Naborowskiego, Jana Andrzeja Morsztyna i Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego.
Spis lektur obowiązkowych matura 2024 – romantyzm i pozytywizm
- Adam Mickiewicz, „Dziady cz. III”,
- Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod”,
- Adam Mickiewicz, „Oda do młodości”, „Romantyczność” i inne ballady,
- Juliusz Słowacki, „Kordian”,
- wybrane wiersze Juliusza Słowackiego, w tym „Grób Agamemnona” (fragmenty) i „Testament mój”;
- Eliza Orzeszkowa, „Gloria victis”,
- Henryk Sienkiewicz, „Potop”,
- Fiodor Dostojewski, „Zbrodnia i kara”,
- Bolesław Prus, „Lalka”.
Lista lektur do matury 2024 – Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne
- Stanisław Wyspiański, „Wesele”,
- Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”,
- wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Julian Przyboś
.
Lektury obowiązkowe 2024 – matura: okres wojny i okupacji oraz literatura najnowsza
- Tadeusz Borowski, wybrane opowiadania, „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”,
- Wybrane wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego,
- Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat”,
- Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem”,
- Albert Camus, „Dżuma”,
- George Orwell, „Rok 1984”,
- Sławomir Mrożek, „Tango”,
- Marek Nowakowski, opowiadanie z tomu Raport o stanie wojennym,
- Marek Nowakowski, „Górą Edek”,
- Jacek Dukaj, „Katedra”,
- Andrzej Stasiuk, „Miejsce” (z tomu „Opowieści galicyjskie”),
- Olga Tokarczuk, „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu „Gra na wielu bębenkach”).
Wszystkie lektury obowiązkowe matura 2024 to łącznie ponad 20 utworów w całości i kilkanaście we fragmentach.
Polski matura 2024 lektury wykreślone z listy
Ze względu na pandemię ministerstwo edukacji zdecydowało się nieco uszczuplić pierwotną wersję spisu lektur w latach 2023-2024. Powodem takiego rozwiązania jest prawdopodobnie fakt, że przez naukę zdalną nie starczyło czasu na omówienie wszystkich utworów. Część z wykreślonych pozycji trafiła na listę lektur do matury rozszerzonej (np. fragmenty Odysei, Nie-Boska Komedia, a także wiersze np. Tadeusza Gajcego).
Szczególnie dziwić może usunięcie z listy lektur obowiązkowych „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza, który to utwór w poprzednich latach był lekturą tzw. ogwiazdkowaną, czyli bezwzględnie obowiązkową.
Wykreślone lektury matura 2024:
- Homer, Odyseja (fragmenty),
- Jan Kochanowski, „Psalmy” (w tym Psalm 13, Psalm 47),
- William Szekspir, „Romeo i Julia”
- Bolesław Prus, „Z legend dawnego Egiptu”
- Władysław Stanisław Reymont, „Chłopi” t. I,
- Stefan Żeromski, „Rozdziobią nas kruki, wrony…”
- Witold Gombrowicz, „Ferdydurke” (fragmenty),
- Józef Mackiewicz, „Droga donikąd” (fragmenty),
- Antoni Libera, „Madame”,
- Ryszard Kapuściński, „Podróże z Herodotem” (fragmenty),
- wybrane utwory Wojciecha Młynarskiego,
- wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów.
Sprawdź: Epoki literackie po kolei [charakterystyka i ramy czasowe]
CKE lektury obowiązkowe matura 2024 rozszerzenie
Spis lektur do matury rozszerzonej również został znacząco powiększony. Zasada pozostaje jednak naturalnie ta sama – maturzyści decydujący się na podejście do egzaminu na tym poziomie muszą wykazać się znacznie większą wiedzą.
CKE wykaz lektur matura 2024 – rozszerzenie
- Homer, „Odyseja” (fragmenty),
- Arystoteles, „Poetyka” (fragmenty),
- Arystoteles, „Retoryka” (fragmenty),
- Platon, „Państwo” (fragmenty),
- św. Augustyn, „Wyznania” (fragmenty),
- św. Tomasz z Akwinu, „Summa teologiczna” (fragmenty),
- Michel de Montaigne, „Próby” (fragmenty),
- William Szekspir, „Hamlet”,
- Juliusz Słowacki, „Lilla Weneda”,
- Zygmunt Krasiński, „Nie-Boska Komedia”,
- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska: Honoré de Balzac „Ojciec Goriot” lub Charles Dickens „Klub Pickwicka” lub Mikołaj Gogol „Martwe dusze” lub Gustaw Flaubert „Pani Bovary”,
- Stanisław Wyspiański, „Noc listopadowa”,
- Michaił Bułhakow, „Mistrz i Małgorzata”,
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Szewcy”,
- Bruno Schulz – wybrane opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe”,
- Franz Kafka, „Proces” (fragmenty),
- Tadeusz Konwicki, „Mała Apokalipsa”,
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadanie.
Zobacz: Jak napisać rozprawkę? Poznaj schemat dobrej rozprawki!
Lektury obowiązkowe matura 2024 po gimnazjum
W 2024 roku będą zdawali maturę jeszcze także absolwenci gimnazjów (np. uczniowie techników lub osoby, które podchodzą powtórnie lub z opóźnieniem), których obowiązuje stara formuła oraz poprzedni materiał. W formule maturalnej od 2015 do 2022 roku od uczniów wymagano znajomości znacznie mniejszej liczby tytułów.
Lektury z gwiazdką matura 2024 po gimnazjum (obowiązkowe lektury 2024 dla uczniów, którzy są absolwentami gimnazjów i poprawiają maturę w poprzedniej formule).
- ’Bogurodzica”,
- Jan Kochanowski – wybrane ”Pieśni”, ”Treny” (inne niż w gimnazjum) i „Fraszki”,
- wybrane bajki Krasickiego,
- Adam Mickiewicz ”Dziady” część trzecia,
- Adam Mickiewicz ”Pan Tadeusz”,
- Aleksander Fredro, „Zemsta”,
- Bolesław Prus ”Lalka”,
- Stanisław Wyspiański ”Wesele”,
- Bruno Schulz – wybrane opowiadanie,
- Witold Gombrowicz ”Ferdydurke”.
Rodzice i uczniowie pytają o spis lektur matura 2024
Obowiązkowe lektury na maturę 2024: Jan Parandowski – Mitologia, część I Grecja; Sofokles – „Antygona”; Jan Kochanowski, „Odprawa posłów greckich”; William Szekspir – „Makbet”; Molier – „Skąpiec”; Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod”; Adam Mickiewicz, „Dziady cz. III”; Juliusz Słowacki, „Kordian”; Bolesław Prus, „Lalka”; Eliza Orzeszkowa – „Gloria victis”; Henryk Sienkiewicz, „Potop”; Fiodor Dostojewski – „Zbrodnia i kara”; Stanisław Wyspiański – „Wesele”; Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”, Tadeusz Borowski, opowiadania: „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”; Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat”, Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem”; Albert Camus, „Dżuma”; George Orwell, „Rok 1984”; Sławomir Mrożek, „Tango”; Marek Nowakowski, „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie); Marek Nowakowski, „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii); Jacek Dukaj, „Katedra” (z tomu W kraju niewiernych); Andrzej Stasiuk, „Miejsce” (z tomu Opowieści galicyjskie); Olga Tokarczuk, „Profesor Andrews w Warszawie”.
Lektury z gwiazdką, czyli obowiązkowe, to 'Bogurodzica”, Jan Kochanowski – wybrane ”Pieśni”, „Treny” (inne niż w gimnazjum) i „Fraszki”, wybrane bajki Krasickiego, Adam Mickiewicz ”Dziady” część trzecia, Adam Mickiewicz ”Pan Tadeusz”, Aleksander Fredro, „Zemsta”
Bolesław Prus ”Lalka”, Stanisław Wyspiański ”Wesele”, Bruno Schulz – wybrane opowiadanie, Witold Gombrowicz ”Ferdydurke”.
Lista obowiązkowych lektur 2024 liczy kilkadziesiąt utworów. Część z nich należy znać w całości, inne jedynie we fragmentach.
Matura 2024 – lektury obowiązkowe obejmują ponad 20 pozycji w całości oraz kilkanaście we fragmentach.
Lektury maturalne 2024 z romantyzmu liczą w sumie 3 pozycje Adam Mickiewicz, „Dziady cz. III”, Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod” i Juliusz Słowacki, „Kordian”.
