Szczepienia w ciąży – Czy można się szczepić w ciąży?

Szczepienia w ciąży

Pomimo szerokiej wiedzy odnośnie medycyny cały czas można spotkać głosy powielające mit, iż w czasie ciąży nie powinno się przyjmować żadnych szczepionek. W związku z tym tematyka ta jest silnie drażliwa dla przyszłych mam, które do każdego rodzaju farmakoterapii podchodzą z bardzo dużą rezerwą.

Okazuje się jednak, że szczepić się w ciąży można, jednak szczepienia zalecane w ciąży to takie, które określa się mianem „inaktywowanych” lub „zabitych”. Oznacza to, że preparaty wykorzystywane podczas zabiegów zawierają w swoim składzie jedynie całkowicie zneutralizowane drobnoustroje lub jedynie ich fragmenty.

Szczepienia przeciwwskazane w ciąży

Szczepienia przeciwwskazane w ciąży to takie, które nazywa się „żywymi”. Zawierają one jedynie osłabione patogeny, a więc takie, które zachowują swoją zdolność do namnażania się w organizmie. Wśród szczepień, których powinna się wystrzegać ciężarna kobieta znajdują się w szczególności:

• szczepienie przeciwko odrze,
• szczepienie przeciwko śwince,
• szczepienie przeciwko różyczce (MMR),
• szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG),
• szczepienie przeciwko ospie wietrznej.

Powyższe szczepienia powodują wystąpienie ryzyka zakażenia u płodu. Ryzyko jest w prawdzie jedynie teoretyczne, ale również takiego warto unikać. Hipotetyczność zagrożenia wiąże się z faktem, iż do tej pory nie odnotowano żadnego przypadku wystąpienia zakażenia u nienarodzonego dziecka po podaniu „żywej” szczepionki. Należy jednak podkreślić, że dane pochodzą z bardzo wczesnych etapów ciąży, kiedy to pacjentka jeszcze nie była jej świadoma.

Szczepienia rekomendowane w ciąży

Rekomenduje się natomiast, aby ciężarne kobiety zaszczepiły się przeciwko grypie sezonowej oraz przeciwko ksztuścowi i tężcowi. Innymi polecanymi szczepieniami są te, które wiążą się z ryzykiem zarażenia inną regionalną chorobą na przykład w przypadku, gdy przyszła mama planuje daleką podróż w rejon zagrożony epidemicznie. Warunkowo można się szczepić na:

• WZW typu B,
• polio,
• choroba meningokokowi,
• japońskie zapalenie mózgu,
• wścieklizna.

Zawsze stosuje się zasadę: jeśli zagrożenie powikłaniami choroby zakaźnej u matki lub dziecka przewyższa ewentualnie mogące wystąpić ryzyko związane z odczynami poszczepiennymi, warto się zaszczepić w trakcie trwania ciąży.

Sprawdź: Badanie KTG w ciąży – co oznaczają liczby?

Szczepienie na krztusiec w ciąży

Szczepienie w ciąży na krztusiec to jedna z dwóch szczepionek, których wykonanie zaleca się ciężarnym kobietom. Ryzyko choroby powinno być eliminowane, gdyż u noworodków i niemowląt krztusiec przebiega bardzo ciężko. Kalendarz ciąży wskazuje, iż maluszek samodzielnie szczepionkę może przyjąć dopiero w drugim miesiącu życia. Do tej pory powinna mu wystarczyć ochrona, którą nabyła matka.

Przyszła mama powinna zostać zaszczepiona na krztusiec pomiędzy dwudziestym siódmym a trzydziestym szóstym tygodniem ciąży. Termin ten gwarantuje przeniknięcie ochronnych przeciwciał przez łożysko i ochronę noworodka do momentu, kiedy ten sam nie będzie mógł zostać zaszczepiony. Szczepienie w ciąży wznowi również ochronę dla przyszłej mamy, która właściwie straciła już odporność nabytą po zaszczepieniu w dzieciństwie. 

Sprawdź: Jak często można robić USG w ciąży?

Szczepienie na grypę w ciąży

Szczepienie na grypę w ciąży nie jest obowiązkowe, jednak zaleca się ich wykonywanie z uwagi na ryzyko ciężkiego i powikłanego przebiegu choroby u ciężarnych. Niejednokrotnie się zdarzało, że powikłania były na tyle poważne, że wymagały hospitalizacji i stanowiły bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia płodu. Zachorowanie na grypę wiąże się z wystąpieniem ryzyka poronienia lub porodu przedwczesnego.

Szczepienie przeciw grypie w pierwszym trymestrze ciąży to najczęściej stosowana praktyka. Okazuje się jednak, iż może się ono odbyć w dowolnym wieku płodu. Ważne, aby zaszczepić się przed rozpoczęciem tak zwanego sezonu grypowego, który następuje jesienią. 

Przeciwciała nabyte przez przyszłą mamę ochronią nie tylko płód, ale też nowonarodzone dziecko przez kilka tygodni, a nawet miesięcy po porodzie.

Zobacz też: Grypa w ciąży: gdy wirus atakuje przyszłą mamę

Szczepienie na COVID-19 w ciąży

Zgodnie ze stanowiskiem Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników kobiety w ciąży mogą zostać zaszczepione przeciwko COVID-19.Członkowie Towarzystwa uzasadnili, iż choroba może mieć ciężki przebieg, który będzie zagrażał zdrowiu i życiu matki oraz płodu. Brakuje natomiast danych, jakoby lek miałby szkodzić ciąży. Ostateczną decyzję o zaszczepieniu się pozostawia się kobiecie, która powinna ją podjąć po uprzedniej rozmowie ze swoim ginekologiem.

Rekomenduje się, aby szczepienia dokonać w okresie organogenezy, a więc we wczesnych miesiącach ciąży, kiedy organy dziecka dopiero się kształtują. Sytuacja wyjątkową jest sytuacja, kiedy kobieta prowadzi tryb życia, który znacznie podwyższa ryzyko zakażenia się.

Zobacz też: Koronawirus w ciąży [rzetelne informacje dla przyszłych mam]

Szczepienie na tężec w ciąży

Obecnie szczepienie przeciwko krztuścowi odbywa się preparatem skojarzonym, który chroni kobietę i jej dziecko również przeciwko błonicy oraz tężcowi. To korzystne, ponieważ tężec dla niemowląt jest chorobą śmiertelną i poważnym zagrożeniem dla matek podczas porodów.

Zobacz też: Angina w ciąży [objawy, leczenie, wpływ na dziecko]

Rodzice pytają o szczepienia w ciąży: