Lewatywa przed porodem to dla wielu kobiet krępujący temat, niechętnie poruszany w ciąży. Nie jest ona obowiązkowa, choć w wielu szpitalach nadal wykonywana jest rutynowo. Jakie są do niej wskazania i czy warto się na nią zdecydować?
Lewatywa przed porodem – co to właściwie jest?
Czym jest lewatywa? To zabieg oczyszczający, mający na celu usunięcie niestrawionych resztek pokarmowych, masy kałowej, złogów pasożytniczych oraz toksyn z organizmu. Polega na wprowadzeniu do odbytu końcówki irygatora przez który wlewana jest duża objętość specjalnej mieszanki stymulującej wypróżnienie, np. enema. Przed porodem wykonuje się ją przede wszystkim po to, by zwiększyć komfort rodzącej i zmniejszyć ryzyko mimowolnego oddania stolca podczas porodu.
Zobacz też: Masaż krocza przed porodem: Jak przygotować krocze do porodu?
Czy przed porodem robi się lewatywę?
Wiele kobiet zastanawia się w trakcie ciąży, czy przed porodem robią lewatywę ? Jeszcze do niedawna jednorazowa lewatywa przed porodem była standardowym zabiegiem (podobnie jak golenie krocza), wykonywanym każdej kobiecie trafiającej na porodówkę. Obecnie wykonuje się ją jedynie ze wskazań medycznych lub na wyraźne życzenie pacjentki. Skąd ta zmiana? Kiedyś uważano, że lewatywa nie tylko zwiększa komfort psychiczny pacjentki, ale przede wszystkim zapobiega ona zakażeniom bakteryjnym u dzieci.
Czy lewatywa przyspiesza poród? Kiedyś tak uważano, jednak po przeprowadzeniu szczegółowych badań WHO podważyło tę tezę. W związku z tym Ministerstwo Zdrowia opracowując nowe Standardy Opieki Okołoporodowej określiło, że lewatywa ma być wykonywana przed porodem wyłącznie na życzenie pacjentki.
Wśród zalet lewatywy przed porodem wymienia się jednak również fakt, iż dzięki niej kobieta nie musi po porodzie od razu oddawać stolca, co zwłaszcza w przypadku pęknięcia lub nacięcia krocza może być trudne i bolesne. Jednym z przypadków kiedy lekarz może zlecić jej wykonanie są zaparcia u ciężarnej i brak stolca w ciągu ostatniej doby. Oczywiście zdarza się, że pomimo wykonanej lewatywy kał i tak się pojawi, jednak ma to miejsce zdecydowanie rzadziej. Rodząca nie powinna się tym jednak przejmować, ponieważ personel pracujący przy porodzie jest na to przygotowany i traktuje to jako coś naturalnego. Stosowane są między innymi jednorazowe podkłady, które można od razu wymienić w razie wypróżnienia się rodzącej.
Sprawdź: Strach przed porodem, jak zwalczyć?
Lewatywa przed porodem w domu
Dla wielu kobiet myśl o wypróżnieniu się przy partnerze i personelu medycznym w trakcie porodu jest na tyle paraliżująca, że pomimo braku przymusu decydują się na wykonanie lewatywy. Można o nią poprosić w szpitalu lub też wykonać samodzielnie w domu. Oto jak powinna wyglądać lewatywa krok po kroku.
Przede wszystkim domowa lewatywa przed porodem musi być wykonana tuż przed wyjazdem do szpitala, gdyż może przyspieszyć nieco akcję porodową. Do jej wykonania niezbędny jest specjalny zestaw do lewatywy przed porodem, który można kupić w aptece (np. Enema). Składa się on ze zbiornika na roztwór (zwykle z fosforanu sodu) z którym połączona jest specjalna rurka lub gruszka, które służą do wprowadzenia płynu do odbytnicy. Zamiast gotowego roztworu można również przygotować napar z rumianku lub wodę z mydłem. Ważne, aby miały one temperaturę nie wyższą niż 40 stopni Celsjusza. Płyn wprowadza się do pojemnika, a następnie podłącza cewnik.
Zabieg najlepiej przeprowadzać leżąc na boku lub klęcząc w łazience. Przed wprowadzeniem końcówki cewnika do odbytu warto posmarować go wazeliną lub lubrykatem, aby zabieg nie był bolesny. Płyn z pojemnika, umieszczonego wyżej, samoistnie powinien spływać do odbytu. Wypróżnienie zwykle występuje już po kilku minutach. Lewatywa samodzielnie wykonywana przez ciężarną to nie lada wyzwanie, ze względu na sporych rozmiarów brzuch, ograniczający swobodne ruchy. Dlatego też wiele kobiet czeka z jej wykonaniem aż do przyjazdu do szpitala, gdzie mogą liczyć na pomoc położnej lub salowej.
Sprawdź: Jak oddychać w czasie porodu, żeby był on mniej bolesny?
Lewatywa w czasie porodu
Lewatywa w szpitalu przed porodem może być wykonana na dwa sposoby. W większości przypadków wykonywana jest przez salową lub położną. Ciężarna leży na fotelu ginekologicznym lub na leżance, a personel sprawnie i szybko wprowadza roztwór typu Enema do odbytnicy. Ze względu jednak na fakt, iż lewatywa w szpitalu przestała być rutynowym zabiegiem, coraz częściej można się spotkać z tym, że rodząca otrzymuje jednorazowy zestaw do samodzielnego wykonania lewatywy w łazience lub na sali porodowej i sama może zadecydować o tym czy chce skorzystać z pomocy personelu, czy też zrobić to samodzielnie.
Zobacz również: Plamienie pod koniec ciąży: Co oznaczają różowe, brązowe, a co brunatne upławy przed porodem?
Lewatywa przed cesarką
Czy przed cesarskim cięciem niezbędna jest lewatywa? Opinie lekarzy są w tym temacie podzielone, jednak większość z nich zgodnie twierdzi, że nie. Tak naprawdę nic ona nie zmienia ani w samym postępowaniu operacyjnym ani po nim. Nie ma tu przecież ryzyka, że nastąpi wypróżnienie podczas porodu. W przypadku ciężarnych z planowaną cesarką lewatywa wykonywana jest więc przede wszystkim po to, by opóźnić konieczność oddania stolca po operacji. Jednak w tym wypadku zdecydowanie łagodniejszą i bardziej komfortową alternatywą jest zastosowanie dzień przed zabiegiem czopka glicerynowego.
Sprawdź: Dieta na lekki poród: Co jeść przed porodem?
Zalety i wady lewatywy przed porodem
Biorąc pod uwagę powyższe informacje, wiele kobiet stawia sobie pytanie, czy robić lewatywę przed porodem czy nie. Podsumujmy więc wszystkie jej zalety i zwróćmy uwagę również na jej wady:
Zalety lewatywy przed porodem:
- Przede wszystkim zwiększa komfort psychiczny rodzącej,
- Zmniejsza ryzyko mimowolnego wypróżnienia się, zwłaszcza w trakcie skurczy partych,
- Opóźnia konieczność oddania stolca po porodzie,
- W niewielkim stopniu wzmacnia skurcze porodowe,
- Zwiększa stopień higieny akcji porodowej.
Wady lewatywy przed porodem:
- Zabieg nie należy do przyjemnych, a niekiedy bywa nawet nieco bolesny (np. gdy pacjentka ma hemoroidy),
- Może być krępująca dla pacjentki,
- Jest ingerencją w naturalny przebieg porodu,
- Może nasilać ruchy dziecka i budzić niepokój u matki.
Zobacz również: Obniżenie brzucha w ciąży: Ile przed porodem opada brzuch?
Rodzice pytają jak wygląda lewatywa przed porodem:
1. Dlaczego lewatywa przed porodem?
Lewatywę przed porodem wykonuje się przede wszystkim dla komfortu psychicznego rodzącej. Dla wielu kobiet kwestia ewentualnego mimowolnego wypróżnienia w trakcie akcji porodowej jest bardzo krępująca, dlatego wolą oczyścić swój organizm przed porodem. Pozwala ona również opóźnić moment wypróżniania się po porodzie, który zwłaszcza w przypadku pęknięcia lub nacięcia krocza może być bolesny.
2. Co zamiast lewatywy przed porodem?
Alternatywę dla lewatywy przed porodem stanowić mogą czopki glicerynowe. Sprawdzają się zwłaszcza u kobiet z planowanym zabiegiem cesarskiego cięcia, gdyż powinny być stosowane w dniu poprzedzającym poród. W przypadku porodu naturalnego jego data jest trudna do określenia.
3. Z czego robi się lewatywę przed porodem?
W warunkach szpitalnych lewatywę przed porodem wykonuje się najczęściej przy pomocy specjalnego roztworu do lewatywy, zawierającego fosforan sodu, np. Enema. Dawniej korzystano też po prostu z wody z mydlinami, która dawała podobny efekt. W warunkach domowych również można zastosować specjalne zestawy do jednorazowej lewatywy lub też przygotować napar z rumianku lub wodę z sokiem z cytryny.
4. Czy lewatywa przed porodem boli?
Z pewnością zabieg ten nie należy do najprzyjemniejszych, jednak z reguły nie jest bolesny. Wyjątek stanowią np. pacjentki z hemoroidami bądź innymi problemami proktologicznymi. U nich wprowadzenie roztworu do odbytnicy może wywołać ból, dlatego lewatywa nie jest w tym przypadku wskazana.
5. Ile czasu przed porodem należy zrobić lewatywę?
W warunkach domowych lewatywę wykonuje się bezpośrednio przed wyjazdem do szpitala, w momencie pojawienia się pierwszych skurczy porodowych. W szpitalu powinna ona być wykonana w pierwszej fazie porodu, zanim jeszcze skurcze będą częste i bardzo bolesne.
6. Kto robi lewatywę przed porodem?
W szpitalu lewatywa wykonywana jest przez położną lub salową, choć zdarza się, że pacjentka otrzymuje zestaw do samodzielnego wykonania lewatywy. Jednakże dla niektórych kobiet pomoc personelu medycznego w tej kwestii jest krępująca, dlatego istnieje możliwość wykonania jej w warunkach domowych. W tym wypadku ciężarna wykonuje ją sama.