Badanie nasienia czyli seminogram

Badanie nasienia

Problemy z płodnością u mężczyzn często spowodowane są anomaliami nasienia, dlatego tak ważne jest, by wykonać  badanie jakości nasienia. Pozwala ono określić nie tylko ilość, ale również jakość i aktywność plemników, a dodatkowo parametry ogólne samego ejakulatu. Jest to co prawda dla wielu mężczyzn badanie krępujące, ale za to łatwo dostępne i niedrogie, a przede wszystkim pozwalające szybko określić przyczynę niepłodności. Jego cena waha się zwykle w granicach 100-200 złotych. Co więcej, w wielu przypadkach dzięki niemu możemy uniknąć długiej i kosztownej diagnostyki problemu u partnerki.

Badanie nasienia: jak się przygotować?

Według wytycznych jeżeli po roku regularnych starań parze nie udało się zajść w ciążę, koniecznie należy wykonać badanie nasienia. Ile dni abstynencji należy zachować? Optymalny okres wstrzemięźliwości pozwalający uzyskać najbardziej wiarygodne wyniki to 3-5 dni. Krótszy okres może skutkować fałszywym obniżeniem ilości plemników, natomiast dłuższy negatywnie wpłynie na żywotność plemników. W tym okresie zakazane jest również spożywanie jakiegokolwiek alkoholu, który wykazuje negatywny wpływ na spermatogenezę, czyli proces powstawania plemników. Dodatkowo jeżeli byłeś chory i zażywałeś antybiotyki, badanie spermy może być wykonane najwcześniej po dwóch tygodniach od zakończenia kuracji.

Dowiedz się: Co to jest kapacytacja?

Jak pobrać nasienie?

Badanie płodności u mężczyzn, co warto podkreślić, nie ma żadnego negatywnego wpływu na zdrowie. To co zazwyczaj stwarza mężczyznom najwięcej problemów i zniechęca ich do wizyty w laboratorium lub klinice niepłodności to fakt, iż badanie jakości nasienia wymaga masturbacji, przez co dla wielu jest po prostu krępujące. Jednak jeżeli zadbasz o odpowiednie warunki, nasienie możesz oddać w domu. Dodatkowo, inwestując w specjalną prezerwatywę może to nastąpić w trakcie stosunku z partnerką.

Ważne jest, aby było ono oddane do jałowego pojemnika, który należy w ciągu maksymalnie 30 minut dostarczyć do laboratorium, zachowując temperaturę około 37 stopni Celsjusza w trakcie transportu. Dlaczego to takie ważne? Plemniki są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury, dlatego koniecznie owiń pojemnik z materiałem w ciepły materiał lub trzymaj go po prostu blisko ciała. Jeżeli nie masz możliwości w tak krótkim czasie dotrzeć do laboratorium, materiał należy oddać na miejscu. Następnie wszystkie parametry nasienia oceniane są przez wykwalifikowanego diagnostę laboratoryjnego zgodnie z najnowszymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Jak wygląda badanie nasienia?

W ramach badania nasienia oceniane są jego ogólne parametry, takie jak:

• lepkość i objętość ejakulatu
• pH
• wygląd i barwa nasienia
• czas upłynnienia
• liczba plemników w 1ml nasienia
• ogólna liczba plemników w ejakulacie

Dodatkowo pod mikroskopem diagnosta laboratoryjny ocenia:

• odsetek żywych plemników o ruchu progresywnym
• obecność i stopień aglutynacji
• budowę plemników
• stosunek plemników o prawidłowej budowie do tych z uszkodzeniami w strukturze (np. uszkodzenia witki, wstawki lub główki)
• obecność leukocytów, które mogą świadczyć o stanie zapalnym

Niektóre kliniki niepłodności oferują dodatkowo komputerowe badanie nasienia (CASA), które umożliwia niezwykle dokładną ocenę ruchliwości plemników w ejakulacie na podstawie czterech parametrów:

• całkowita droga plemnika w jednostce czasu (µm/s) czyli VCL,
• droga przebyta przez plemnik po linii prostej (µm/s) czyli VSL,
• matematycznie wygładzona droga przebyta przez plemnik w jednostce czasu czyli VAP,
• amplituda bocznych wychyleń główki czyli ALH.

Takie udoskonalone komputerowe badanie nasienia charakteryzuje się większą obiektywnością oraz precyzją uzyskanych wyników, w stosunku do klasycznego badania nasienia, jednak jego cena jest zdecydowanie wyższa.

Interpretacje wyników

Najnowsze normy ustalone przez WHO prezentują się następująco:

• Objętość nasienia  ≥ 1,5 ml
• pH ≥ 7,2
• Całkowita liczba plemników w ejakulacie ≥ 39 mln
• Koncentracja plemników (liczba plemników/1 ml nasienia) ≥ 15 mln
• Odsetek plemników o ruchu postępowym ≥ 32% – uznawany za najważniejszy parametr w całym badaniu
• Ogólny odsetek ruchliwych plemników (ruch postępowy i niepostępowy) ≥ 40%
• Żywotność plemników czyli odsetek plemników żywych ≥ 58%
• Morfologia plemników (% plemników o prawidłowej budowie) ≥ 4%

Wynik zawsze powinien być dodatkowo uzupełniony o komentarz diagnosty wykonującego badanie. Często również, w sytuacji gdy w ejakulacie obecne są liczne leukocyty świadczące o stanie zapalnym, zalecany jest dodatkowo posiew nasienia. Pozwoli on wykluczyć lub potwierdzić ewentualną infekcję bakteryjną w obrębie narządów płciowych.

Pamiętaj, że jeśli chodzi o badanie nasienia wartości odbiegające od norm nie zawsze świadczą o bezpłodności. W większości przypadków wystarczy krótka terapia, by je poprawić!

Sprawdź:

Co to jest azoospermia?

Zapalenie jąder a bezpłodność

[Zdjęcie główne: elements.envato.com]