11 tydzień ciąży

Objawy ciąży w jedenastym tygodniu

1. W 11 tygodniu pojawia się (lub nasila) problem częstego oddawania moczu. Dzieje się tak, ponieważ powiększona macica uciska pęcherz i wywołuje uczucie parcia. Ten objaw nie minie już do końca ciąży, dlatego trzeba się do niego przyzwyczaić. Pomimo tej dolegliwości nie wolno spożywać mniejszej ilości płynów; wprost przeciwnie, należy pić ich jeszcze więcej, gdyż pomoże to zapobiec odwodnieniu. Do napojów, które powinna ograniczyć ciężarna mama, należą kawa i herbata (oba są moczopędne).

2. Część kobiet właśnie w jedenastym tygodniu odnotowuje pojawienie się ciemnej linii biegnącej wzdłuż środka brzucha (tzw. “linea negra”). Wynika to ze zwiększonej pigmentacji, którą widać także w innych miejscach na ciele, np. w postaci pociemniałych i powiększonych brodawek sutkowych czy pieprzyków. Spokojnie – po rozwiązaniu wszystko stopniowo wróci do wcześniejszego wyglądu.

3. Burza hormonów wywołuje jeszcze wiele innych objawów odczuwalnych w jedenastym tygodniu, np.:

• zwiększoną ciepłotę ciała,
• zmianę samej struktury skóry i poziomu jej nawilżenia (wiele mam skarży się na swędzenie skóry, jej pieczenie itd.),
• zwiększone wydzielane śliny (myj zęby częściej, ale krócej i tylko miękką szczoteczką),
• przyspieszony wzrost włosów i paznokci, zatrzymanie procesu wypadania włosów (niestety wiele z nich wypadnie już po rozwiązaniu).

4. Część kobiet cierpi w 11 tygodniu na silne zawroty głowy oraz niebezpieczne omdlenia – jest to związane ze zwiększoną ilością krwi w obiegu, zaburzeniami apetytu lub wymiotami. Dbaj o regularne spożywanie niewielkich porcji – to poprawi twoje samopoczucie, utrzyma cukier na stałym poziomie i zapobiegnie omdleniom, a przy tym zapewni optymalne warunki dla rozwoju płodu.

5. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w 11 tygodniu do powracających bólów głowy dojdą jeszcze wzdęcia oraz wiecznie pełny brzuch. Łożysko osiąga już niekiedy rozmiar grejpfruta, dzięki czemu ciąża jest dostrzegalna przez osoby postronne. Trawienie przebiega wolniej, a progesteron powoduje zaleganie treści pokarmowej, stąd wzdęcia i częsty ból brzucha. Niestety, bolesne stają się także powiększone, obrzmiałe piersi.

6. Nudności powinny być już mniej uciążliwe, jednak w miejsce wymiotów mogą się pojawić jakieś niecodzienne upodobania dotyczące zapachów, smaków lub… kolorów. W związku z tym bardzo możliwe, że pojawi się u Ciebie nieuzasadniona niechęć do niektórych potraw, perfum lub napojów, takich jak kawa.

7. Zmianom hormonalnym towarzyszą wciąż częste zmiany nastroju, w jednej chwili możesz być radosna i wesoła, a za kilka minut płakać z byle powodu. Możesz być również rozkojarzona i rozdrażniona, ale pamiętaj, że to normalne objawy ciąży i raczej nie powinny Cię niepokoić. Pocieszyć powinno Cię to, że wahania nastroju niedługo się skończą, a Ty trochę się uspokoisz i poczujesz przypływ energii.

11 tydzień ciąży: rozmiary i waga płodu

Na początku 11 tygodnia ciąży wymiar CRL (czyli długość ciemieniowo-siedzeniowa) osiąga 45 mm, a waga płodu wynosi nawet 7 gramów. CRL mierzymy od szczytu czaszki dziecka do najniższej części miednicy. Niestety, podkurczone ułożenie dziecka nie pozwala na zmierzenie całej długości jego ciała. W ciągu jedenastego tygodnia CRL wzrasta do 5 cm, a waga – do 8 gramów.

11. tydzień ciąży: USG

W tym czasie należy wykonać USG genetyczne. Jest to w pełni bezpieczne dla Twojego dziecka, a pozwala ocenić czy budowa płodu jest prawidłowa. Na tym etapie możliwe jest już wykrycie poważnych wad rozwojowych, takich jak przepukliny brzuszne i rdzeniowe, zespół Downa, zespół Patau, wodogłowie oraz wrodzone wady serca. Wprawdzie USG nie daje całkowitej pewności, że dziecko nie ma żadnych wad wrodzonych, jednak jest duża szansa, że takie badanie je wykluczy. Tego badania nie należy się obawiać i go unikać – pozwoli Ci ono wykluczyć wszelkie nieprawidłowości, a nawet jeśli w trakcie badania zostaną wykryte jakieś wady, w późniejszym czasie będzie to trzeba wielokrotnie zweryfikować.

Między 11. a 14. tygodniem wykonuje się również test PAPP – A, czyli oznaczenie biochemicznych parametrów krwi przyszłej mamy. Takie badanie pozwala określić jakie jest ryzyko, że dziecko będzie miało wrodzone wady, takie jak zespół Downa czy Edwardsa. Test warto wykonać, jeśli w Twojej rodzinie lub rodzinie ojca dziecka rodziły się dzieci z jakimikolwiek nieprawidłowościami genetycznymi.

To również dobry czas na wykonanie biopsji kosmówki. Badanie to jest inwazyjne i niesie za sobą pewne ryzyko uszkodzenia płodu i poronienia, jednak pozwala potwierdzić podejrzenia dotyczące wad chromosomalnych płodu.

Jak wygląda dziecko w 11 tygodniu ciąży?

Jedenasty tydzień to okres gwałtownego powstawania neuronów w mózgu dziecka (nawet 15 mln na godzinę). Trwa już okres płodowy, a więc rozwijają się wytworzone wcześniej układy i narządy. W tym czasie nie są jeszcze wyczuwalne ruchy dziecka, choć jest ono już całkiem ruchliwe. Wątroba produkuje krew płodu, światło jelit osłania błona śluzowa, trzustka wydziela do krwi insulinę; także sprawne serce przypomina już narząd noworodka. Dochodzi do odseparowania się kciuka od reszty palców; wykształcają się struny głosowe, receptory powonieniowe i wstępnie uformowane małżowiny uszne. Dziecko potrafi wystawiać język, połykać oraz jest wrażliwe na dotyk. Skóra malucha jest bardziej zaróżowiona, ale wciąż bardzo cienka, tak, że widać przez nią naczynia krwionośne.

W 11 tygodniu zamkną się powieki twojego dziecka. Otworzą się one dopiero w okolicach 27. tygodnia, gdy jego gałki oczne będą już wystarczająco rozwinięte. W tym samym, jedenastym tygodniu zaczynają się zaś kształtować zewnętrzne narządy płciowe, a jądra uruchamiają produkcję testosteronu.

W tym okresie zauważalne są pierwsze różnice między narządami płciowymi chłopców i dziewczynek, chociaż zmiany są na razie tak niewielkie, że prawdopodobnie badanie USG nie pozwoli określić płci maluszka. Narządy dziewczynek nie zmieniają się, jednak pod wpływem męskich hormonów u chłopców zaczyna się kształtować prącie. Zmienia się również ogólny wygląd maluszka – dziecka odchyla się do tyłu, przez co tułów jest bardziej wyprostowany. Poza tym szyja staje się smuklejsza i wyraźniej zaznaczona. Na paluszkach powstają już łożyska paznokci i co zaskakujące, dziecko ma już linie papilarne. Paznokcie zaczną rosnąć za kilka tygodni, jednak mieszki włosowe tworzą się już na tym etapie.

11. tydzień ciąży: ruchy dziecka

W 11. tygodniu ciąży płód porusza się już całkiem swobodnie, porusza rączkami i nóżkami, a nawet obraca, jednak jest na tyle malutki, że jeszcze nie poczujesz jego ruchów. Będzie to możliwe dopiero, gdy maluch będzie na tyle duży, abyś wyczuła jego wiercenie się.

Waga matki w 11. tygodniu ciąży

Do 11. tygodnia nie powinnaś przytyć więcej niż około kilograma. Jeśli przytyłaś więcej, być może Twoja dieta nie jest odpowiednia i należy w niej coś zmienić. Prędkość tycia w czasie ciąży jest również związana z wagą przed ciążą. Jeśli Twoja waga była prawidłowa, w czasie pierwszego trymestru nie powinnaś znacząco przytyć, jeśli jednak miałaś niedowagę, być może Twój organizm próbuje nadrobić zaległości. Możliwe jest również, że cierpiałaś na częste wymioty, przez co przez pierwsze tygodnie ciąży mogłaś nawet nieco stracić na wadze. Ważne jest abyś kontrolowała to co jesz i nie najadała się za bardzo. Zbyt obfite posiłki mogą powodować wzdęcia, zaparcia i dyskomfort. Żeby zmniejszyć problemy trawienne, ważne jest spożywanie dużej ilości produktów zawierających duże ilości błonnika, takich jak warzywa, owoce czy pełnoziarniste pieczywo. Lepiej żeby w Twoim jadłospisie znalazło się pięć, a nawet sześć mniejszych posiłków, niż trzy duże. To pozwoli Ci stopniowo dostarczać potrzebnych składników odżywczych i energii. W utrzymaniu prawidłowej wagi pomoże również aktywność fizyczna.

11. tydzień ciąży: czego unikać?

Tak jak w poprzednich (a także następnych) tygodniach bardzo ważna jest odpowiednia dieta i pielęgnacja. Jak już pisaliśmy, to co zje mama jest czym, czym będzie się żywić dziecko w jej łonie, dlatego też, w diecie ciężarnej nie może zabraknąć wszystkich niezbędnych wartości odżywczych. Oprócz tego co warto jeść, trzeba wiedzieć również czego lepiej unikać. Uważaj w szczególności na surowe mięso, ponieważ może zawierać pasożyty groźne dla Ciebie i dziecka. Zrezygnuj również z surowych, a nawet ugotowanych na miękko jajek. Mogą być one nośnikiem szkodliwych bakterii. To samo tyczy się niepasteryzowanego mleka oraz przetworów na jego bazie, czyli na przykład miękkich serów. Jeśli jesteś miłośniczką fety czy serów pleśniowych, dla dobra swojego i maluszka, który rośnie w Twoim łonie, powinnaś zrezygnować z takich przysmaków. Kobiety ciężarne powinny także unikać ryb z dużą zawartością rtęci, ponieważ metal ten może być bardzo szkodliwy dla płodu.

Oprócz właściwych nawyków żywieniowych, ważna jest odpowiednia pielęgnacja ciała. Ponieważ w czasie ciąży skóra jest szczególnie podatna na tworzenie się przebarwień, unikaj słońca. Poza tym stosuj kremy nawilżające, które zapobiegną lub zmniejszą kłopot tworzących się rozstępów. Jeśli masz skłonność do pękania naczynek lub żylaków, zrób wszystko co możesz aby im zapobiegać. W związku z tym noś luźne ubrania oraz unikaj butów na wysokim obcasie. Poza tym nie pozostawaj długo w tej samej pozycji, zwłaszcza siedzącej. Ważna jest również aktywność, z której nie powinnaś rezygnować w czasie ciąży. Spacery, regularna gimnastyka lub pływanie wzmocnią Twoje ciało i przygotują je do dźwigania dziecka w późniejszych etapach ciąży oraz wzmocnią Cię przed samym porodem.