Plan porodu [Pobierz wzór PDF]

Czym jest plan porodu?

Plan porodu to dokument, w którym kobieta ciężarna opisuje swoje oczekiwania wobec przebiegu porodu w szpitalu. Od 20 września 2012 r. obowiązują Standardy Opieki Okołoporodowej (Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem Dz.U.12.1100), według których plan można opracować wspólnie z lekarzem prowadzącym ciążę lub położną.
Wiele kobiet o planie porodu dowiaduje się pierwszy raz dopiero w szkole rodzenia. Niektórym może się wydawać, że to niepotrzebna „papierologia”, która nie zostanie nawet przeczytana przez personel na porodówce. Nic bardziej mylnego. Plan porodu to dokument, który może pomóc nam w przeżyciu porodu, tak jak byśmy tego chciały. Jeśli z przyczyn niezależnych nie może zostać zrealizowany (komplikacje podczas porodu, problemy ze stanem matki lub dziecka), kobieta musi zostać poinformowana o zmianach.

Elementy planu porodu

W budowaniu planu trzeba pamiętać o kolejnych etapach porodu i zgodnie z nimi opracowywać swoje oczekiwania. Kobiety często zadają sobie pytanie, jak wypełnić formularz i co w nim umieścić. Kwestie, które można zawrzeć w planie porodu (w zależności od preferencji kobiety), to:

• • miejsce/warunki porodu
    – sala pojedyncza/wieloosobowa
    – sala z łazienką lub bez
    – możliwość słuchania muzyki (muzykoterapia)/cisza na sali
    – możliwość nagrywania porodu, robienia zdjęć
    – możliwość rodzenia we własnym ubraniu
    – przyciemniona/rozświetlona sala
  • osoba towarzysząca
    – mąż/doula/mama/przyjaciółka
    – poród bez osoby towarzyszącej
    – życzenie, aby osoba towarzysząca była obecna przy wszystkich/wybranych zabiegach
    – życzenie, by osoba towarzysząca była informowana na bieżąco o stanie matki, dziecka, przebiegu porodu
    – wyrażenie/nie wyrażenie zgody na obecność studentów medycyny lub położnictwa
    – życzenie, aby podczas porodu były tylko osoby niezbędne
  • przygotowanie do porodu w szpitalu
    – zgoda/brak zgody na lewatywę, golenie krocza
    – zgoda/brak zgody na założenie wenflonu przy przyjęciu do szpitala (chyba że zajdzie konieczność podania leków dożylnie)
  • przebieg porodu
    – prośba o bieżące informowanie o przebiegu porodu
    – życzenie, by poród przebiegał naturalnie (brak zgody na podawanie oksytocyny, przebicie pęcherza płodowego, stałe KTG), chyba że sytuacja będzie tego wymagała
    – prośba, by personel pytał o zgodę na wykonywanie badań i zabiegów podczas porodu
    – prośba, by zabiegi medyczne były poprzedzone skrupulatną analizą
    – prośba o ograniczenie badań dopochwowych i przeprowadzanie ich w dogodnej pozycji
    – życzenie możliwości picia w trakcie porodu
    – życzenie możliwości wydawania dźwięków, krzyków
    – zgoda/brak zgody na masaż szyjki macicy i wyciskanie dziecka („chwyt Kristellera”)
  • pierwszy okres porodu
    – swobodne poruszanie się
    – możliwość korzystania z wanny/prysznica
    – możliwość korzystania z piłki/sako/drabinki/materaca
    – możliwość przyjmowania wygodnej pozycji
  • drugi okres porodu
    – możliwość wyboru najdogodniejszej pozycji
    – życzenie dotknięcia główki dziecka podczas jej wyłaniania
    – życzenie porodu na fotelu porodowym/podłodze/materacu/stołku porodowym/w pozycji pionowej/w wannie
    – prośba o przygaszenie świateł i wyciszenie, gdy dziecko będzie pojawiało się na świecie
    – prośba o obecność tylko niezbędnego personelu
  • środki przeciwbólowe
    – zgoda/brak zgody na podanie środków przeciwbólowych, chyba że kobieta sama o nie poprosi
    – zgoda/brak zgody na znieczulenie zewnątrzoponowe
    – życzenie korzystania z niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu (masaż, ciepłe okłady, prysznic, kąpiel w ciepłej wodzie)
  • ochrona krocza
    – prośba o uniknięcie nacinania krocza
    – prośba o nacięcie krocza
    – prośba o znieczulenie miejscowe podczas zszywania krocza
  • cesarskie cięcie
    – życzenie, aby uniknąć w miarę możliwości cesarskiego cięcia
    – w razie CC prośba o wszelkie informacje
    – prośba o obecność osoby towarzyszącej
    – prośba o jak najszybszy kontakt z dzieckiem, o ile stan zdrowia matki i dziecka będzie na to pozwalał
    – prośba o jak najszybsze przystawienie dziecka do piersi
  • po porodzie
    – życzenie, aby osoba towarzysząca przecięła pępowinę
    – przecięcie pępowiny, gdy przestanie tętnić
    – prośba o kontakt „skóra do skóry” od razu po porodzie i tak długo, jak to będzie możliwe i potrzebne dla matki i dziecka
    – prośba o natychmiastowe przystawienie dziecka do piersi i pomoc w pierwszym nakarmieniu
    – prośba, by dziecko zostało owinięte/ubrane w rzeczy przyniesione przez matkę
    – prośba, by dziecko zostało po porodzie tylko osuszone i owinięte pieluchami
    – wykonanie wstępnej oceny stanu noworodka, gdy ten będzie leżał jeszcze na brzuchu matki
    – prośba o trzymanie dziecka podczas rodzenia się łożyska i wykonywania innych zabiegów
  • trzeci okres porodu
    – życzenie, by urodzenie łożyska nastąpiło naturalnie, bez środków skurczowych
    – prośba o przystawienie dziecka do piersi zanim urodzi się łożysko
  • oddział położniczy
    – życzenie, aby dziecko było cały czas z matką na sali
    – prośba, by dziecko było z matką na sali w ciągu dnia, a na oddziale noworodkowym w nocy
    – prośba o pomoc w pielęgnacji, przewijaniu i ubieraniu noworodka
    – życzenie, aby wszystkie zabiegi pielęgnacyjne oraz badania lekarskie odbywały się w obecności matki lub ojca
    – prośba o jak najszybsze wypuszczenie do domu, jeśli pozwala na to stan matki i dziecka
  • karmienie piersią
    – będę/nie będę karmiła dziecko piersią
    – zgoda/brak zgody na dokarmianie dziecka mlekiem modyfikowanym
    – prośba o pomoc w wyłącznym karmieniu piersią
    – zgoda/brak zgody na podawanie smoczka
    – prośba o doradztwo laktacyjne
  • szczepienia dziecka
    – zgoda/brak zgody na szczepienia
    – życzenie, aby szczepienia odbywały się w obecności matki lub ojca

Plan porodu – ważne jest nastawienie

Podczas sporządzania planu porodu najważniejsza jest świadomość, że coś może pójść niezgodnie z naszymi życzeniami. Dlatego trzeba pamiętać, że ten dokument nie jest ostatecznością dla personelu medycznego i nie wiąże mu rąk, gdy zajdzie konieczność wykonania zabiegów, których rodząca chciała uniknąć. Natomiast daje jasny sygnał lekarzom i położnym, że mają do czynienia z kobietą świadomą, która pragnie przeżyć swój poród godnie i zapewnić swojemu dziecku niezwykłe chwile tuż po przyjściu na świat.

Dla kobiety kluczowa jest świadomość, że ktoś weźmie pod uwagę jej oczekiwania i że zostanie potraktowana indywidualnie. Jednocześnie rodząca musi pamiętać, że poród może przynieść nieoczekiwane zwroty akcji. Lepiej przygotować się na to psychicznie wcześniej, aby potem nie mieć pretensji do siebie lub personelu medycznego. Dlatego do planu porodu warto dodać akapit: Plan porodu zawiera moje oczekiwania związane z porodem. Będę wdzięczna, jeśli sprawując opiekę nade mną i moim dzieckiem weźmiecie Państwo ten plan pod uwagę. Mam świadomość, że podczas porodu może okazać się, że niektórych punktów z mojego Planu Porodu nie da się zrealizować. W takiej sytuacji chciałabym prosić o pełną informację i mieć możliwość analizy sytuacji i podejmowania decyzji.

Nie ma uniwersalnego planu porodu dla wszystkich kobiet, ponieważ każda z nas jest inna, ma różne oczekiwania i wizje swojego wymarzonego porodu. Dlatego tak ważne jest, by tworząc plan porodu, odpowiedzieć sobie na pytanie, czego tak naprawdę się oczekuje. Jest to trudne szczególnie w przypadku pierwszego porodu, kiedy zna się tylko teorię. Wtedy z pomocą mogą przyjść doświadczone koleżanki lub ktoś z rodziny, które podpowiedzą, na co warto zwrócić uwagę. Do artykułu zostaje umieszczony przykładowy plan porodu zawierający oczekiwania dotyczące pierwszego porodu. Z własnego doświadczenia mogę potwierdzić, że został on na porodówce uważnie przeczytany i choć nie wszystkie punkty zostały zrealizowane zgodnie z oczekiwaniami (bo wymagała tego sytuacja), to personel medyczny zrobił wszystko, by poród przebiegł naturalnie i zgodnie z życzeniami.

Plan porodu – Pobierz wzór w PDF

Do pobrania plan porodu, który przygotowałam przed swoim porodem.

• • • POBIERZ: WZÓR PLANU PORODU w formacie PDF >>