Alimenty od dziadków 2021: W jakich przypadkach alimenty płacą dziadkowie?

Alimenty od dziadków

Wciąż nie wszyscy wiedzą o tym, że polskie prawo przewiduje sytuację, kiedy dziadkowie płacą alimenty. Nie dzieje się to jednak automatycznie i za każdym razem, kiedy rodzic zobowiązany do płacenia, uchyla się od obowiązków. Aby uzyskać alimenty uzupełniające od dziadków, należy spełnić pewne wymogi formalne, a także materialne. Należy także wiedzieć, że wysokość takich alimentów jest niższa, niż świadczenia zasądzone pierwotnie przez sąd jednemu z rodziców.

Kiedy dziadkowie płacą alimenty na wnuki?

W pierwszej kolejności obowiązek alimentacyjny obciąża małżonków. W następnej kolejności, krewnych w linii prostej i rodzeństwo małżonka. Warto wiedzieć, że alimentami mogą być obciążani kolejno krewni w linii prostej, ale tzw. zstępni są brani pod uwagę przed wstępnymi. Zgodnie z tą definicją, najpierw żądane są alimenty od dzieci względem ich rodziców, a w drugiej kolejności: rodziców i dziadków względem dzieci.
Zatem w praktyce: alimenty na wnuków od dziadków – kiedy można się ubiegać o to świadczenie? Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jasno określają, że taka możliwość zachodzi, gdy rodzic obciążony obowiązkiem alimentacyjnym:

• nie żyje, lub
• nie jest w stanie uczynić zadość swoim obowiązkom wobec dziecka, lub
• uzyskanie na czas potrzebnych dziecku na co dzień środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z tzw. nadmiernymi trudnościami.

Nie są to jednak wszystkie aspekty prawne, które należy znać. Alimenty uzupełniające od dziadków mogą być bowiem zasądzone przez sąd jedynie w sytuacji, kiedy dziecko znajduje się w niedostatku. Jeśli zatem sprawujący opiekę nad dzieckiem rodzic jest w stanie zapewnić mu byt, a dziecko nie żyje w skrajnym ubóstwie – alimenty od dziadków nie zostaną przyznane.

Pozew o alimenty od dziadków

Aby ubiegać się o alimenty od dziadków, należy dokonać pewnych formalności. Przede wszystkim, należy sformułować pozew o alimenty przeciwko dziadkom – najlepiej skorzystać w tym względzie z usług prawniczych. Chociaż w internecie z łatwością można odnaleźć wzór pozwu warto pamiętać, że każda sytuacja jest inna, a od sformułowania tego dokumentu może wiele zależeć. Następnie pozew powinien być złożony we właściwym sądzie.

Tego typu dokument powinien zawierać m.in.:

• oznaczenie sądu, do którego jest kierowany
• imiona i nazwiska stron
• imiona i nazwiska przedstawicieli ustawowych i pełnomocników
• uzasadnienie wniosku oraz oświadczenia
• dowody na poparcie opisywanych okoliczności.

Dokument koniecznie powinien być podpisany przez tzw. stronę powodową (czyli dziecko, jeśli ukończyło 18 lat) lub jej pełnomocnika.

Sprawdź: Jaka jest wysokość alimentów w tym roku?

Jak się bronić przed brakiem alimentów?

Postępowanie w przypadku pozwu wytoczonego dziadkom o alimenty nie różni się znacząco od innych pozwów cywilnych. Z pewnością jednak, jak w przypadku wszystkich kwestii rodzinnych, wiąże się z dużym dyskomfortem psychicznym i stresem. Sprawy rodzinne często wymagają opisywania na sali sądowej prywatnych konfliktów i trudnych relacji, dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio przygotować się do rozprawy. W tym celu nieoceniony okaże się doświadczony i zaufany prawnik, który jeszcze przed wystąpieniem na drogę sądową przygotuje nas na różne możliwe scenariusze.

Na samym wstępie prawnik powinien zbadać kwestie zasobności materialnej osoby składającej pozew. Od tego, czy obiektywnie rodzic jest w stanie samodzielnie utrzymać potomka, zależy powodzenie na sali sądowej. Sąd, aby to ocenić, bierze pod uwagę nie tylko obecne zarobki rodzica opiekującego się dzieckiem, ale także jego możliwości zarobkowe. Przykładowo, wyższe wykształcenie w tym kontekście będzie działało na niekorzyść, ponieważ sąd może uznać, że osoba dysponująca dyplomem wyższej uczelni ma większe potencjalne możliwości finansowe, niż osoba z wykształceniem podstawowym.

Sprawdź: Czy alimenty wliczają się do 500+?

Z drugiej strony, na korzyść rodzica opiekującego się dzieckiem przemawiają wszelkie dowody potwierdzające fakt, że samodzielne zapewnienie mu opieki nie jest możliwe z powodów finansowych. Dzieje się tak, gdy suma kosztów utrzymania dziecka (wyżywienie, ubrania, edukacja czy ewentualne leki przy chorobach przewlekłych), przekraczają dochody opiekuna, przy uwzględnieniu także jego podstawowych potrzeb i zapewnienia godziwych warunków mieszkalnych.

Ważną zmienną, którą należy wziąć pod uwagę jeśli chodzi o postępowanie alimentacyjne względem dziadków, jest także ich zasobność. Jeśli dziadkowie borykają się z trudnościami finansowymi, prawdopodobnie sąd nie zdecyduje się obarczyć ich dodatkowymi świadczeniami.

Alimenty od dziadków a fundusz alimentacyjny

Warto wiedzieć, że według większości interpretacji prawnych, pobieranie świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie wyklucza możliwości złożenia pozwu względem dziadków o alimenty. Taka możliwość występuje jednak tylko w przypadku, kiedy fundusz alimentacyjny nie pokrywa w pełni potrzeb dziecka, takich jak wyżywienie, ubrania, pomoce szkolne, opłaty mieszkaniowe. Alimenty zasądzone od dziadków nie mogą jednak przekraczać kwoty, która by uniemożliwiała pobieranie świadczenia z funduszu.

Jak zapewne można się domyślić, sytuacja, w której sąd zgadza się zasądzić alimenty od dziadków mimo pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego może mieć miejsce jedynie wtedy, kiedy sytuacja ekonomiczna opiekuna prawnego dziecka jest wyjątkowo niekorzystna.

Poznaj: 5 rad dziadków, których nigdy nie powinnaś słuchać

Rodzice pytają o alimenty od dziadków

Czy dziadkowie mogą uchylić się od płacenia alimentów?

Dziadkowie, którzy zostali sądownie zobligowani do płacenia alimentów na rzecz wnuka, mogą uchylić się od obowiązku ich płacenia, jeśli ich dziecko polepszyło swoją sytuację ekonomiczną i jest zdolne do przejęcia tego obowiązku. Dzieje się tak np. w przypadku, kiedy do tej pory rodzic nie był w stanie wywiązać się ze świadczenia, ze względu na brak dochodów. Alimenty w pierwszej kolejności przypadają na rodzica, dopiero w dalszej kolejności na pozostałych jego krewnych w linii proste. Jeśli okoliczności, które wpłynęły na decyzję sądu w kwestii dziadków, ulegną zmianie – dziadkowie mają prawo wnieść powództwo o uchylenie obowiązku.

Jeśli rodzice są nieletni, czy dziadkowie powinni płacić alimenty?

Sytuacja tego typu jest dość skomplikowana, ze względu na status dziecka. Niepełnoletnia matka nie dysponuje bowiem władzą rodzicielską, podobnie jak i niepełnoletni ojciec. Dodatkowo dochodzi kwestia tego, czy niepełnoletni ojciec uznał swoje ojcostwo. Przy założeniu, że oboje rodziców jest niepełnoletnich, a ojciec uznał ojcostwo, należy ustanowić prawną opiekę nad dzieckiem, aby w ogóle móc w jego imieniu podjąć jakiekolwiek kroki prawne. Najczęściej występują o to rodzice niepełnoletniej matki. Jeśli samodzielnie nie są oni w stanie utrzymać zarówno swojego dziecka (niepełnoletniej matki), jak i wnuka (nad którym sprawują opiekę prawną), mogą ubiegać się o alimenty od dziadków (rodziców niepełnoletniego ojca). Warunki, które należy spełnić w tym względzie, są takie same, jak dla samotnego, pełnoletniego rodzica.

Kiedy dziadkowie nie muszą płacić alimentów?

Dziadkowie nie zostaną sądownie zobligowanie do płacenia alimentów, jeśli rodzic sprawujący opiekę nad dzieckiem jest zdolny do samodzielnego opłacenia jego potrzeb i/lub sami nie znajdują się w dobrej sytuacji ekonomicznej.

Czy rodzice muszą płacić alimenty za syna, gdy ten nie płaci?

Każdorazowo tego typu sytuacja rozpatrywana jest przez sąd, na podstawie pozwu wniesionego przez rodzica sprawującego opiekę nad dzieckiem.

Jak wyegzekwować alimenty od dziadków?

W tym względzie nieodzowne jest złożenie pozwu do stosownego sądu rejonowego wraz z dokumentacją potwierdzającą niemożność opłacenia potrzeb dziecka z zarobków rodzica sprawującego opiekę. Dokumentacja powinna obejmować także dowody potwierdzające, że rodzic względem którego pierwotnie zostały zasądzone alimenty, uchyla się od obowiązku, płaci znacznie mniejsze niż zasądzone kwoty lub otrzymanie alimentów na czas związane jest z dużymi trudnościami.