Mdłości i wymioty w ciąży? Wcale nie musisz ich znosić! Obalamy szkodliwe dla zdrowia mity

Mdłości i wymioty – powszechny problem kobiet w ciąży

Mdłości i wymioty w ciąży to bardzo powszechny problem. Z badań wynika, że dolegliwości te dotykają nawet 50-80% ciężarnych w I trymestrze. Najczęściej pojawiają się pomiędzy 4. a 9. tygodniem, a największe nasilenie objawów przypada na 7-12. tydzień. Kobiety cierpią z ich powodu głównie w godzinach porannych, ale – o czym nie często się mówi – u 80% kobiet mogą utrzymywać się przez cały dzień, utrudniając funkcjonowanie lub nawet całkowicie uniemożliwiając wykonywanie codziennych obowiązków, a także zupełnie obniżając samopoczucie.

Z czasem dolegliwości związane z nudnościami i wymiotami zaczynają stopniowo ustępować. Następuje to najczęściej do 16. lub 20. tygodnia, dlatego też zwykło się mówić, że dolegliwości te po prostu “trzeba przetrwać” i kobieta “jakoś musi sobie radzić”. Okazuje się jednak, że jest to wyjątkowo błędne przekonanie. Po pierwsze, objawy nie zawsze znikają – u około 10-20% kobiet mogą utrzymywać się również po 20. tygodniu, nawet do końca ciąży. Po drugie, silne i nawracające nudności i wymioty obecne tylko w I trymestrze również mogą doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, osłabienia i przyczynić się do znacznego obniżenia samopoczucia psychicznego. Bagatelizowanie dolegliwości nie jest zatem żadnym rozwiązaniem, a ich brak wcale nie powinien być traktowany w kategoriach bajki czy legendy.

Konsekwencje zdrowotne dla matki i dziecka

Przekonanie o tym, że mdłości i wymioty – nawet te wyjątkowo silne i uciążliwe – są nieodzowną częścią każdej ciąży jest bardzo głęboko zakorzenione w społeczeństwie. Kobiety znoszą te dolegliwości i często są w tym pozostawione same sobie, ponieważ wszędzie słyszą i czytają, że jest to normalne i wystarczy przeczekać. Niektóre przyszłe mamy do tego stopnia kojarzą ciążę z wymiotami, że niepokój pojawia się właśnie wtedy, gdy ich nie ma (!!!). Niejednokrotnie dochodzi więc do naprawdę groźnych sytuacji spowodowanych tym, że kobieta nie informuje swojego lekarza prowadzącego o nawracających i nasilających się torsjach, a te powoli, ale bardzo skutecznie, osłabiają jej organizm. Bez wdrożenia odpowiedniej terapii we właściwym czasie nasilenie dolegliwości może doprowadzić nawet do konieczności hospitalizacji.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nie zawsze nudności i wymioty w ciąży stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia matki i płodu. Łagodne dolegliwości nie zaburzają w poważnym stopniu funkcjonowania organizmu i przebiegu ciąży. Objawy te mogą się jednak z czasem nasilać, aż przybiorą postać określaną przez specjalistów jako niepowściągliwe wymioty, które odbijają się wyjątkowo negatywnie na życiu codziennym, obowiązkach zawodowych, a także niosą szereg groźnych konsekwencji zdrowotnych, np.:

• odwodnienie,
• niedożywienie (w tym groźna dla zdrowia utrata masy ciała),
• zaburzenia wchłaniania witamin i mikroelementów,
• pęknięcie przełyku,
• martwica cewek nerkowych,
• encefalopatia Wernickego (ostry zespół objawów neurologicznych wynikający z niedoboru witaminy B1 – dezorientacja, zaburzenia widzenia, bezsenność, lęk, ataksja itd).

Jak wynika ze statystyk, niepowściągliwe wymioty ciężarnych są najczęstszą przyczyną hospitalizacji w pierwszej połowie ciąży, ale stanowią ogromne zagrożenie także w dalszym okresie. Należy zdawać sobie sprawę, że częste torsje mogą odbić się także negatywnie na rozwoju płodu – mogą bowiem hamować wzrost i przyczynić się do osiągnięcia niskiej masy urodzeniowej. Natomiast pacjentki, które znacznie stracą na wadze z powodu wymiotów, mogą być niestety zagrożone przedwczesnym porodem (przed 37. tygodniem).

Oprócz konsekwencji związanych z kondycją fizyczną czy z przebiegiem ciąży, niepowściągliwe czy nawet po prostu bardzo nasilone wymioty rzutują także na samopoczucie psychiczne, relacje z rodziną czy sytuację w pracy. Po uciążliwych wymiotach trwających cały dzień kobieta może nie mieć siły następnego dnia wstać z łóżka, może mieć problemy z jedzeniem, piciem czy nawet kąpielą lub myciem zębów (zapach zarówno żywności, jak i kosmetyków może wywoływać kolejne torsje).

Ciąża bez mdłości to nie mit

Utrzymujące się nudności i wymioty stają się dla kobiety sporym ograniczeniem i znacząco obniżają jakość życia. Z czasem kobieta zmuszona jest stopniowo wycofać się z życia domowego, towarzyskiego czy zawodowego, ponieważ zwyczajnie nie jest w stanie brać w nich czynnego udziału. Niektóre ciężarne zaczynają unikać wychodzenia z domu w obawie przed nieprzyjemnym zdarzeniem na ulicy, w kawiarnii czy w komunikacji miejskiej. Nie mają także siły i energii, aby zająć się dziećmi (jeśli już je mają), cierpi również relacja z partnerem i przyjaciółmi. Izolacja wpływa negatywnie na psychikę i w połączeniu z bardzo złym stanem fizycznym oraz silnymi nerwami może stać się przyczyną depresji lub stanów lękowych.

Jak podkreśla psycholog Anna Bryja, nawracające wymioty wywołują u przyszłej mamy również stres i niepokój dotyczący płodu. Z pewnością pojawiają się bowiem obawy o to, czy dziecko jest odpowiednio odżywione, czy otrzymuje optymalną ilość substancji odżywczych i witamin. Nie należy się zatem dziwić, że tak trudne, a nawet traumatyczne doświadczenia skutecznie zniechęcają do zajścia w kolejną ciążę. A nawet jeśli kobiety całkiem nie porzucają tego pomysłu, to na pewno odwlekają go w czasie.

Warto zatem szerzyć świadomość, że ciąża bez nudności i wymiotów to nie jest mit i jest jak najbardziej możliwa. Nie należy traktować tych dolegliwości jako normy, ale od razu zgłaszać takie przypadki swojemu lekarzowi prowadzącemu i nie bać się prosić o wsparcie. Istnieje szereg sposobów na radzenie sobie z tymi objawami, od naturalnych po farmakologiczne. Każdy z nich jest w pełni bezpieczny i skuteczny.

Aby poprawić komfort życia ciężarnych i dać im możliwość cieszenia się tym wyjątkowym stanem, konieczne jest zwiększenie świadomości dotyczącej efektywnej terapii. Dlatego też Świadoma Mama zainicjowała specjalną kampanię edukacyjną pt. “Ciąża BEZ NUDNOŚCI to nie zachcianka”. Celem projektu jest dotarcie z tą bezcenną wiedzą przede wszystkim do rodziców – aktualnych i przyszłych.

Naszym celem jest pomagać, dostarczać aktualną i rzetelną wiedzę, a także podejmować ważne społecznie tematy, które są istotne dla kobiet w ciąży oraz ogólnie dla społeczności rodziców. Od dawien dawna istnieje przekonanie, że nudności i wymioty w ciąży są nieodzownym jej elementem, a kobiety ten stan akceptują. A tak być nie musi. Tym bardziej, że obecnie możemy te dolegliwości leczyć, skutecznie i bezpiecznie. Stąd nasza inicjatywa przeprowadzenia kampanii edukacyjnej na temat nudności i wymiotów w ciąży.Dorota Jaworska-Kaźmierczak, psycholog oraz inicjatorka projektu Świadoma
Mama

W ramach kampanii przygotowano specjalne materiały informacyjne w formie plakat czyn infografik, które trafią do gabinetów i przychodni, będą także przekazywane bezpośrednio ginekologom. Zaplanowano także warsztaty online z ekspertami. Aby wziąć udział w spotkaniu, należy zgłosić się za pośrednictwem platformy internetowej www.swiadomamama.pl.

Poniższą grafikę można pobrać w pełnej rozdzielczości i dobrej jakości pod tym linkiem.

Skuteczne sposoby na mdłości w ciąży

Mdłości i wymioty w ciąży w łagodnym przebiegu można leczyć drogą niefarmakologiczną. Do takich metod zalicza się:

• częste spożywanie obfitych posiłków,
• wyeliminowanie z diety ostrych przypraw oraz dań bogatych w tłuszcz,
• spożywanie krakersów przed wstaniem z łóżka,
• unikanie bodźców sensorycznych – silnych zapachów oraz kwaśnych smaków,
• spożywanie produktów zawierających imbir (stymuluje perystaltykę przewodu pokarmowego),
• spożywanie nieprzyprawionych lub suchych produktów oraz czystych gazowanych napojów,
• dieta bogatobiałkowa.

Jeśli jednak metody niefarmakologiczne zawiodą, spokojnie można sięgnąć po bezpieczne i skuteczne leki. Na rynku są dostępne przetestowane i sprawdzone preparaty, których można używać zarówno w I trymestrze, jak i w dalszych miesiącach ciąży bez ryzyka negatywnego wpływu na ciążę. Przede wszystkim jednak kobieta musi sygnalizować takie objawy lekarzowi i to niezwłocznie.

Zobacz: 3 stopień referencyjności szpitala. Co kryje się pod tym terminem? Ta wiedza przyda się kobietom w ciąży

Czytelnicy pytają o nudności i wymioty w ciąży