Badanie kału u dziecka: co może wykazać?
Badanie kału dostarcza wielu informacji na temat zdrowia dziecka. I choć nie wykonuje się go podczas anginy czy grypy, w niektórych przypadkach lekarzowi trudno obejść się bez wyników analizy kału. Kiedy?
Badania kału w różnych kierunkach
Badania kału u dziecka różnią się nie tylko celem wykonania, sposobem pobrania próbek ale również czasem, po jakim otrzymujemy wynik. Wszystko zależy od ich rodzaju:
Badanie kału u dziecka na krew utajoną
Badanie kału dziecka na krew utajoną to przesiewowe badanie w diagnostyce patologii dolnego odcinka układu pokarmowego pozwalając na wczesne wykrycie raka jelita grubego lub polipów. Do jego wykonania wykorzystuje się test kasetkowy immunochromatograficzny. Wynik otrzymuje się po zaledwie kilkunastu minutach.
Uwaga! Obecność krwi w stolcu zawsze wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem! Nie zawsze jednak jest konsekwencją poważnych problemów ze zdrowiem. Zdarza się, że krew pojawia się na skutek przyjmowania preparatów z żelazem, aspiryny (albo innych środków z kawasem acytylosalicylowym) czy kumaryny.
Badanie kału u dziecka w kierunku Helicobacter pylori
Choć większość populacji jest nosicielami tej bakterii, pozytywny wynik testu jest informacją o aktywnej infekcji, która wymaga leczenia. Pozwala też monitorować skuteczność terapii.
Badanie kału dziecka lub niemowlaka na stopień stwardnienia
Analiza składu kału jest przydatna przy zaburzeniach wchłaniania oraz trawienia. Pozwala wykryć ziarna skrobii, które mogą świadczyć o celiakii. Niedoczynność trzustki, zaburzenia wchłaniania, przyspieszona perystatyka jelit lub choroba trzewna uwidacznia się poprzez obecność w kale włókien mięśniowych poprzecznie prążkowanych. Badanie kału dziecka lub niemowlaka pozwala wykryć kropli tłuszczu często będące skutkiem niedoboru kwasów żółciowych i enzymów trawiennych lub niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki.
Wyniki analizy kału pod kątem występowania Laktoferyny oraz Kalprotektyny
Laktoferyna to białko, któremu przypisuje się działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Traktuje się je jako marker stanów zapalnych jelit. Podobnym białkiem jest Kalprotektyna. Stanowi biomarker, z użyciem którego można zróżnicować pacjentów cierpiących na przewlekłe zapalenia jelit oraz zespół jelita drażliwego.
Badanie kału w kierunku rotawirusów i adenowirusów
To główni winowajcy zapaleń żołądka i jelit. Powodują wymioty, bóle brzucha, wodnistą biegunkę i wzrost temperatury. Obecność rotawirusów i adenowirusów można wykryć dzięki testom immunochromatograficznym.
Badanie kału w kierunku Lamblii
Giardia lamblia jest jednym z pasożytów, które można wykryć w kale za pomocą metody immunoenzymatycznej (ELISA). Przebieg lambliozy przez większość czasu jest bezobjawowy, a badanie kału w kierunku Lamblii bywa jedynym sposobem na potwierdzenie zakażenia. Dopiero w podczas ostrej lambliozy pojawiają się wzdęcia i skurcze brzucha, anemia, wymioty, biegunka, a także utrata wagi.
Badanie kału na pozostałe pasożyty u dziecka
Lambia to nie jedyny pasożyt bytujący w organizmie malucha. Badanie kału na pasożyty u dziecka pozwala również na wykrycie jaj, dorosłych osobników lub ich fragmentów tasiemca, glisty itp. Testy immunochromatograficzne pozwalają na wykrywanie antygenów Cryptosporidium, który jest odpowiedzialny za kryptosporidiozę jelitową, oskrzelową lub płucną. Te same testy warto zastosować, gdy podejrzewa się wywoływaną przez pełzaki czerwonki amebozę lub czerwonkę. Wymaz z okolicy odbytu stosowany jest wówczas, gdy objawy obserwowane u dziecka wskazują na owsicę.
Ocena poziomu elastazy w kale
Elastaza to enzym wydzielany przez trzustkę, który obrazuje stan jej funkcji zewnątrzwydzielniczej. Do jej przyczyn zalicza się m.in. przewlekłe zapalenie, mukowiscydozę, cukrzycę, kamicę żółciową, raka trzustki oraz wady rozwojowe.
Jak przygotować się do badania?
Zazwyczaj badanie nie wymaga specjalnych przygotowań. Jeśli jest przeprowadzane w celu wykrycia pasożytów, należy wykonać je jedynie przed podaniem leków przepisanych przez lekarza. Jedynym wyjątkiem jest badanie kału na krew utajoną. Na 1-3 dni przed jego wykonaniem nie należy podawać dziecku mięsa, chrzanu, kaszanki, pomidorów, rzepy, preparatów zawierających żelazo lub witaminę C – mogą znacząco zafałszować wynik.
Jak pobrać kał do badania u niemowlaka i starszego dziecka?
Jak pobrać kał do badania? Na początek należy zaopatrzyć się w pojemnik na próbkę kupki z łopatką do jej nakładania. Pojemnik można kupić w aptece lub poprosić o niego w przychodni albo laboratorium. U starszych dzieci pobranie próbki nie jest żadnym problemem – wystarczy pobrać ją z nocnika zaraz po tym, gdy dziecko się załatwi. Trzeba pamiętać, by zrobić to od razu.
Trochę trudniej jest w przypadku maluchów, które nie korzystają jeszcze z toalety. Jak pobrać kał do badania u niemowlaka? Przygotuj czystą i wyprasowaną gorącym żelazkiem pieluchę tetrową. W momencie, gdy spodziewasz się, że brzdąc zrobi kupę (np. po jedzeniu), podłóż pieluszkę pod pupę – po chwili umieść zawartość w kupionym w aptece pojemniczku.
Jeśli powodem wykonania badania jest biegunka, a dziecko robi naprzemiennie kupki prawidłowe i rzadkie, do badania należy wziąć te drugie. Gdy planujesz wykonanie badania kału na pasożyty u dziecka, pobierz próbkę z kilku różnych miejsc kupki.
Opis próbki
Najlepiej zrobić go jeszcze przed pobraniem próbki do badania. Na pojemniczek naklej karteczkę z danymi dziecka: imieniem, nazwiskiem i peselem, a także datą pobrania próbki. Wiele laboratoriów stosuje też własne oznaczenia i może się okazać, że pielęgniarka odbierająca pojemnik naklei na nim własny kod kreskowy, który pozwoli zidentyfikować pacjenta.
Kiedy spodziewać się wyników?
Gdy robisz badanie ogólne kału u niemowląt i dzieci, wyniki mogą pojawić się po kilku godzinach lub po kilku dniach. Wszystko zależy od rodzaju badania. Samo obejrzenie próbki pod mikroskopem trwa bardzo krótko, ale już posiew kału zajmuje kilka dni, podczas których hoduje się i identyfikuje obecne w nim bakterie.
Zobacz także: biała kupka u niemowlaka. Czy to powód do niepokoju?>>>>