Afazja motoryczna objawia się niemożnością wyartykułowania zdania przez osobę chorą. Jest to zjawisko, które świadczy o uszkodzeniu mózgu na skutek urazu, lub niedokrwienia obszaru mózgu, odpowiedzialnego za mowę. Zjawisko afazji pojawia się nagle. Chory, który do tej pory poprawnie mówił, budował zdania, rozumiał sens słów, oraz zdań, nagle traci te umiejętności.

Na czym polega zjawisko afazji, co to jest afazja motoryczna i czuciowa?

Afazja to określenie zjawiska, objawiającego się niemożnością mówienia. Za rozwój mowy odpowiedzialna jest kora mózgowa, w której zlokalizowany jest ośrodek mowy. Mieści się on w półkuli dominującej, co oznacza, że u osób praworęcznych, lewa półkula jest dominująca, natomiast u leworęcznych, jest to półkula prawa. Kiedy dochodzi do uszkodzenia obszaru mózgu, który jest odpowiedzialny za mogę, mamy do czynienia z afazją motoryczną, natomiast gdy zostaje uszkodzony obszar mózgu odpowiedzialny za rozumienie mowy, wówczas mówimy o afazji czuciowej. Najczęstszą przyczyną pojawienia się afazji jest udar niedokrwienny, inne rzadziej występujące przyczyny to:

  • guzy ośrodkowego układu nerwowego,
  • nowotwory mózgu,
  • zapalenia mózgu,
  • miażdżyca.

Jako, że obszary odpowiedzialne za mowę, oraz za jej rozumienie położone są bardzo blisko siebie, najczęściej dochodzi równocześnie do afazji czuciowej i motorycznej. W takim przypadku chory nie potrafi wyartykułować zdania, a także nie jest w stanie zrozumieć słów, pytań czy wydawanych mu poleceń.

Objawy afazji motorycznej u dzieci

Rozwój mowy u dzieci jest sprawą bardzo indywidualną. Niektóre zaczynają powtarzać pojedyncze słowa, a nawet łączyć je w krótkie zdania, na długo przed drugimi urodzinami. Innym schodzi nieco dłużej i dopiero w 3 roku życia, potrafią budować zrozumiałe zdania. Jeżeli chodzi o zjawisko afazji, to w przypadku dzieci, częściej stosowane jest określenie dysfazja. Afazja oznacza utratę opanowanej już umiejętności, dysfazja natomiast, mówi o nieprawidłowym ukształtowaniu się mowy. 

Jak rozpoznać afazję motoryczną u dzieci?

Najczęściej występujące objawy afazji motorycznej u dzieci to:

  • problemy w dzieleniu słów na sylaby,
  • mały zasób słownictwa
  • duże problemy z wypowiadaniem słów
  • przekręcanie wyrazów
  • stosowanie niewłaściwych słów

Przyczyny afazji u dzieci są analogiczne do przyczyn afazji u dorosłych, zaliczamy do nich:

  • niedotlenienie mózgu, do którego mogło dojść już podczas porodu
  • urazy czaszkowo-mózgowe
  • nowotwory, guzy mózgu
  • uszkodzenia naczyń
  • zapalenie mózgu

Terapia afazji motorycznej u dzieci

Leczenie afazji motorycznej oraz czuciowej u dzieci, wymaga od rodziców przede wszystkim dużo cierpliwości, a także bardzo indywidualnego podejścia. Terapia powinna być dopasowana do obrazu zaburzeń, występujących u danego dziecka. Nie w każdym przypadku będą występowały te same objawy. U jednego dziecka może dojść jedynie do zaburzeń mowy i  braku umiejętności poprawnego składania zdań, u innego natomiast, może wystąpić znacznie więcej dysfunkcji, takich jak utrata umiejętności czytania, pisania, problemy z pamięcią, a nawet zaburzenia emocjonalne. 

Podstawową sprawą, o jakiej muszą pamiętać rodzice dziecka dotkniętego afazją, jest stała kontrola u specjalistów, zajmujących się tego typu schorzeniami. Mowa tutaj o neurologu dziecięcym, psychologu, neurologopedzie a także rehabilitancie. Po dokładnej diagnostyce oraz ustaleniu pełnego obszaru upośledzenia ośrodka mowy, można wdrożyć odpowiednią terapię.

Zajęcia terapeutyczne dla dzieci z afazją

Dziecko dotknięte afazją motoryczną oraz słuchową, powinno uczestniczyć w różnego rodzaju zajęciach indywidualnych oraz grupowych, które wspomogą powrót do zdrowia. Podstawą terapii jest jednak cierpliwa praca w domu, ze wsparciem rodzica a także mnóstwo empatii oraz zrozumienia, które pozwolą dziecku na spokojną rehabilitację.

Zajęcia, na jakie powinno uczestniczyć dziecko to:

  • indywidualne zajęcia z logopedą, który wspomoże dziecko w ponownej nauce mowy
  • zajęcia grupowe z neurologopedą, w ramach których dziecko może brać udział w
    • zajęciach słuchowo-ruchowych – obejmują one gimnastykę oraz logorytmikę. Ćwiczenia i rozwój ruchowy, jest ściśle związany z rozwojem mowy, dlatego tego typu zajęcia są niezbędne w terapii afazji,
    • zajęciach słowno-ruchowych – w trakcie takich zajęć, neurologopeda przygotowuje dzieci do ponownej nauki czytania i pisania
    • zajęciach wzrokowo-ruchowych – tego typu ćwiczenia są po to, aby dziecko na nowo nauczyło się  prawidłowo wykonywać  ćwiczenia ruchowe, a także trenowało motorykę.

Bardzo ważna w terapii afazji u dzieci jest zabawa. W czasie zabawy dziecko koncentruje się, oraz uruchamia swoją wyobraźnię. Wspólna zabawa zachęca dziecko do komunikacji werbalnej, mobilizuje je do skutecznego porozumiewania się z towarzyszem zabawy. Wspólne czytanie książek, pokazywanie i nazywanie obiektów na obrazkach, układanie puzzli, czy budowanie z kloców angażuje dziecko motorycznie, a także pobudza te ośrodki w mózgu, które odpowiedzialne są właśnie za mowę i rozumienie.