Co to jest hiperprolaktynemia?
Prolaktyna jest to hormon produkowany przez przysadkę mózgową. Jest on odpowiedzialny za wzrost dziecka na etapie życia płodowego, a ponadto pobudza wzrost gruczołów sutkowych w ciąży, natomiast po porodzie pobudza laktację. Prolaktyna wpływa również na układ odpornościowy, a także bierze udział w reakcji stresowej organizmu. Prawidłowe stężenie prolaktyny we krwi jest ważne zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. U kobiet powinno ono wynosić <23mg/l w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, natomiast u mężczyzn <20mg/l. Nieprawidłowości w poziomie prolaktyny u kobiet mogą prowadzić do zaburzenia miesiączkowania, problemów z zajęciem w ciążę czy powodować stany depresyjne. U mężczyzn zbyt wysoki poziom prolaktyn może prowadzić do impotencji. Stan, w którym stężenie prolaktyny we krwi znacznie przekracza przyjęte normy nazywamy hiperprolaktynemią.
Objawy hiperprolaktynemii
Objawy hiperprolaktynemii to szereg dolegliwości, które tak naprawdę mogą mieć bardzo wiele przyczyn, jeżeli jednak współistnieją, nie należy ich lekceważyć i bezwzględnie trzeba udać się do lekarza, który zleci dokładną diagnostykę. Osoby cierpiące na hiperprolaktynemię mogą skarżyć się na takie dolegliwości jak:
- złe samopoczucie
- drażliwość
- stany depresyjne
- nawracające bóle głowy
- zaburzenia miesiączkowania
- otyłość
- problemy z cerą
- trądzik
- ból piersi
- nadmierne owłosienie
- problemy z zajściem w ciążę
- powiększenie piersi
- obniżone libido
- problemy z erekcją
Objawy hiperprolaktynemii pojawiają się, kiedy poziom prolaktyny jest już naprawdę wysoki, dlatego szybka diagnostyka i drożenie leczenia jest konieczne.
Przyczyny hiperprolaktynemii
W okresie ciąży i karmienia piersią podwyższony poziom prolaktyny jest fizjologiczny i konieczny do tego, aby piersi produkowały odpowiednią ilość pokarmu. Inną sytuacją, w której fizjologicznie wzrasta poziom prolaktyny, jest stosunek płciowy — stymulacja brodawek piersiowych oraz szyjki macicy powoduje, że poziom hormonu naturalnie wzrasta, a po jakimś czasie spada. Podobnie dzieje się w czasie wysiłku fizycznego, czy w czasie snu. W tych przypadkach mamy do czynienia z całkowicie naturalnymi procesami w organizmie. Jeżeli jednak poziom prolaktyny jest znacznie podniesiony bez wyraźnych powodów natury fizjologicznej, przyczyny hiperprolaktynemii należy szukać gdzieś indziej.
Do czynników patologicznych powodujących hiperprolaktynemię zaliczamy:
- antydepresanty
- leki działające na układ nerwowy
- niedoczynność kory nadnerczy
- niedoczynność tarczycy
- niedobór hormonów męskich
- stres
- półpasiec
- gruczolaki przysadki mózgowej
- marskość wątroby
- nowotwór nerek
- niewydolność nerek
- rak oskrzeli
Leczenie hiperprolaktynemii
Podwyższony poziom prolaktyny nie jest sam w sobie chorobą, a jedynie objawem towarzyszącym jakiejś chorobie, dlatego, kiedy badania wykazują hiperprolektynemię, kolejnym krokiem są poszukiwania jednostki chorobowej, która ją wywołuje. Bardzo ważna jest dokładna diagnostyka. Warto poszukać dobrego endokrynologa, specjalizującego się w tego typu dolegliwościach. Leczenie hiperprolaktynemii zależy od jej przyczyny, jeżeli więc są nią leki psychotropowe, konieczna będzie ich zmiana. Kiedy lekarz prowadzący podejrzewa, że przyczyną podwyższenia hormonu może być guz przysadki, zleci wykonanie MRI głowy. Potwierdzenie obecności gruczolaka pozwoli wdrożyć odpowiednie leczenie farmaceutyczne, w celu jego zmniejszenia.
Hiperprolaktynemia a ciąża
Zdrowa ciąża w dużej mierze zależna jest od gospodarki hormonalnej kobiety. Kiedy gospodarka hormonalna jest niestabilna, a wartości poziomów hormonów płciowych są niepoprawne, po pierwsze kobieta będzie miała problem z zajściem w ciążę, a po drugie utrzymanie ciąży będzie bardzo trudne. Z tego względu tak ważna jest stała kontrola endokrynologiczna zarówno przed, jak i w trakcie ciąży. Hiperprolaktynemia może utrudnić zapłodnienie, dlatego bardzo ważna jest szybka diagnostyka i usuniecie przyczyny podwyższonego poziomu prolaktyny.
[Zdjęcie Depositphotos.com]
