Krew z nosa u dziecka – co robić?

Krew z nosa u dziecka? Nie panikuj!

Podstawową funkcją nosa jest umożliwienie nam oddychania. To przez nos wpuszczane jest powietrze, które ulega automatycznemu ogrzaniu i wstępnemu oczyszczeniu ze szkodliwych drobnoustrojów. Nos wyścielony jest od wewnątrz śluzówką, pod którą skrywają się poduszeczki krwi o gąbczastej konsystencji. To właśnie dzięki wciąż pulsującej krwi wdychane powietrze jest ocieplane i w takiej, podgrzanej już formie przedostaje się do kolejnych odcinków układu oddechowego.

W związku z tym w nosie skrywa się całe mnóstwo maleńkich, cieniutkich żyłek. Wystarczy, że z jakiegoś powodu któreś z nich pękną, a pojawia się obfite krwawienie z nosa. U dziecka może się to zdarzać wyjątkowo często – powodem może być mechaniczny uraz, np. upadek czy podwórkowa bójka. Mniejsze krwotoki z nosa u dzieci, objawiające się jako wydmuchiwane skrzepy czy pojedyncze ciemne strużki, są najczęściej wywoływane przez katar. Wystarczy zbyt energiczne wydmuchanie nosa, żeby tętniczka bądź żyłka pękły z nadmiaru wysiłku. Z kolei krew z nosa u dziecka w nocy może być objawem zwyczajnego dłubania w nosie przez sen. Dlatego zanim zaczniecie panikować, ustalcie, jak często pojawiają się niepokojące symptomy.

Częste krwotoki z nosa u dziecka

Krwawienia z nosa dotykają zwykle dzieci w przedziale od 6 do 8 lat. U maluchów przed 2. rokiem życia pojawiają się raczej sporadycznie, choć zdarza się, że w pewnych okresach występują codziennie lub co kilka dni. Według statystyk tylko u 6% pociech występują dotkliwe nawroty. Bardzo ważne jest, żeby zrozumieć, że nawet częste krwotoki z nosa u dzieci mogą występować samoistnie – nie zawsze winna jest temu jakaś choroba. Jeśli jednak zaobserwujesz powracanie tej dolegliwości, koniecznie zabierz swoje dziecko do lekarza.

O co najprawdopodobniej zapyta cię specjalista? Przede wszystkim o to, czy dziecko często krwawi z nosa, a także kiedy i w jaki sposób się to dzieje. Przed wizytą u pediatry postaraj się zaobserwować:

• o jakich porach dnia pojawiają się nasilone dolegliwości,
• czy krwawienie jest obfite, czy raczej niewielkie,
• jaki odcień przyjmuje krew,
• jak szybko ustępuje krwawienie,
• z której dziurki następuje krwotok (czy może maluch zawsze krwawi z obu dziurek).

Jeśli będziesz w stanie odpowiedzieć na te pytania, pomoże to lekarzowi w szybkiej diagnozie.

W przypadku częstych krwawień z nosa winna może być wadliwie zbudowana przegroda, nadmiar naczyń krwionośnych albo przerost migdałka. Doktor może wówczas zadecydować o konieczności wykonania drobnego zabiegu. Zdarza się, że trzeba odwarstwić błonę śluzową bądź całkowicie usunąć jakiś jej fragment; w skrajnych przypadkach zaleca się operacyjną modyfikację budowy nosa.

Krwotoki z nosa u dzieci – przyczyny

Co może wywoływać krwotok z nosa u dziecka? Przyczyny bywają rozmaite – oto najpopularniejsze z nich:

1. Uraz plamki Kiesselbacha, czyli skupiska naczyń krwionośnych obecnego w przednim odcinku przegrody nosowej. Jeśli z jakiegoś powodu dochodzi do uszkodzenia pobliskiej bony śluzowej, powstaje wyciek (wystarczy włożenie do nosa ciała obcego, dłubanie w nosie, niefortunny upadek czy inny uraz mechaniczny).

2. Intensywny kaszel (np. przy krztuścu), któremu towarzyszy gwałtowny skok ciśnienia krwi, a w efekcie – uszkodzenie naczyń krwionośnych.

3. Przeziębienie i zapalenie zatok – przewlekły katar i energiczne dmuchanie w chusteczkę prowadzą do przekrwienia błony śluzowej nosa, a w związku z tym do przerywania drobnych i delikatnych żyłek i tętniczek. Krwawieniom może wtedy towarzyszyć wysoka gorączka.

Pozostałe przyczyny krwotoku z nosa u dzieci to między innymi:

• wysuszenie śluzówki (zwłaszcza jesienią i zimą w niedostatecznie nawilżonych pomieszczeniach),
• wada budowy przegrody nosowej,
• polip nosa,
• przerośnięty migdałek,
• zmiany hormonalne (u starszych dzieci, szczególnie nastolatków),
• zbyt duży wysiłek fizyczny,
• niedobory witamin (a zwłaszcza wit. C),
• zażywanie salicylanów lub innych środków obniżających krzepliwość krwi.

Uwaga: jeśli twoje dziecko cierpi na krwawienia z nosa, nie wolno podawać mu salicylanów, aby zbić u niego gorączkę. Takie środki jak Aspiryna, Polopiryna, Sachol, Asprocol czy Calcypiryna mogą się okazać bezpośrednią przyczyną krwotoku.

Jak zatamować krwotok z nosa u dziecka?

Co robić, gdy dziecko krwawi z nosa? Przede wszystkim należy uspokoić malucha, aby z przestrachu nie wykonywał on gwałtownych ruchów czy nie prowokował krwawienia spazmatycznym płaczem.

Jeśli chodzi o zalecaną pozycję, dziecko powinno siedzieć, ewentualnie stać. Nigdy nie kładź krwawiącej z nosa osoby płasko na plecach – nie ma znaczenia, czy chodzi o brzdąca, czy o osobę dorosłą. W pozycji leżącej krwotok z nosa jedynie się nasila – krew w ułatwiony sposób napływa do uszkodzonych naczyń, a poszkodowany dławi się płynem spływającym przez tylne nozdrza prosto do gardła.

Dalsze postępowanie podczas krwotoku z nosa

Dalsze postępowanie zależy od nasilenia krwawienia.

1. W przypadku, gdy krwi nie ma tak dużo, po posadzeniu dziecka po prostu pochyl jego główkę do przodu. W ten sposób zniwelujesz ryzyko zachłyśnięcia bądź wymiotów – płyn zacznie swobodnie spływać na zewnątrz. Poproś malca o delikatne wydmuchanie nosa w chusteczkę (dzięki temu usuniesz z niego płynną krew i szczątkowe skrzepy). Później mocno uciśnij skrzydełka nosa. Po kilku minutach powinien wytworzyć się skrzep.

Pod żadnym pozorem nie wkładaj niczego do nosa dziecka. Zadbaj o to, żeby maluch przez kilka godzin odpoczywał – nie biegał, nie wykonywał zbędnego wysiłku fizycznego, nie dłubał w nosie i już go nie wydmuchiwał. Na noc możesz posmarować przegrodę odrobiną tłustej maści witaminowej (dostępnej bez recepty) – posłuż się w tym celu pałeczką zakończoną watą. Jeśli podejrzewasz, że krwotok z nosa dziecka został spowodowany przez wysuszenie śluzówek, zwiększ wilgotność powietrza w mieszkaniu i obniż temperaturę do poziomu 20 stopni Celsjusza. Dla pewności możesz także nawilżyć nosek przy użyciu roztworu soli fizjologicznej.

Kiedy krwawienie jest silniejsze, zastosuj dodatkowo zimny kompres. Nałóż na nasadę nosa specjalny żelowy okład albo przygotuj kompres własnej roboty. W tym celu owiń kostki lodu bądź mrożonki w cienką ściereczkę bądź gazę. Chłód pomoże obkurczyć naczynia krwionośne i zatrzymać krwawienie. Specjaliści zalecają, żeby silnie uciskać nosek dziecka zimną i mokrą chusteczką. Nawet jeśli maluch się wzbrania, należy utrzymać ucisk przez około 3 minuty. Dopiero wtedy uda się odciąć dopływ krwi i sprowokować powstanie skrzepu.

W chwili gdy upewnisz się, że tamowanie krwotoku zostało zakończone sukcesem, pozwól maluchowi z powrótem odchylić głowę. Jeśli krew z nosa dziecka lała się długo, możesz ułożyć zmęczonego malca w pozycji leżącej, ale na boku i z jakimś podwyższeniem pod głową. W razie potrzeby zastosuj więcej zimnych okładów – pamiętaj jednak, żeby nie trzymać ich dłużej niż kwadrans.

[Zdjęcie główne: Giphy.com]