Ballada „Romantyczność” to jeden z najważniejszych utworów Mickiewicza i jednocześnie dzieło, które stało się symbolicznym początkiem polskiego romantyzmu. Uczniowie zapoznają się z nim najczęściej w drugiej klasie szkoły średniej. Aby zrozumieć problematykę, niezbędne jest zapoznanie się z kontekstem historycznoliterackim. O czym jest „Romantyczność” Adama Mickiewicza? „Romantyczność” Adam Mickiewicz – poznaj opracowanie tej lektury.
„Romantyczność” Adam Mickiewicz – bohaterowie i streszczenie
Ballada „Romantyczność” to jedno z najważniejszych dzieł okresu romantyzmu w Polsce. Powstał w 1821 roku, ale został wydany dopiero rok lata później, gdy Mickiewicz dołączył go do tomu „Ballady i romanse”.
Utwór opowiada o dość nietypowym i smutnym zdarzeniu, które miało miejsce na rynku jakiegoś niewielkiego miasteczka. Młoda kobieta o imieniu Karusia nie może pogodzić się ze stratą ukochanego Jasieńka i widzi ducha zmarłego, a nawet próbuje z nim rozmawiać. Wokół dziwnie zachowującej się i rozpaczającej dziewczyny szybko zaczynają gromadzić się gapie.
Wiejska gromada wierzy dziewczynie i zaczyna jej współczuć, a także modlić się. Świadkiem zdarzenia jest również pewien starzec, który stara się przekonać zgromadzonych, że takie zjawiska nadprzyrodzone nie istnieją. W polemikę z nim wchodzi narrator, który zarzuca mu brak empatii, zrozumienia i serca dla prostego ludu i respektu wobec tajemnicy ludzkiej duszy.
Ballada „Romantyczność” – bohaterowie:
- Karusia – młoda kobieta, która jakiś czas temu straciła ukochanego Jasia,
- Starzec – obserwator całego zdarzenia na rynku, sceptycznie podchodzi do zachowania dziewczyny, ponieważ prezentuje światopogląd oświeceniowy, oparty na doświadczeniu i rozsądku. Kpi z ludowych przekonań, które opierają się na wierze, duchowości i przesądach.
- Narrator/osoba mówiąca w utworze – świadek zdarzenia, prawdopodobnie osoba młoda, wchodzi w polemikę ze starcem; wierzy dziewczynie i współczuje jej tak samo jak zgromadzony na rynku lud.
- Lud – zgromadzeni na rynku świadkowie zdarzenia, ludzie mieszkający w miasteczku i we wsi; wierzą w duchy i zjawiska nadprzyrodzone; wierzy w wizję dziewczyny i współczuje jej straty.
Zobacz: Wesele – test z lektury. Sprawdź, jak dobrze znasz tę klasykę literatury polskiej
„Romantyczność” Adam Mickiewicz – plan wydarzeń
- W środku dnia na rynku miasteczka młoda kobieta Karusia zaczyna dziwnie się zachowywać, krzyczy, płacze, śmieje się, wyciąga ręce przed siebie, nie reaguje na pytania.
- Dziewczyna zwraca się do zmarłego ukochanego; mówi, że jest zimny i blady.
- Karusia rozpacza, mówi, że chciałaby dołączyć do ukochanego, bo nikt z żyjących jej nie rozumie.
- Zaciekawieni i zaniepokojeni ludzie zaczynają się gromadzić wokół dziewczyny.
- Lud wierzy, że dziewczyna rzeczywiście widzi swojego ukochanego, i zaczyna się modlić.
- Narrator ballady również deklaruje, że wierzy dziewczynie, i zaczyna się modlić.
- Nagle odzywa się obserwujący całą sytuację starzec, który zaczyna kpić ze zgromadzonych i zarzuca im, że wierzą w bzdury.
- Wtedy wtrąca się narrator, który deklaruje, że uczucia i wiara bardziej do niego przemawia, niż doświadczenie i rozsądek starca.
Sprawdź: Mitologia Parandowskiego. Poznaj najważniejsze wątki i postacie. Które mity trzeba znać?
„Romantyczność” – interpretacja
Ballada Adama Mickiewicza „Romantyczność” jest uznawana za manifest programowy polskich romantyków, a wydany w 1822 roku zbiór o tytule „Ballady i romanse” stanowi symboliczny początek romantyzmu w naszym kraju.
Jest to utwór szczególny, ponieważ prezentuje polemikę pomiędzy pokoleniem oświecenia a przedstawicielami nowego światopoglądu – romantycznego. Na początku wieku XIX dyskusja między romantykami a klasykami była niezwykle zacięta.
Starzec reprezentuje światopogląd oświecenia, postrzega świat w sposób naukowy i nie wierzy w nic, czego nie da się poznać empirycznie i sprawdzić. Patrzy więc na Karusię jak na osobę obłąkaną, odrzuca istnienie jakichkolwiek zjawisk nadprzyrodzonych. Narrator, przedstawiciel młodego pokolenia, nie zgadza się z nim. Jego zdaniem metody naukowego poznania (symbolizowane przez „szkiełko i oko”) nie docierają do prawdy o świecie. Uważa, że najlepszą drogą poznania jest kierowanie się uczuciami i wiarą. Przyjmuje, że istnieją takie tajemnice i siły pozaziemskie, których nie da się zgłębić metodami naukowymi.
Zobacz: Co się stało z Jagną po wygnaniu? Finał powieści różni się od ekranowych adaptacji
Czytelnicy pytają o „Romantyczność” Adama Mickiewicza
Zrozpaczona po stracie ukochanego Karusia, lud zgromadzony na rynku, starzec oraz narrator.
Jest to literackie ujęcie dyskusji pomiędzy romantykami a klasykami, czyli zderzenie światopoglądu romantycznego z oświeceniowym.
Czas i miejsce akcji nie są do końca sprecyzowane. Wiadomo jedynie, że zdarzenie ma miejsce na rynku małego miasteczka, w środku dnia.