Skurcze łydek w ciąży [przyczyny i sposoby na złagodzenie dolegliwości]

Bolesne skurcze łydek w ciąży to jedna z częstszych dolegliwości, która dokucza przyszłym mamom. Pojawiają się zwłaszcza w nocy lub gdy kobieta znajduje się w pozycji leżącej. Co więcej skurcze nóg są na tyle uciążliwe, że nie pozwalają zasnąć i spokojnie odpoczywać. Ich przyczyną mogą być zaburzenia wodno-elektrolitowe lub powiększająca się macica, która obciąża kręgosłup i uciska nerwy. Skurcze nóg to przede wszystkim problem kobiet w III trymestrze ciąży.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Bolesne skurcze łydek w ciąży pojawiają się najczęściej w III trymestrze ciąży. Najbardziej dokuczliwe są w nocy lub podczas odpoczynku w pozycji leżącej.
  • Do przyczyn skurczów łydek w ciąży zalicza się: przemęczenie spowodowane długotrwałym staniem, niedobór potasu, magnezu i wapnia, obciążenie kręgosłupa przez powiększający się brzuch, ucisk macicy na naczynia krwionośne.
  • Częste skurcze łydek w nocy są wskazaniem do konsultacji lekarskiej i wykonania badań laboratoryjnych krwi w kierunku niedoborów elektrolitowych.
  • Leczenie skurczów łydek polega na uzupełnianiu niedoborów substancji odżywczych i wykonywaniu ćwiczeń odciążających kręgosłup.
  • Pomocna w likwidowaniu skurczów łydek jest dieta, zawierająca produkty bogate w wapń, potas i magnez.

Skurcze łydek w ciąży

Skurcze łydek w ciąży są powszechnie występującą dolegliwością, na którą najczęściej skarżą się kobiety w III trymestrze ciąży. Objawy pojawiają się zwykle w nocy lub po przyjęciu pozycji leżącej. Bardzo często towarzyszy im dyskomfort oraz silny, przeszywający ból, który utrudnia zasypianie i odpoczynek. Skurcze nóg w ciąży nasilają się także w ciepłych miesiącach, co ma związek z wpływem wysokich temperatur na organizm i układ krążenia.

Bolesne skurcze łydek powstają na skutek zmiany długości i napięcia włókien mięśniowych. Ich zaciśnięcie sprawia, że cały mięsień staje się twardy, a przepływ krwi przez niego nie przebiega prawidłowo, z czym wiążą się nieprzyjemne odczucia i ból. Zwykle pojedynczy skurcz nóg w ciąży trwa kilka sekund. Pojawia się nagle i trudno go przewidzieć.

Skurcze łydek: przyczyny dolegliwości

Duży procent ciężarnych skarży się na nawracające skurcze łydek. Przyczyny tego stanu są złożone, dlatego niekiedy ciężko od razu je wyeliminować. Jednym z powodów są powiększające się brzuch i piersi oraz związana z tym zmiana sylwetki i postawy ciała – środek ciężkości przesuwa się do przodu, zwiększa się lordoza lędźwiowa i pojawia się kilka dodatkowych kilogramów, co znacznie obciąża kręgosłup, przyzwyczajony do innych warunków. Efektem jest ucisk kręgów na nerwy, a w konsekwencji bolesne skurcze łydek.

Inną przyczyną skurczów nóg w ciąży jest stale powiększająca się macica i zmiana rozmieszczenia anatomicznego narządów jamy brzusznej. Organy wewnętrzne naciskają na naczynia krwionośne, głównie tętnice, które zaopatrują w krew i substancje odżywcze mięśnie nóg. Niedobór tlenu i pierwiastków powoduje skurcze łydek.

Są także inne czynniki, które powodują, że pojawiają się skurcze łydek. Niedobór pierwiastków takich jak: potas, wapń i magnez wywołują mimowolne ruchy mięśni, które przyjmują postać bolesnych skurczów. Do braku substancji mineralnych przyczyniają się:

  • odwodnienie,
  • niewłaściwa dieta,
  • częste picie kawy i mocnej herbaty,
  • wzmożona potliwość (np. podczas upałów),
  • wymioty i biegunka,
  • przyjmowanie leków moczopędnych.

Bolesne skurcze łydek mogą być także wynikiem przemęczenia, długiego pozostawania w pozycji stojącej lub noszenia niewygodnego obuwia.

Nocne skurcze łydek w ciąży

Zdecydowanie częściej niż w dzień pojawia się skurcz łydki podczas snu lub nad ranem. Jest na tyle silny, że utrudnia zasypianie lub wręcz wybudza ze snu i uniemożliwia ponowne zaśnięcie. Jest to bardzo uciążliwe i znacząco wpływa na samopoczucie ciężarnej. Zwłaszcza, że organizm przyszłej mamy potrzebuje odpoczynku, aby się regenerować i umożliwić dziecku prawidłowy i niezakłócony rozwój.

Długotrwałe i powtarzające się skurcze łydek w nocy powinny skłonić kobietę do konsultacji lekarskiej i wykonania badań laboratoryjnych krwi w kierunku niedoborów elektrolitowych: magnezu, potasu, wapnia i sodu.

Skurcze łydek: co robić?

Co robić, kiedy pojawią się skurcze łydek w ciąży? Jak wcześniej wspomniano, nawracająca i bardzo bolesna dolegliwość jest wskazaniem do skonsultowania się z lekarzem pierwszego kontaktu. Powinien on zebrać dokładny wywiad i zlecić badania laboratoryjne krwi. Niekiedy może rozszerzyć diagnostykę o dopplerowskie badanie ultrasonograficzne, w celu wykluczenia zakrzepicy żył.

Niedobory składników odżywczych są najczęstszym powodem, dla którego pojawiają się skurcze łydek. Leczenie polega na zastosowaniu odpowiedniej diety uzupełniającej lub suplementacji produktów leczniczych zawierających magnez, potas, sód lub wapń (w zależności od wyników badań). W aptece można kupić też żel i maść na skurcze łydek.

Aby pozbyć się skurczów łydek zalecana jest także wizyta u fizjoterapeuty. Specjalista pomoże dobrać odpowiednie ćwiczenia na kręgosłup dla ciężarnych, dzięki którym zmniejszy się napięcie mięśni i obciążenie układu kostnego. Udzieli także wskazówek, jak utrzymać prawidłową postawę ciała w ciąży i podpowie jak samodzielnie rozmasować skurcz łydek. Masaż nóg należy wykonać delikatnie, okrężnymi ruchami rozmasowując dłonią napięty mięsień (wcześniej można zastosować ciepły okład).

Domowe sposoby na bolesne skurcze łydek w ciąży

Domowe sposoby na skurcze łydek umożliwiają nie tylko pozbycie się nieprzyjemnej dolegliwości w momencie pojawienia się, ale także zapobiegają nawrotom. Jedną z najskuteczniejszych metod jest modyfikacja jadłospisu, tak, aby znalazły się w nim potrzebne substancje odżywcze:

  • magnez – kasza gryczana, pestki dyni, szpinak, soja, biała fasola, jarmuż, natka pietruszki,
  • potas – pomidory, rzeżucha, szpinak, brukselka, groch, soczewica,
  • wapń – rukola, jarmuż, cykoria, rabarbar, tofu, migdały.

Zalecane jest także picie minimum 2,5 litra niegazowanej i niesłodzonej wody dziennie. Warto też unikać pozostawania przez długi czas w jednej pozycji oraz codziennie przez przynajmniej 20 minut wykonywać lekkie ćwiczenia, których celem jest odciążenie kręgosłupa. Jednym z najlepszych rozwiązań jest joga. Dobrze zaopatrzyć się w ortopedyczną poduszkę dla ciężarnych, która ułatwi przyjęcie odpowiedniej pozycji do snu.

Mamy pytają o skurcze łydek w czasie ciąży

Jak rozmasować skurcze łydek?

Napięty mięsień, który uległ skurczowi należy delikatnie rozmasować dłonią, okrężnymi ruchami do momentu aż poczuje się ulgę. Wcześniej można zastosować ciepły okład.

Jak zapobiec skurczom łydek w ciąży?

Aby zapobiegać skurczom łydek w ciąży należy stosować dietę, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników mineralnych, a także:

  • nie pozostawać przez długi czas w jednej pozycji,
  • nosić wygodne obuwie,
  • codziennie wykonywać gimnastykę odciążającą kręgosłup.

Co jeść, żeby pozbyć się skurczów łydek?

Aby pozbyć się skurczów łydek należy spożywać produkty bogate w magnez, potas i wapń. Warto sięgać po naturalne źródła tych produktów, jakimi są m.in. kasza gryczana, pestki dyni, szpinak, pomidory czy rukola.

Sprawdź: Jak siedzieć w ciąży – dobre praktyki i złe nawyki

Źródła:
  • Bojarowicz H., Dźwigulska P., Suplementy diety cz. II. Wybrane składniki suplementów oraz ich przeznaczenie., Hygeia Public Health 2012, 47(4): 433-441.
  • Wyszołek Z.K., Tipton P.W., Zespół niespokojnych nóg i nocne kurcze mięśni nóg – przegląd oraz przewodnik rozpoznawania i leczenia., Polish Archives of Internal Medicine, 2017; 127: 865–872.

Dodaj komentarz

Planowanie ślubu oraz wesela

Jak przystroić dom Panny Młodej?

Przystrojenie domu Panny Młodej oraz ewentualnie Pana Młodego leży w kwestii świadków. Przynajmniej taka jest tradycja. Nie musimy się jej sztywno trzymać. Często zdarza się, że to sami zainteresowani, czyli...

Czytaj dalej →
Pielęgnacja noworodka

Kąpiel noworodka

Kąpiel noworodka osobiście kojarzy mi się z czymś bardzo ważnym, pełnym napięcia. Pamiętam, jak prawie 20 lat temu rodzice kąpali po raz pierwszy moją młodszą siostrę. Atmosfera, która tej kąpieli...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo