Zaparcia w ciąży: skąd się biorą i jak się ich pozbyć?

Zaparcia w ciąży: przyczyny

Zgodnie z definicją zaproponowaną w 1991 roku przez Whiteheada o zaparciach w ciąży mówimy, gdy występuje przynajmniej jeden lub dwa z poniższych objawów:

• duży wysiłek podczas parcia przy więcej niż 1/4 wypróżnień,
• uczucie niepełnego wypróżnienia przy więcej niż 1/4 wypróżnień,
• twardy, zagęszczony lub grudkowaty stolec przy więcej niż 1/4 wypróżnień,
• wypróżnienia rzadsze niż 2 razy w tygodniu.

Podczas ciąży w organizmie kobiety odbywa się istna burza hormonów, przez co zmienia się kobiece ciało, a także funkcjonowanie poszczególnych układów. Hormony, a szczególnie progesteron, który jest wydzielany w ciąży w bardzo dużej ilości, wpływają również na pracę układu trawiennego. Ze względu na wzmożoną produkcję progesteronu, problemy z regularnością wypróżniania pojawiają się zazwyczaj w drugim i trzecim trymestrze ciąży, ale mogą występować również wcześniej. W czasie ciąży jelita mogą się rozciągać, przez co działają mniej efektywnie, a cały układ pokarmowy działa znacznie wolniej. Trawienie jest przez to wyraźnie spowolnione, a jakby tego było mało, w miarę jak dziecko rośnie, macica coraz bardziej naciska na żołądek. To z kolei dodatkowo zwiększa problemy z wydalaniem. Oprócz przyczyn czysto fizjologicznych, na pogorszenie pracy układu trawiennego ma wpływ mała ilość ruchu i zła dieta. Zaparcia mogą się stać jeszcze bardziej uciążliwe, jeśli często się stresujesz lub przyjmujesz preparaty mające w swoim składzie żelazo.

Co pomaga na zaparcia w ciąży, a czego lepiej unikać?

Zaparć podczas ciąży w wielu przypadkach można uniknąć. Zwykle pomaga wprowadzenie kilku zmian w diecie i codziennych przyzwyczajeniach. Żeby zminimalizować problem warto sięgać po kilka określonych produktów spożywczych. Pamiętaj, że decydując się na jakikolwiek sposób na zaparcia w ciąży, musisz pamiętać o zdrowiu i bezpieczeństwie swoim i dziecka.

Zaparcia w ciąży: czego unikać?

Żeby pozbyć się zaparć – albo przynajmniej je zmniejszyć – stosuj lekkostrawną dietę bogatą w błonnik. Zrezygnuj z ciężkostrawnych, smażonych dań, ponieważ takie potrawy sprzyjają powstawaniu zaparć. Ogranicz produkty takie jak kapusta, cebula czy fasola, ponieważ działają one wzdymająco. Poza tym, ogranicz tłuszcze zwierzęce, cukier, białą mąkę, czarne jagody, biały ryż, białe pieczywo oraz czekoladę. Produkty takie mogą być przyczyną zaparć.

Zaparcia w ciąży: co jeść?

W Twojej diecie powinny się znaleźć przede wszystkim produkty bogate w błonnik. Zaleca się, aby jeść co najmniej 30-40 gram błonnika dziennie. Błonnik wpływa pozytywnie na  regularność wypróżnień i wspomaga pracę układu trawiennego. Dzięki temu ułatwia wypróżnianie i działa wspomagająco na usuwanie resztek pokarmów zalegających w jelitach. Źródłem błonnika są:

• produkty zbożowe (np. grube kasze, pieczywo razowe, płatki owsiane),
• warzywa (np. marchew, brokuły, seler),
• owoce (np. jabłka, pomarańcze, brzoskwinie).

Zdrowa dieta jest ważna już od samego początku ciąży, ponieważ zapewnia właściwy rozwój dziecka i pozwala uniknąć zaparć. Oprócz konkretnych produktów, niezwykle ważne jest to, w jaki sposób są spożywane. Najlepiej jedz 5-6 małych posiłków. Dzięki temu unikniesz uczucia pełności, a dodatkowo jedzenie będzie regularnie trawione. Unikaj objadania się, nieregularnego spożywania i przyjmowania zbyt dużych porcji.

Zaparcia w ciąży a nawodnienie organizmu

W walce z zaparciami pomoże Ci także picie odpowiedniej ilości płynów. Dobowe zapotrzebowanie na wodę stopniowo wzrasta od samego początku ciąży. Przyszłe mamy powinny pić o co najmniej 300 ml więcej wody, niż przed zajściem w ciążę, czyli łącznie ok. 2300 ml wody na dobę. Oprócz profilaktyki zaparć w ciąży, odpowiednia podaż płynów jest ważna dla prawidłowego rozwoju płodu oraz produkcji płynu owodniowego.

W ciąży najlepiej sięgać po wodę, zieloną herbatę, herbatki ziołowe albo owocowe. Dobrze sprawdzi się również podgrzana woda z odrobiną soku z cytryny i miodu. Taki napar najlepiej wypijaj niedługo po przebudzeniu, jeszcze przed śniadaniem. Ciepłe płyny będą lepsze niż zimne, ponieważ pobudzają pracę jelit. Unikaj mocnej kawy i czarnej herbaty, ponieważ działają one moczopędnie i mogą być przyczyną odwodnienia organizmu. Możesz pić naturalne, wyciskane soki albo soki przecierowe, ale nie przesadzaj z ich ilością. Soki zawierają duże ilości cukrów i nawet jeśli są one naturalne, w nadmiarze mogą prowadzić do różnych chorób, takich jak cukrzyca ciążowa.

Zaparcia w ciąży a aktywność fizyczna

Ruch wspomaga pracę układu pokarmowego, więc im więcej będziesz się ruszać, tym mniej będziesz cierpieć na zaparcia. Ruch pobudzi jelita do bardziej efektywnej pracy, przez co zaparcia przestaną Cię męczyć. Oczywiście nie chodzi o to, żebyś się forsowała. Ruszaj się, ale w granicach rozsądku. Najlepsze formy aktywności dla kobiet w ciąży to spacery, pływanie, ćwiczenia rozciągające oraz specjalne zajęcia przeznaczone dla ciężarnych. Na początku może Ci się wydawać, że nie masz siły ani ochoty na ćwiczenia, jednak po pewnym czasie poczujesz, że masz więcej energii. Dodatkowo, aktywność fizyczna pozwala przygotować się do porodu oraz późniejszej opieki nad dzieckiem. Jeżeli czujesz, że nie masz siły, zacznij od regularnych spacerów. Z czasem, gdy Twoje samopoczucie się poprawi, możesz wprowadzać do swojego rozkładu dnia również inne formy aktywności.

Domowe sposoby na zaparcia w ciąży

Jeśli dopadną Cię zaparcia, pomóc może jeden ze starych, sprawdzonych sposobów radzenia sobie z zaparciami. Zaletą tych metod jest to, że są one w pełni naturalne, zdrowe, tanie i naprawdę skutecznie pozwalają się pozbyć zaparć.

Suszone owoce na zaparcia

Zjedzenie suszonych owoców, a szczególnie śliwek, to sprawdzony sposób na zaparcia, nieważne czy występują one u kobiety w ciąży czy innych osób. Suszone owoce zawierają duże ilości błonnika, przez co w naturalny sposób przyspieszają pracę układu pokarmowego. Poza tym, suszone jabłka, śliwki, morele czy gruszki są świetną przekąską, która daje uczucie sytości i dostarcza różnych składników odżywczych. Jeśli nie lubisz suszonych śliwek, nie masz na nie ochoty albo jedzenie śliwek powoduje, że masz wzdęcia, zalej śliwki ciepłą wodą i odstaw na noc do namoczenia. Rano, najlepiej na czczo, wypij napój. Zamiast śliwek możesz użyć innych suszonych owoców. Żeby kuracja przyniosła najlepsze rezultaty, najlepiej pij wodę z suszonych śliwek codzienne rano, minimum przez miesiąc.

Siemię lniane

Na zaparcia, nawet takie, które się przedłużają, pomoże również wypicie siemienia lnianego. Podobnie jak suszone owoce, zawiera ono mnóstwo błonnika. Poza tym, siemię lniane zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, potas oraz cynk, które są niezbędna do prawidłowego rozwoju dziecka. Wywar z siemienia lnianego dodatkowo zawiera specyficzny śluz, który działa osłaniająco na układ pokarmowy. Żeby przygotować siemię lniane do picia, wystarczy zalać dwie łyżeczki nasion gorącą wodą i poczekać, aż mikstura zgęstnieje i ostygnie. Najlepiej wypijać taki napar przed snem, a już rano poczujesz ulgę od zaparć. Siemię lniane możesz dodawać również do zup, kanapek, koktajli owocowych i sałatek.

Kiszonki i mleczne produkty fermentowane

Świetnym sposobem na pozbycie się zaparć jest wypicie wody z kiszonej kapusty albo ogórków. Na zaparcia doskonale działają również produkty, takie jak kefir, maślanka czy jogurty. Zarówno kiszonki, jak i produkty mleczne fermentowane regulują mikroflorę bakteryjną, wspierają prawidłową perystaltykę jelit i przyspieszają trawienie.

Zaparcia w ciąży: kiedy do lekarza?

Jeżeli zaparcia przedłużają się i nie wiesz jak sobie z nimi poradzić domowymi sposobami, powinnaś zasięgnąć porady lekarza. Długotrwałe zaparcia mogą być przyczyną pojawienia się hemoroidów, więc im szybciej pozbędziesz się zaparć, tym lepiej. Poza tym, zaparciom może towarzyszyć ból głowy, znużenie oraz ciągłe zmęczenie.

Leki na zaparcia w ciąży

Podczas ciąży przed zażyciem jakiegokolwiek leku skonsultuj się z lekarzem. Bez zalecenia specjalisty nigdy nie stosuj żadnych leków. Co więcej, bez konsultacji z lekarzem nie stosuj nawet herbatek przeczyszczających, ponieważ niektóre z nich nie są wskazane dla kobiet ciężarnych. Przed wizytą u lekarza nie stosuj leków przeciw zaparciom, lewatyw, ani środków przeczyszczających. Zwłaszcza na późniejszym etapie ciąży, zastosowanie takich środków mogłoby być bardzo niebezpieczne, ponieważ leki przeczyszczające mogą wywołać skurcze jelit, które mogłyby wywołać przedwczesny poród.

Lekarz może zalecić przyjmowanie środków o łagodnym działaniu, takich jak na przykład czopki przeznaczone specjalnie dla kobiet ciężarnych. Ważne jest, żeby przyjmowane preparaty nie wchłaniały się, nie ulegały trawieniu w układzie pokarmowym i działały szybko. Być może specjalista zaleci Ci przyjmowanie probiotyków, które pozytywnie wpływają na pracę układu pokarmowego.