Mniszek lekarski a mlecz: Jak odróżnić mniszka lekarskiego od mlecza?

Jak wygląda mniszek lekarski?

Mniszek lekarski to roślina wykazująca właściwości zdrowotne. Często wykorzystuje się go w farmakologii. Za jego działanie odpowiadają liczne składniki czynne, które zawiera. Gdzie występuje i jak wygląda mniszek lekarski? Ta roślina o łacińskiej nazwie Taraxacum officinale (mniszek pospolity, dmuchawiec) występuje w całej Polsce – rośnie na trawnikach, łąkach, na obrzeżach lasów i w ogrodach. Raz zakorzeniony na danym terenie, bywa trudny do usunięcia – z tego względu często traktuje się go jak uciążliwy chwast. Jest rośliną o jednej lub kilku pozbawionych liści łodygach, które wyrastają z jednego systemu korzeniowego. Na końcu każdej łodygi wyrasta jeden kwiatostan o żółtych płatkach. Licie wyrastają nie z łodyg, a od ziemi, i układają się w kształt rozety. Gdy mniszek przekwita, zmienia się w charakterystycznego, okrągłego “dmuchawca” – nasiona wyposażone w skuteczne aparaty lotne przemieszczają się z wiatrem na bardzo dalekie odległości.

Jak wygląda mlecz polny?

Mlecz polny to roślina podobna do mniszka lekarskiego, choć różniąca się właściwościami. Również ma żółty kwiatostan i występuje bardzo powszechnie. Mlecz zwyczajny, nazywany także mleczem warzywnym (Sonchus oleraceus L.) rozprzestrzenił się na całym terenie Europy już w neolicie. Z systemu korzeniowego mlecza wyrasta tylko jedna, dość gruba łodyga, która rozgałęzia się na boki – z jej odnóg wyrasta kilka kwiatostanów. Liście tej podobnej do mniszka rośliny nie wyrastają bezpośrednio od ziemi, ale rosną na długości łodygi. Także same kwiaty nieco różnią się wyglądem – są mniejsze, mniej “puszyste” i nie zmieniają się w dmuchawce, gdy przekwitną. Kwiaty mlecza rosną w dzbankowatym, wyraźnie widocznym kielichu.

Sprawdź: Nadmiar witaminy D: czym skutkuje przedawkowanie witaminy D? [Objawy]

Mniszek lekarski – właściwości

Mniszek lekarski to często niedoceniana roślina, w której zawarte jest wiele pożytecznych substancji. Drugi człon jej nazwy nie pojawił się bez powodu. Korzystne substancje znajdują się w każdej części rośliny, od korzenia aż po kwiaty. Mniszek lekarski, zwany często także mniszkiem pospolitym, jest rośliną nie tylko leczniczą, ale także jadalną, miododajną, pastewną.Bywa wykorzystywana jako bioindykator, czyli wskaźnik poziomu skażenia gleb pierwiastkami toksycznymi.

Liście i korzenie mniszka lekarskiego można zjadać zarówno na surowo, jak i po obróbce (gotowanie, pieczenie). Są częstym składnikiem sałatek. W Polsce spożywanie mniszka jest niezbyt popularne, jednak w krajach romańskich i anglosaskich używa się go w kuchni bardzo powszechnie. Sprawdza się także jako ciekawy dodatek do sosów czy makaronów.

Jakie właściwości zdrowotne ma mniszek lekarski? Zawarte w roślinie związki goryczowe pobudzają wydzielanie soku żołądkowego. Ułatwiają też przepływ żółci do dwunastnicy, wywołując lekkie skurcze przewodów żółciowych. Ekstrakty z korzenia i ziela pobudzają też do pracy wątrobę, powodując wzmożone wydzielanie żółci. Według niektórych badań mniszek lekarski zmniejsza też wydzielanie glukozy do krwi w początkowych stadiach cukrzycy.

Badania potwierdziły także, że składniki tej niezwykłej rośliny hamują wzrost komórek nowotworowych raka sutka i prostaty. Nie znaczy to oczywiście, że mniszek lekarski jest w stanie wyleczyć raka, wyniki są jednak obiecujące i otwierają drzwi do kolejnych badań. Właściwości takie wykazywały jedynie dojrzałe liście rośliny.

Kiedy stosuje się preparaty z mniszka? Mogą one wspomagać leczenie takich schorzeniach, jak:

• kamica żółciowa,
• inne choroby dróg żółciowych,
• problemy wątrobowe (np. po wirusowym zapaleniu wątroby),
• problemy trawienne,
• przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego,
• obrzęki i niewydolność nerek,
• szczawianowa lub fosforanowa dna moczanowa,
• niestrawność,
• brak łaknienia,
• awitaminozy.

We wspomaganiu leczenia stosuje się odwar z korzeni, wyciągi, nalewki oraz mieszanki ziołowe z zawartością mniszka. Nie wolno spożywać tej rośliny przy niedrożności dróg żółciowych oraz ropniaku pęcherzyka żółciowego. Zamiar długotrwałego spożywania mniszka lekarskiego warto przedyskutować z lekarzem prowadzącym. Ta roślina, choć często występująca i dość niepozorna, wykazuje naprawdę silne działanie i widoczny wpływ na ludzki organizm, szczególnie jeśli jest przyjmowana przez dłuższy czas.

Zobacz: Maść majerankowa: Jak ją stosować? Czy jest bezpieczna dla dzieci?

Mlecz polny – właściwości

Mlecz polny nie wykazuje istotnych właściwości zdrowotnych. Dawniej wykorzystywano niektóre części tej rośliny w kuchni – szczególnie wśród plemion Indian Ameryki Północnej. Jadalne są liście oraz korzenie (po ugotowaniu). Ich smak jest jednak gorzki i niezbyt atrakcyjny. Niektóre źródła wskazują na to, że mlecz zwyczajny był także spożywany przez ortodoksyjnych Żydów, jako jedno z gorzkich ziół jedzonych w czasie paschy. Mlecz polny nie wykazuje istotnych, prozdrowotnych właściwości, a w dużych dawkach może wręcz być rośliną trującą.

Mniszek lekarski a mlecz. Jak odróżnić mniszka lekarskiego od mlecza?

Mniszek lekarski a mlecz – różnice między tymi dwiema roślinami są dość znaczące. Czy mniszek lekarski to mlecz? Bywa nazywany mleczem pospolitym, jednak zdecydowanie nie jest tym samym, co mlecz polny. Podobna nazwa i wygląd bywają czasem powodem pomyłek przy zbiorach. To dość ryzykowne, zwłaszcza gdy zbiory odbywają się z zamiarem spożywania liści w większych ilościach, na przykład w sałatce. Warto zapamiętać, że mniszek lekarski ma tylko jeden kwiat na jednej łodydze, a z systemu korzeniowego najczęściej wyrasta tych łodyg wiele. Jego łodygi nie są też porośnięte liśćmi – same liście również wyrastają “z ziemi”, czyli z systemu korzeniowego.

Mlecz polny ma wiele kwiatów na jednej, rozgałęzionej łodydze, duży sztywniejszej niż łodyga mniszka. Jego kwiaty są wyraźnie mniejsze, widać kielich. Ostre, nieduże w porównaniu z mniszkiem liście wyrastają wprost z łodygi, nie z ziemi. Zapamiętanie tych różnic spowoduje, że trudno będzie pomylić mlecz polny z mniszkiem lekarskim.

Mlecz pospolity a mniszek lekarski – zastosowanie

Mniszek i mlecz, mimo pochodzenia z jednej rodziny roślin, mają całkiem inne właściwości. Czym się różni mlecz od mniszka lekarskiego? Przede wszystkim, ten pierwszy nie wykazuje wielu dobrych właściwości, które wykazuje drugi. Nie można przyrządzić z niego odwarów czy nalewek, które rzeczywiście przyczynią się do poprawy zdrowia. Ze względu na swój dość intensywny, dużo bardziej gorzki smak niż mniszka, nie sprawdzi się jako dodatek do potraw.

Warto też pamiętać, że spożyty w dużych ilościach mlecz polny może okazać się trujący. Powoduje dolegliwości żołądkowe, których lepiej uniknąć. Warto przyglądać się dokładnie zbieranym roślinom lub zbierać je ze sprawdzonego źródła, na przykład z własnego ogrodu lub z łąki, na której mniszek rośnie od lat.

Rodzice pytają: mlecz a mniszek lekarski – różnice: