Rozwód a kredyt hipoteczny we frankach. Kto spłaca kredyt po rozwodzie?

Kto spłaca kredyt hipoteczny po rozwodzie?

Z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego ustaje wspólność majątkowa małżonków. Wszystko, co było wspólne, staje się współwłasnością w częściach ułamkowych. Po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego możemy wystąpić ze sprawą o podział majątku wspólnego. W wyroku orzekającym rozwód sąd może dokonać podziału majątku wspólnego małżonków pod warunkiem, że:

• z takim wnioskiem wystąpi jeden z małżonków,
• przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

W wyroku rozwodowym sąd rozstrzyga najczęściej o sposobie korzystania przez rozwiedzionych małżonków ze wspólnie zajmowanego dotychczas mieszkania. Nie chodzi tu jedynie o sytuację, w której małżonkowie są właścicielami mieszkania, ale również np. wynajmują mieszkanie. Co ważne to orzeczenie sądu nie powoduje, że zyskujemy prawa do nieruchomości, a jedynie możliwość tymczasowego zamieszkiwania w niej.

Orzeczenie o sposobie korzystania przez małżonków ze wspólnie zajmowanego mieszkania sąd rozwodowy wydaje z urzędu, czyli nawet jeśli nie zażądamy tego wprost. – tłumaczy mecenas Dawid Pietrzak z kancelarii DAP w poradniku Biblia Rozwodnika (https://www.slideshare.net/dap838/biblia-rozwodnika-poradnik-rozwodowy)

Podział majątku obejmuje przedmioty majątkowe (aktywa) – w tym mieszkanie lub dom – wchodzące w skład tego majątku w chwili wyrokowania. Jednakże kredyt hipoteczny we frankach czy złotówkach nie jest wliczany do aktywów. I tu zaczynają się schody. Co z kredytem hipotecznym po rozwodzie? O ile małżonkowie dojdą do porozumienia odnośnie tego, kto nadal będzie mieszkał w niegdyś wspólnym domu czy mieszkaniu, o tyle z perspektywy banku kredytobiorców wciąż jest dwóch. W przypadku zaprzestania spłacania rat, odpowiedzialność solidarnie rozkłada się na oboje małżonków.

Jak ocenić wartość nieruchomości obciążonej kredytem przy podziale majątku?

Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w Uchwale Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2019, sygn. akt: III CZP 21/18:

„W sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką zabezpieczającą udzielony małżonkom kredyt bankowy, sąd – przydzielając tę nieruchomość na własność jednego z małżonków – ustala jej wartość, jeżeli nie przemawiają przeciwko temu ważne względy, z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego.”

Jak wspomnieliśmy podział majątku po rozwodzie obejmuje jedynie aktywa, bez długów, co w praktyce oznacza, że sąd nie ustala istnienia zobowiązań finansowych małżonków ani wysokości, a tym bardziej nie decyduje o spłacie. Ustalając wartość nieruchomości nabytej podczas trwania małżeńskiej wspólnoty majątkowej, sąd bierze pod uwagę rzeczywistą wartość mieszkania lub domu. Nie pomniejsza jej o kredyt zaciągnięty na zakup tej nieruchomości. Rozwiązanie kwestii rozwód a kredyt hipoteczny wymaga więc osobnych ustaleń pomiędzy małżonkami, w które bywa włączony również bank.

Rozwód a kredyt hipoteczny

Jak wyjść z impasu i rozwiązać kwestię „rozwód a kredyt hipoteczny”? Teoretycznie możliwości jest kilka. Pierwsza i najczęściej najbardziej pożądana to przeniesienie całego kredytu na jednego z małżonków. Od praktycznej strony procedura ta jest podobna to tej, przez którą małżonkowie przechodzili zaciągając zobowiązanie. Bank sprawdza zdolność kredytową małżonka, który chce przejąć kredyt. Najczęściej wiąże się to z dodatkowymi kosztami. Trzeba też mieć na uwadze, że dla banku korzystniejsze jest posiadanie dwóch kredytobiorców niż innego, dlatego niekoniecznie będzie chciał iść małżonkom na rękę. Może też zażądać dodatkowego zabezpieczenia kredytu.

Jeśli z różnych względów żaden ze współmałżonków nie chce bądź też nie może przejąć zobowiązania, w grę wchodzi sprzedaż mieszkania. Uzyskana w ten sposób kwota pozwala na spłatę kredytu, a eks-małżonkowie kończą związek z „czystą kartą”, bez obciążenia kredytem.

Trzecia opcja to wynajęcie obciążonej kredytem nieruchomości – pieniądze z najmu często w większości pokrywają ratę. O dalszych losach mieszkania małżonkowie mogą zadecydować przepisując je na dzieci bądź jedno z nich.

Rozwód a kredyt hipoteczny we frankach

Kwestia rozwiązania problemu kredytu hipotecznego po rozwodzie nie jest prosta, a dodatkowo komplikuje się w przypadku kredytu we frankach szwajcarskich. W większości przypadków kapitał do spłaty nawet po wielu latach spłacania kredytu wciąż jest niewiele mniejszy od zaciągniętego kredytu. Okazuje się, że sprzedaż mieszkania jest niekorzystna, a eks-małżonkowie stracą na niej lub też wyjdą na zero bez środków na zakup kolejnej nieruchomości.

W tej sytuacji wydaje się, że najrozsądniejszym wyjściem jest pozwanie banku. Większość umów o kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich daje podstawy do unieważnienia całej umowy, bądź też niektórych jej postanowień. Choć w przypadku rozwodu często trudno o współdziałanie eks-małżonków, w tym wypadku naprawdę warto, bo perspektywa korzyści w przypadku wygranej jest kusząca. W przypadku unieważnienia umowy kredytowej, kredytobiorca jest zobowiązany zapłacić jedynie kapitał, który bank przelał bez odsetek i dodatkowych opłat, a ta kwota najczęściej już jest spłacona. Wszelkie nadpłaty ponad kwotę zaciągniętego kredytu zostaną zwrócone małżonkom. Jeśli więc w Waszym przypadku sprzedaż mieszkania jest niekorzystna finansowo, a nie chcecie mieć wspólnych zobowiązań finansowych z byłym małżonkiem, warto rozważyć tę opcję.

Zobacz też: Podział majątku po rozwodzie

Artykuł napisany we współpracy z Kancelarią DAP.

DAP Kancelaria Prawna została założona jako kancelaria butikowa, świadcząca wyspecjalizowane usługi prawne o najwyższej jakości. Podstawowa specjalizacja Kancelarii obejmuje skomplikowane procesy cywilne, w szczególności przeciwko instytucjom finansowym oraz podmiotom uczestniczącym w procesie dewelopersko-budowlanym. Więcej informacji oraz kontakt do kancelarii znajdziesz na stronie https://dap-kancelaria.pl/