Szkarlatyna u dziecka: zarażanie, objawy i leczenie

Szkarlatyna – płonica

Szkarlatyna, która potocznie nazywana jest płonicą jest chorobą, która występuje stosunkowo powszechnie. Najczęściej można ją zaobserwować u dzieci. Szkarlatyna często mylona jest z anginą. Z tego powodu bardzo ważna jest obserwacja dziecka oraz szybka diagnoza.
Dzieci na szkarlatynę najczęściej chorują jesienią i zimą.

Zarażenie szkarlatyną u dzieci:

Szkarlatyna to choroba, która najczęściej atakuje dzieci między trzecim, a siódmym rokiem życia. Dość łatwo się nią zarazić, zwłaszcza w żłobku czy przedszkolu. Wywołują ją bakterie zwane paciorkowcami z grupy A – Streptococcus pyogenes. A tak w zasadzie to działania toksyn erytogennych typu A, B lub C, które wytwarzają te bakterie. Zarażenie odbywa się drogą kropelkową (kichanie, kasłanie), a także np. przez bawienie się tymi samymi zabawkami czy picie z jednego kubeczka.

Paciorkowce to bakterie, które wywołują szkarlatynę. Wystarczy kontakt z zabawką osoby chorej, żeby mogło dojść do zarażenia.

To czy dziecko zarazi się szkarlatyną czy anginą paciorkowca zależy od jego odporności. Jeżeli dziecko posiada odporność na toksyny erytogenne to jest duże prawdopodobieństwo, ze nie zachoruje na szkarlatynę.

Na szkarlatynę nie chorują niemowlaki do 6 miesiąca życia. W tym okresie chronią ich naturalne przeciwciała, które odziedziczyły od mamy podczas ciąży.

Epidemie szkarlatyny

Z racji tego, że szkarlatyną bardzo łatwo się zarazić często obserwowane są miejscowe epidemie tej choroby. Szkoły i przedszkola najczęściej są ogniskami szkarlatyny. Zdarzają się takie placówki w których ponad połowa przedszkolaków choruje w podobnym okresie czasu.

Objawy szkarlatyny

Objawy szkarlatyny zaczynają być widoczne dopiero po 2-4 dniach od zarażenia.
Najczęstsze objawy szkarlatyny to:

• wysoka gorączka (nawet do 40°C)
• bóle brzucha
• kaszel
• przyspieszone tętno
• wymioty
• ból gardła
• czerwone, mocno powiększone migdały z kremowożółtym nalotem
• białawy język, który po 2-3 dniach zmienia kolor na czerwony (malinowy), z wyraźnie widocznymi kubkami smakowymi
• drobnoplamista wysypka – objaw charakterystyczny wyłącznie dla szkarlatyny

Wysypka przypomina ukłucia szczotką ryżową. Pojawia się na buzi oraz szyi. W kolejnych etapach przenosi się na klatkę piersiową, brzuch, ręce, a także nogi. Największe ogniska wysypki występują pod pachami, a także w okolicach pachwin.

W odróżnieniu szkarlatyny może pomóc fakt, że wysypka obejmuje niemalże całe ciało. Omija jedynie trójkąt Fiłatowa, czyli trójkąt wokół ust oraz nosa.
Wysypka może zniknąć po 24 godzinach. Czasem jednak utrzymuje się nawet kilka dni. Po około dwóch tygodniach od ustąpienia wysypki skóra dziecka zacznie się łuszczyć.

Sprawdź: 7 najpopularniejszych przyczyn wysypki na twarzy u dziecka

Diagnoza

Jeżeli wysypka jednoznacznie nie wskazuje na szkarlatynę to diagnozuje się ją za pomocą wymazu z gardła. Także badanie krwi może zdiagnozować tę chorobę. Podwyższoną liczba krwinek białych oraz wzrost liczby eozynofili, wzrost OB oraz ASO w morfologii to oznaki szkarlatyny.

Leczenie szkarlatyny u dzieci

Antybiotyki są jedynym skutecznym sposobem leczenia szkarlatyny, a także zapobiegania jej powikłaniom. Lekarze w tym przypadku najczęściej przepisują leki z grupy penicylin. Osobom uczulonym na penicylinę przepisuje się antybiotyki z grupy makrolidów, np. azytromycynę lub erytromycynę. Antybiotyki przynoszą poprawę już po 48 godzinach, jednak należy je zażywać przez 10 dni. Przerwanie kuracji przed upływem 10 dni najczęściej kończy się nawrotem szkarlatyny oraz dodatkowymi powikłaniami. Po zakończeniu kuracji dziecko powinno pozostać w domu jeszcze przez tydzień.

Powikłania szkarlatyny:

• zapalenie płuc
• zapalenie ucha
• kłębuszkowe zapalenie nerek
• uszkodzenie serca
• zaburzenia immunologiczne

Nie ma szczepionki, która uodparniałaby na szkarlatynę. Przebycie choroby także nie daje na nią 100% odporności. Choroba może wystąpić nawet dwa, trzy razy w życiu. Nawroty choroby obserwuje się jednak u zaledwie 4% populacji.

Oprócz antybiotyków należy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Dziecko w czasie szkarlatyny musi spożywać dużo płynów, a także pokarmów w postaci półpłynnej. Wszelkie inne eliminuje ból gardła i trudności w przełykaniu.