28 tydzień ciąży

Dwudziesty ósmy tydzień ciąży upływa pod znakiem rozwoju tych umiejętności, które pozwolą dziecku przetrwać poza organizmem matki. Nie oznacza to jednak, że jest ono już w pełni samodzielne. Te chwile dopiero nadejdą. I są już zdecydowanie bliżej niż dalej, o czym doskonale wie Twój organizm, który coraz aktywniej przygotowuje się do porodu.

Jak miewa się dziecko w 28. tygodniu ciąży?

Twoje maleństwo wciąż rośnie. Prawdę mówiąc, wcale nie jest już takim maleństwem, gdyż może mierzyć od 35 do 38 cm, jego waga przekracza zaś kilogram, oscylując w okolicach 1200 gramów. Oczywiście tempo wzrostu malucha jest uzależnione od jego indywidualnych predyspozycji, dlatego też, jeśli jest odrobinę mniejsze lub większe i Twój lekarz nie widzi w tym problemu, również w Tobie nie powinno to budzić niepotrzebnego niepokoju.

A jak wygląda maluszek na tym etapie ciąży? Dziecko nabiera proporcjonalnych kształtów – główka nie jest już znacznie większa od reszty ciała. Przez kilka pierwszych tygodni ciąży maluch przypominał małego kosmitę. Jego główka była o wiele większa niż reszta tułowia. Na początku stanowiła 2/3 długości całego ciała, następnie połowę. Teraz ciało dziecka ma już proporcje właściwe dorosłemu człowiekowi. Jego główka jest już odpowiedniej wielkości, stała się też kulista i gładka, zniknęły bowiem liczne fałdy i bruzdy.

Coraz bardziej wyraziste stają się rysy twarzy malucha. Jego kości policzkowe są już ukształtowane, podobnie jak zarys linii podbródka. Sprawia to, że wygląd dziecka jest już zapisany w budowie jego twarzy i przesądzony. Oczka maluszka mają już swoją docelową barwę zapisaną w pigmencie barwiącym tęczówkę, a powieki są ozdobione delikatnymi rzęsami. Dziecko ma już także brwi! U części niemowląt na głowie zaczynają już wyrastać włoski, z którymi dziecko przyjdzie na świat. Niemniej jednak nie dzieje się to u wszystkich i niektóre maleństwa rodzą się prawie całkiem łyse.

Maluszek ma już wykształcone kończyny, wszystkie paluszki są na swoim miejscu w odpowiedniej ilości. Zapewne będziecie je wraz z ojcem dziecka przeliczać po porodzie, jak czynią to od wieków wszyscy rodzice. Zauważycie wtedy z pewnością, że maluszek ma zgrabne paznokietki, które mogą być zaskakująco długie. Konieczne będzie ich obcięcie lub zastosowanie rękawiczek-niedrapek.

W dwudziestym ósmym tygodniu dziecko spędza czas na intensywnych ćwiczeniach ssania oraz mrugania oczami. Nie są to jednak główne odruchy, nad którymi pracuje. Niekiedy zdarza mu się bowiem kaszleć, ziewać i mieć czkawkę. Wszystko to spowodowane jest szybkim rozwojem płuc i coraz bardziej regularnymi oddechami (pamiętaj jednak, że w 28. tygodniu ciąży dziecko nie mogłoby jeszcze oddychać samodzielnie). Zadajesz sobie zapewne pytanie, o jakim oddychaniu piszemy. Chodzi o zasysanie przez dziecko do płuc płynu owodniowego. Pozornie wygląda to jak odruch wdechu powietrza, a na celu ma przystosowanie do przyszłej pracy układu mięśniowego odpowiadającego za ruchy unoszącej się klatki piersiowej. Jest to bardzo ważne, ponieważ dzięki temu maleństwo w chwilę po porodzie będzie umiało oddychać, tyle że zamiast wód płodowych nabierze po raz pierwszy w swoje maleńkie płucka powietrze. 

Wody płodowe są połykane przez dziecko również w celu ćwiczenia układu pokarmowego. Uczy się on swoich docelowych ruchów, ponieważ wody są “trawione”, przechodzą przez nerki, jelita i są wydalane z organizmu dziecka w postaci odchodów. Brzmi to niezbyt przyjemnie, ale nie martw się, maluch nie pływa w nich aż do porodu. Wody płodowe są nieustająco filtrowane i podlegają procesowi wymiany, więc maluch przebywa w dobrych warunkach.

W tym czasie następuje również przyśpieszony rozwój mózgu maleństwa. Na gładkiej dotychczas powierzchni pojawiają się fałdy i zwoje. Trwa również mielinizacja komórek nerwowych, dzięki której impulsy elektryczne przesyłane są znacznie szybciej. Co ciekawe, gdy dziecko śpi, wchodzi w fazę REM. Oznacza to, dziecko może o czymś śnić.

28. tydzień ciąży: ułożenie dziecka

Ruchy dziecka stają się coraz bardziej swobodne. Niektóre maleństwa rozpoczynają nawet przygotowania do układania się główką do dołu. Dlatego wiele przyszłych mam nierzadko odczuwa, że w ich brzuchu trwają bardzo intensywne ćwiczenia. Niemniej jednak 28. tydzień ciąży to jeszcze zbyt wcześnie, by myśleć o tym, czy dziecko już jest prawidłowo ułożone do porodu. Maluch na tym etapie jeszcze obraca się do góry nogami i zmienia swoją pozycję wiele razy w ciągu doby. Rano może być więc obrócony główką do dołu, a wieczorem już przyjmować ułożenie pośladkowe – nie przejmuj się tym na razie i nie skupiaj się na tym. Przed Wami jeszcze dobrych 5-6 tygodni zanim kwestia ta będzie mieć znaczenie.

A jak w 28 tygodniu ciąży radzi sobie mama?

Na początku trzeciego trymestru najbardziej obciążone są nogi. Zmieniający się poziom hormonów może negatywnie wpływać na znajdujące się w żyłach zastawki. Właśnie dlatego nogi często stają się opuchnięte. Ale to nie wszystko. Zmieniające pozycję dziecko może uciskać nerw kulszowy (zwłaszcza gdy ułożenie dziecka przypomina to obserwowane przed samym porodem). Objawami mogą być krótkotrwałe bóle oraz częste drętwienie kończyn. Przyszłym mamom zaleca się więc, aby nie spędzały zbyt wiele czasu w pozycji stojącej i często odpoczywały, unosząc nogi do góry i delikatnie je masując. W szczególnie bolesnych przypadkach warto skontaktować się z lekarzem i dobrać odpowiedni (bezpieczny) lek.

U wielu przyszłych mam powszechnie występują również zgaga i wzdęcia, co ma związek z powiększaniem się macicy. W takich sytuacjach zalecane jest spożywanie mniejszych, ale częstszych posiłków.

Niepokojące mogą wydawać się również objawy takie jak krwawiące dziąsła lub nieustannie zatkany nos. Nie ma jednak powodów do paniki — są one wynikiem podniesionego poziomu progesteronu. Jego winą są również zaparcia, niestrawność oraz uporczywe zgagi, które z pewnością Cię nękają. Jak to możliwe? Otóż poziom progesteronu rośnie wraz z upływem czasu ciąży. Jest on kluczowy dla jej podtrzymania, ale niesie za sobą skutki, takie jak rozluźnienie zwieracza przełyku. Mięsień ten staje się wiotki i nie ma wystarczająco siły, by przytrzymać treść pokarmową i kwasy żołądkowe tam, gdzie ich miejsce – czyli właśnie w żołądku. Cofają się one w górę przełyku, co odczuwasz jako bolesną i piekącą zgagę. Nie ma na to zbytniej rady, to po prostu należy przetrwać.

Progesteron sprawia także, że praca układu pokarmowego zwalnia. Żołądek wolniej przerabia pokarmy, które dłużej w nim zalegają. Następnie masy pokarmowe bardzo wolno przechodzą przez jelita, co jest spowodowane ich spowolnioną perystaltyką. Właśnie to odczuwać jako wzdęcia i zaparcia.

Zarówno ze zgagą, jak i z zaparciami oraz wzdęciami możesz walczyć domowymi sposobami. Na tę pierwszą przypadłość bezkonkurencyjne są migdały. Zmieniają one odczyn kwasów żołądkowych, które pomimo cofania się do przełyku nie wywołują bolesnego pieczenia. Z kolei jeśli chodzi o zaparcia, staraj się jeść produkty, które bogaty są w naturalny błonnik. Jeśli jest go w Twojej diecie zbyt mało, możesz wspomagać się aptecznymi środkami z błonnikiem.

28. tydzień ciąży: ile przytyję?

Waga to jedna z rzeczy, o które większość przyszłych mam się martwi najbardziej. Boją się nadmiernego przytycia i wizji utraty zgrabnej figury oraz trudności z pozbyciem się dodatkowych kilogramów po porodzie. Na tym etapie ciąży powinnaś ważyć o około 7-8 kilogramów więcej niż przed zapłodnieniem. Jeśli przytyłaś więcej, warto przyjrzeć się swojemu jadłospisowi i zastanowić się, w czym tkwi problem. Zazwyczaj przyszłe mamy po prostu jedzą zbyt dużo, tłumacząc sobie, że robią to dla dziecka, które przecież potrzebuje dodatkowych kalorii. Owszem, potrzebuje, ale zaledwie 300-400 dziennie. Z pewnością maluszek nie potrzebuje jednak cukru pochodzącego ze słodyczy oraz tłuszczu ze zbyt tłustych potraw, na które w czasie ciąży możesz mieć niesamowitą ochotę.

Pamiętaj, by jeść dobrze zbilansowane posiłki. Powinnaś ich spożywać cztery lub pięć dziennie – jedz mniejsze porcje, ale częściej. Pamiętaj, by spożywać węglowodany, białka i tłuszcze. Pokarmy ze wszystkich tych trzech grup dostarczają Ci składników niezbędnych do funkcjonowania nie tylko Twojego organizmu, ale także do rozwoju malucha. Nie zapominaj i nie unikaj tłuszczów. To właśnie w nich rozpuszcza się część ważnych witamin!

O czym warto pamiętać?

Dwudziesty ósmy tydzień ciąży — który to miesiąc? Nie, nie mylisz się, to początek siódmego miesiąca, a zarazem trzeciego trymestru. Trzeba więc pamiętać o kilku bardzo ważnych rzeczach. 28 tydzień ciąży to przede wszystkim ostatnia okazja do tego, aby wykonać test tolerancji glukozy (pozwoli on ustalić, czy wystąpiła cukrzyca ciążowa).

Dobrym posunięciem będzie również zakupienie kilku elementów garderoby, które okażą się niezbędne w czasie ostatnich tygodni ciąży. Mowa tu zwłaszcza o butach, gdyż już wkrótce Twoja stopa może urosnąć nawet o jeden rozmiar. Oczywiście główną rolę będzie grała tu zwykła opuchlizna, ale nie tylko. Dlaczego? Jest to spowodowane tym, że wydzielany zaczyna być hormon, który przygotowuje ciało przyszłej mamy do porodu. Sprawia on, że stawy i więzadła ciężarnej rozluźniają się. Ma to sprawić, że maluch swobodnie przejdzie przez kanał rodny otoczony przez kości macicy, które łatwo ustąpią pod naporem dziecka. Niestety hormon ten nie działa selektywnie i rozluźnia stawy i więzadła w całym ciele przyszłej mamy, co często skutkuje powiększeniem się rozmiaru stopy.

W niektórych sytuacjach niezbędne okaże się wsparcie bliskich osób. Warto więc zadbać o to, aby zawsze móc poprosić kogoś o pomoc. Przyda Ci się ona w nawet najbanalniejszych sytuacjach, jak zawiązanie butów czy zdjęcie czegoś z wyższej półki, ale także przy większych porządkach, których zdecydowanie nie powinnaś już wykonywać sama. Nie zgrywaj bohaterki i dbaj o siebie. Nierozwaga i przeforsowanie się może zakończyć się nieprzyjemnym pobytem w szpitalu.