Badania sensoryczne – zaburzenia integracji sensorycznej (SI)

Zaburzenia integracji sensorycznej

Integracja sensoryczna (SI) to – najkrócej rzecz ujmując – sposób, w jaki mózg porządkuje informacje przekazywane mu przez zmysły. Dzięki jej prawidłowemu funkcjonowaniu możemy zatem adekwatnie reagować na każdą sytuację życia codziennego. Przykładowo, dotykając brzegu gorącego garnka, odruchowo odsuwamy rękę. Przeważnie wiemy również, jakiej siły należy użyć, aby odkręcić kurek w kranie bądź podnieść z podłogi parę butów. Wszystkie te czynności wykonujemy dzięki poprawnemu działaniu naszych zmysłów. Na jeszcze wyższym poziomie, integracja sensoryczna odpowiada za te bardziej skomplikowane procesy umysłowe, jak czytanie, pisanie czy liczenie.

Do zainicjowania procesów integracji sensorycznej dochodzi już w życiu płodowym, jednak jej najbardziej intensywny rozwój przypada na wczesne dzieciństwo – mniej więcej od 3. do 7. roku życia. Wtedy też można czasem zauważyć pierwsze poważne deficyty w tym zakresie. Zaburzona sensoryka dziecka objawia się na rozmaite sposoby. Rodzice nierzadko zrzucają narastające problemy na karb lenistwa swojej pociechy albo złośliwości otoczenia, nie rozumiejąc, że istota problemu tkwi w czymś zupełnie innym.

Zobacz też: HCV w ciąży – dlaczego powinnaś robić badania HCV podczas ciąży?

Zaburzenia SI u dzieci – objawy

Na co należałoby zatem zwrócić uwagę, aby w porę wychwycić zaburzenia SI? Specjaliści podają szereg zachowań i stanów, charakteryzujących “sensoryczne” dziecko. Niektóre zaburzenia sensoryczne rozpoznawane przez specjalistów to:

• nadmierna płaczliwość,
• problemy ze snem (częste wybudzanie się w nocy),
• przesadna wrażliwość na bodźce świetlne i dźwiękowe,
• nadpobudliwość ruchowa albo przeciwnie: nadmierny spokój,
• problemy z jedzeniem,
• deficyty w zakresie koncentracji uwagi,
• brak umiejętności samodzielnego zorganizowania sobie prostej zabawy.

Dostrzegając u swojej pociechy przynajmniej część wymienionych symptomów, możemy rozważyć kontakt ze specjalistą z zakresu integracji sensorycznej. W oparciu o procedurę diagnostyczną ustali on, czy nasze dziecko powinno rozpocząć dedykowaną terapię.

Zobacz również: Badania przesiewowe noworodków: Jaki jest przebieg badania i jakie choroby wykrywa?

Badania sensoryczne – Analiza sensoryczna

Diagnostykę procesów sensorycznych przeprowadza się w oparciu o szczegółowy wywiad z rodzicami oraz obserwację samego dziecka. Cała procedura jest dosyć pracochłonna, zajmuje bowiem łącznie ok. 180-240 minut (czas ten zostaje rozłożony na kilka spotkań, przeważnie od dwóch do czterech). Na zakończenie osoba odpowiedzialna za postawienie diagnozy sporządza pisemny dokument, stanowiący podstawę do dalszego postępowania. W razie potrzeby, specjalista SI może też skierować dziecko na dodatkowe badania.

W trakcie wywiadu z rodzicami padają pytania m.in. o przebieg ciąży, rozwój malucha w pierwszym roku życia, przebyte choroby oraz aktualne trudności. Opiekunowie otrzymują również do wypełnienia specjalne kwestionariusze, mające za zadanie ustalić obecny poziom funkcjonowania ich potomka. 

Zobacz też: Częste oddawanie moczu u dziecka – przyczyny, badania, leczenie

Badania sensoryczne

Po przeprowadzeniu pogłębionego wywiadu z rodzicami terapeuta przechodzi do obserwacji samego dziecka. Jest ono proszone o wykonanie kilku zadań, na podstawie których wnioskuje się o zaburzeniach w obszarze SI (bądź też o ich braku). Maluch podejmuje aktywności zarówno o charakterze edukacyjnym, jak i rekreacyjnym; rola terapeuty polega zaś na analizie poszczególnych zachowań oraz wyciągnięciu wniosków.

Zaburzeniami SI zajmuje się coraz więcej ośrodków w całej Polsce. Przeprowadzają one zarówno szczegółowe badania sensoryczne, jak i dostosowaną indywidualnie terapię; warto zatem umówić się na wizytę konsultacyjną.