Jelitówka to potoczna nazwa grypy żołądkowej. Choroba jest wywoływana przez wirusy atakujące układ pokarmowy. Cechuje się bardzo nieprzyjemnymi objawami, takimi jak wymioty oraz biegunka. W większości przypadków, dolegliwości utrzymują się około trzech dni, stąd też jelitówka jest również często nazywana trzydniówką. Zwykle z jelitówką można sobie poradzić domowymi sposobami, ale zdarzają się sytuacje, gdy konieczna jest interwencja lekarza. Warto więc przyjrzeć się tej chorobie z bliska.
Co to jest jelitówka?
Jelitówka, to zakażenie przewodu pokarmowego obejmuje zarówno jelito cienkie, jak i żołądek. Dolegliwości są wywoływane przez bardzo dokuczliwe wirusy. W przypadku dorosłych są to najczęściej norowirusy, natomiast jelitówkę u dzieci wywołują głównie rotawirusy. Wnikając w błonę śluzową układu pokarmowego, wirusy niszczą ją i wywołują tym samym charakterystyczne dla tej choroby dolegliwości.
Jelitówka jest chorobą typową dla okresu jesienno-zimowego, a do zarażenia się nią wystarczy kontakt z osobą zakażoną. Zarazić możemy się bowiem zarówno drogą kropelkową, jak i przez dotyk czy kontakt z przedmiotem, którego dotykała osoba chora. Dlatego też, należy pamiętać o zachowywaniu zasad higieny i częstym myciu rąk, zwłaszcza przed posiłkami. Należy także mieć na uwadze to, że osoba chora zaraża już na kilka dni przed wystąpieniem objawów choroby, oraz przez jakiś czas po ich ustąpieniu.
Jelitówka – objawy
Choć w większości przypadków objawy jelitówki pojawiają się już w ciągu 12 godzin od zakażenia wirusami, niektórzy pacjenci mogą odczuwać pierwsze dolegliwości z wyprzedzeniem. Są to przede wszystkim:
- bóle głowy,
- złe samopoczucie,
- ogólne uczucie rozbicia towarzyszące typowym przeziębieniom,
- nudności,
- osłabienie organizmu.
Główne objawy grypy żołądkowej pojawiają się nagle i są charakterystyczne dla zatruć pokarmowych. Jest to głównie:
- biegunka z wodnistymi wypróżnieniami, które mogą występować nawet kilkanaście razy na dobę,
- częste wymioty,
- silne bóle brzucha,
- bóle mięśni,
- gorączka,
- dreszcze,
- znaczne osłabienie,
- brak apetytu.
Jelitówka – jak leczyć?
Nie ma leku, dzięki któremu moglibyśmy szybko pokonać jelitówkę. Leczenie polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów. Najważniejsze w tym przypadku jest regularne nawadnianie organizmu. Chory powinien ciągle uzupełniać płyny, często pijąc małe łyki niegazowanej wody mineralnej. Aby uniknąć odwodnienia możemy również uzupełnić naszą dietę w elektrolity, które można nabyć w każdej aptece w postaci proszku. Nie powinniśmy natomiast przyjmować leków hamujących biegunkę. Skażona treść wraz z wirusami, musi zostać w tym przypadku w całości wydalona z naszego organizmu.
Jelitówka u dzieci i kobiet w ciąży
W przypadku wystąpienia jelitówki u dzieci oraz kobiet w ciąży, należy postępować dokładnie tak samo jak u innych pacjentów. Jeśli jednak sięgamy po jakiekolwiek preparaty lecznicze, takie jak wspomniane już elektrolity, powinniśmy poinformować farmaceutę, że będą podawane dziecku lub kobiecie w ciąży.
Odwodnienie jest niezwykle groźne dla najmłodszych pacjentów oraz kobiet ciężarnych. W sytuacji, gdy przebieg choroby jest ostry, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub udać się do szpitala.
Jelitówka – domowe sposoby
W walce z chorobą warto wspomóc się domowymi sposobami na jelitówkę. Oprócz wspomnianej już wody niegazowanej, osoby zmagające się w jelitówką, mogą również sięgnąć po zioła lub ich mieszanki. Wiele z nich wykazuje działanie łagodzące nudności i wymioty, dlatego warto je wykorzystać. Najczęściej zalecane w tym przypadku zioła to rumianek, koper włoski, imbir, mięta oraz szałwia. Wiele mówi się także o zbawiennym działaniu podgrzanej coli, która ma łagodzić objawy grypy żołądkowej. Nie ma jednak żadnych dowodów potwierdzających ten fakt. Warto o tym pamiętać, gdy zastanawiamy się nad zastosowaniem tego domowego sposobu na jelitówkę.
Ile trwa jelitówka?
Jelitówka jest chorobą, która w większości przypadków trwa stosunkowo krótko. Nie bez powodu jest często nazywana „trzydniówką”. Uciążliwe objawy grypy żołądkowej zazwyczaj nie trwają dłużej niż 3-5 dni. Należy jednak zaznaczyć, że zdarzają się przypadki, gdy jelitówka trwa 8-10 dni, a nawet dwa tygodnie. W sytuacji, gdy objawy się przedłużają, warto skonsultować się w lekarzem. Przez kilka dni po ustąpieniu dolegliwości, pacjenci mogą wciąż odczuwać osłabienie, dlatego dobrze jest się w tym okresie oszczędzać.
Co jeść przy jelitówce?
U pacjentów, u których jelitówka ma lekki przebieg, nie jest konieczne stosowanie jakiejkolwiek diety. Warto jednak postarać się, aby spożywane pokarmy nie stanowiły zbyt dużego obciążenia dla naszego układu pokarmowego. Z tego względu dobrze jest unikać ciężkostrawnych, tłustych, smażonych, czy ostro przyprawionych potraw. Należy również jeść mniejsze porcje, ale z większą częstotliwością.
Gdy dotkną nas ostre objawy jelitówki, zwykle nie mamy ochoty czegokolwiek jeść. Jednodniowa głodówka jest wówczas wręcz wskazana, ale wciąż musimy pamiętać o regularnym przyjmowaniu płynów. Gdy dolegliwości staną się mniej dokuczliwe, do naszej diety możemy powoli wprowadzać produkty lekkostrawne, takie jak puree z ziemniaków, kaszka manna lub kleik ryżowy. Możemy też przegryzać sucharki oraz wafle ryżowe. Nadal należy unikać pokarmów ciężkostrawnych, jak również mleka oraz surowych owoców. W czasie choroby należy oczywiście zrezygnować z alkoholu oraz palenia papierosów.
Wraz z wracającym apetytem, możemy z dnia na dzień normalizować naszą dietę, spożywając na przykład domowy rosół, duszone mięso oraz gotowane warzywa. Warto także uzupełnić nasz jadłospis o owoce, na przykład w postaci pieczonych jabłek.
Jelitówka a karmienie piersią
Wiele mam karmiących piersią obawia się podawania dziecku pokarmu w czasie choroby. Jelitówka nie stanowi jednak przeciwwskazania do karmienia maleństwa, pod warunkiem zachowania odpowiednich zasad higieny. Dolegliwości związane z tym schorzeniem zwykle są bardziej dokuczliwe u niemowlaka, dlatego, aby zapobiec zarażeniu, mama powinna jak najczęściej myć ręce i unikać zbyt bliskich kontaktów z maluchem. Na czas choroby należy się więc powstrzymać od całowania dziecka. Można też zastosować specjalne maseczki na usta i nos, aby zminimalizować ryzyko zarażenia malucha. Jeśli z powodu osłabienia, ciężko jest nam karmić dziecko, można spróbować odciągnąć pokarm.
Jak zapobiegać jelitówce?
W związku z tym, że wirusy odpowiedzialne za wywoływanie tej choroby są wyjątkowo zakaźne, bardzo łatwo jest się nią zarazić. Szczególnie jesteśmy narażeni na zakażenie w dużych skupiskach ludzkich, takich jak sklepy, restauracje czy miejsca pracy, szkoły i przedszkola. Dlatego też, niezwykle ważne jest zachowanie zasad higieny, takich jak wspomniane już mycie rąk, zasłanianie buzi, gdy kichamy lub kaszlemy, a także mycie warzyw i owoców. Jeśli chodzi o dzieci, możliwe jest zaszczepienie ich przeciwko rotawirusom. Szczepienie nie stanowi ochrony przed wszystkimi istniejącymi wirusami, jednak w przypadku zarażenia, przebieg choroby jest znacznie łagodniejszy.
Zdjęcie główne: Eric Bostrom @Flickr /CC