Kara za rozwód i zmiany w prawie rozwodowym – czy wpłyną na liczbę spraw rozwodowych?

Zmiany w prawie rozwodowym 2018 to wyższe opłaty

W Polsce ma miejsce średnio 60 tys. rozwodów rocznie. Ze względu na czas trwania poszczególnych spraw oraz ich skomplikowanie tak duża liczba rozwodów jest bardzo obciążająca dla wymiaru sprawiedliwości. Od wielu lat opłata sądowa wnoszona w momencie składania wniosku wynosiła 600 zł. Teraz ma wzrosnąć ponad trzykrotnie – do 2000 zł. Ministerstwo argumentuje podwyżkę nie tylko inflacją, ale również stopniem skomplikowania spraw rozwodowych, podczas których rozstrzyga się nie tylko o rozpadzie małżeństwa, ale również podziale majątku, opiece nad dziećmi oraz alimentach.

Czy podwyżka opłaty sądowej może wpłynąć na ilość wniosków? Ze statystyk wynika, że ponad 70% pozwów rozwodowych wnoszą kobiety i w ponad 90% przypadków to z nimi zostają małoletnie dzieci. Do momentu ustalenia alimentów samotni rodzice znajdują się w bardzo trudnej sytuacji finansowej i wysoka opłata będzie dla nich dodatkowym obciążeniem. Ustawodawca przewidział jednak możliwość wnioskowania o zwolnienie z opłaty sądowej.

Obowiązkowa mediacja

Na dzień dzisiejszy przejście przez mediację zależy od dobrej woli małżonków. Zgodnie z nowymi przepisami dotyczącymi rozwodu otrzymają oni miesiąc na przejście przez obowiązkową mediację prowadzoną przez prawników lub psychologów. Jej celem ma być niekoniecznie pogodzenie małżonków. Bardziej chodzi o ustalenie warunków opieki nad dziećmi i rozwiązanie pozostałych kwestii spornych, które mogłyby wydłużać sprawę sądową. Koszty mediacji pokryje państwo.

“Moje doświadczenie jest takie, że kobiety są nieco mniej asertywne podczas takich mediacji. Trochę łatwiej je wyprowadzić z równowagi. Reagują bardziej emocjonalnie (…) W takich mediacjach często taką psychologiczną przewagę posiadają mężczyźni.” – mówi adwokat Eliza Kuna w DDTVN.

Według pani adwokat postępowanie sądowe umożliwia obiektywne przedstawienie stanowiska obu stron. Mediacje są rozmową, w której więcej zyskuje ten, kto ma większy dar przekonywania. Jak to będzie wyglądało w praktyce? Wiele zależy od ostatecznego kształtu przepisów, ale też każdorazowego sposobu przeprowadzenia mediacji.

Ułatwienie kontaktu z dzieckiem

Ministerstwo dostrzegło sytuację, w której jeden z rodziców utrudnia drugiemu kontakt z dzieckiem. Nowe przepisy i prawo rozwodowe przewidują, że decyzją prokuratora matka lub ojciec otrzymają czas kilku miesięcy na umożliwienie drugiemu rodzicowi widywania dziecka. Jeśli tego nie zrealizują mogą zostać obciążeni karą grzywny lub skierowani na prace społeczne.

Sprawdź: Czy warto się rozwodzić?

Nowe przepisy i kara za rozwód?

Kwestie związane z rozwodami zostały poruszone również w związku z projektem ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych . Nowe prawo zakłada, że wszyscy pracujący Polacy w wieku od 19 do 55 lat zostaną zapisani do Pracowniczych Planów Kapitałowych. Celem programu jest zwiększenie kwoty naszych emerytur. Zapis do niego jest automatyczny niezależnie od formy zatrudnienia, ale istnieje możliwość rezygnacji z programu. I o ile idea wielu Polakom wydaje się słuszna, o tyle wątpliwości budzą zapisy dotyczące rozwodów.

Artykuł 72 ust. 1 ustawy o PPK mówi, że w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa pieniądze zgromadzone w programie emerytalnym wynikające z podziału majątku mają zostać przekazane na rachunek w PPK. Istnieje też możliwość wypłaty gotówkowej w przypadku, gdy małżonek nie uczestniczy w PPK. Jednak, jak wskazuje artykuł 75 ust. 1 projektu ustawy:

Wybrana instytucja finansowa przekazuje ze środków uczestnika PPK:

– na rachunek bankowy wskazany przez ZUS kwotę odpowiadającą 30 proc. połowy składek finansowanych przez podmiot zatrudniający;

– na rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy, kwotę odpowiadającą połowie sumy składki powitalnej i dopłat rocznych.

Powód przekazania części składek do ZUS oraz ministerstwa pracy pozostaje niezrozumiały i przez prawników nazywany “karą za rozwód”. W praktyce prawdopodobniej najbardziej ucierpią kobiety – to one częściej rezygnują z pracy zawodowej i poświęcają czas wychowaniu dzieci, przez co nie będą miały funduszy zgromadzonych w ramach PPK.