Skala Brazeltona czyli Skala Oceny Zachowania Noworodków. Jak wygląda badanie?

Skala Brazeltona jest jednym z narzędzi wykorzystywanych do mierzenia reakcji noworodka na różnego rodzaju bodźce zewnętrzne oraz jego zdolności w różnych obszarach rozwojowych. Uważa się, że dzięki niej rodzice mogą usprawnić swoją komunikację z dzieckiem i lepiej poznać jego potrzeby. Jak wygląda badanie i co dokładnie ocenia Skala Brazeltona?

Skala Brazeltona – co to jest?

Jedną z umiejętności noworodka jest niewerbalna komunikacja z otoczeniem. Dziecko doskonale potrafi określić i wyrazić swoje potrzeby, jednak nie zawsze są one szybko i trafnie rozpoznawane przez rodziców, ze względu na barierę jaką stanowi brak słów i innych komunikatów werbalnych. Często jednak zachowanie noworodka jest w stanie dużo powiedzieć o jego samopoczuciu. “Zachowanie jest językiem” – twierdził twórca skali Brazeltona. Należy jedynie umieć je prawidłowo odczytać.

Skala Brazeltona (NBAS – Neonatal Behavioral Assessment Scale) to jedna ze skal, które wykorzystywane są do oceny noworodka. Została opracowana w 1973 roku, chociaż pierwsze pomysły pojawiły się już 20 lat wcześniej. Jej twórcą jest amerykański pediatra, Thomas Berry Brazelton. Zauważył on, że wszystkie noworodki posiadają indywidualny sposób komunikowania się ze swoim otoczeniem. Czynią to za pomocą zachowania, dlatego jego zrozumienie pozwoli rodzicom lepiej zrozumieć potrzeby dziecka. Skala Brazeltona w Polsce nie jest jeszcze popularna i powszechnie stosowana. Jednak coraz więcej specjalistów interesuje się tą metodą.

Skala Oceny Zachowania Noworodka Brazeltona

Skala Oceny Zachowania Noworodka Brazeltona ma za zadanie odkryć mocne strony dziecka i zmierzyć zakres jego indywidualności. Mimo że po narodzinach wszystkie zmysły niemowlęcia dopiero się rozwijają i kształtują, aktywnie wykorzystuje ono słuch, dotyk oraz wzrok do komunikowania swoich potrzeb i stanu emocjonalnego. Reaguje i odpowiada także na bodźce, które odbiera ze środowiska. Dlatego zachowanie noworodka zostało uznane za swego rodzaju język, za pomocą którego dziecko stara się porozumieć z otoczeniem.  Jedną z podstawowych kwestii jest obserwacja.

Skala oceny noworodka Brazeltona może być stosowana w ciągu dwóch pierwszych miesięcy po urodzeniu. Można z niej korzystać także w przypadku wcześniaków urodzonych po 35. tygodniu ciąży. Najlepiej, kiedy badanie odbywa się kilka dni po porodzie. Należy pamiętać, że zgodnie z założeniem NBAS indywidualną zdolność do komunikowania się z otoczeniem posiadają także noworodki, które w chwili narodzin wydają się słabe. One również podejmują skuteczne próby kontrolowania swojego środowiska oraz odpowiadania na otrzymywane bodźce.

Skala Brazeltona a umiejętności noworodka

Co według założeń NBAS oznacza, że niemowlęta kontrolują swoje środowisko? Między innymi to, że poprzez płacz próbują zwrócić na siebie uwagę swoich rodziców i opiekunów, a także wymusić za jego pomocą konkretną reakcję, odpowiedź i zachowanie. Jednak najczęstszy komunikat – płacz, może oznaczać wiele rzeczy: głód, zimno, potrzebę bliskości, mokrą pieluszkę. Umiejętność rozpoznawania zachowania swojego dziecka i nauczenie się komunikacji z nim, pozwala rodzicom na poprawne odczytanie potrzeb malucha.

Skala Brazeltona jest nie tylko narzędziem, które służy do oceny umiejętności i zachowania noworodka. Można wykorzystać ją również do nawiązania kontaktu z dzieckiem, zwłaszcza u kobiet, które urodziły wcześniaka, zmagają się z depresją poporodową lub mają problem z zaakceptowaniem dziecka. Jest to metoda, dzięki której wytwarza się silna relacja na linii rodzic-dziecko. NBAS ma także ogromne znaczenie w przypadku niemowląt z wadami wrodzonymi lub niepełnosprawnymi umysłowo, ponieważ wyznacza kierunek pracy nad dzieckiem.

Jak wygląda badanie Skalą Brazeltona?

Skala Brazeltona składa się z:

  • oceny zachowania dziecka – 28 pozycji ocenianych od 1 do 9,
  • oceny stanu neurologicznego – 18 pozycji ocenianych od 1 do 4,
  • oceny jakości zachowania – 7 pozycji, które służą do wykrycia dzieci wysokiego ryzyka (zwłaszcza urodzonych przedwcześnie, z niską masą urodzeniową, u których mogą wystąpić zaburzenia psychomotoryczne).

Należy pamiętać, że nie jest to badanie neurologiczne noworodka, a test, który mierzy jego reakcje na różne bodźce pochodzące z zewnątrz. Wielu specjalistów zgodnie twierdzi, że jest to metoda pozwalająca na najbardziej wszechstronne sprawdzenie możliwości tak małego dziecka.

Jak wygląda badanie NBAS?

Ocenę noworodka za pomocą Skali Brazeltona przeprowadza się w ciągu pierwszych 2 miesięcy życia. Optymalnie jest wykonać ją w pierwszych kilku dniach po narodzinach. Badanie jest nieinwazyjne, bezbolesne i w pełni bezpieczne. Przeprowadzane jest w półciemnym, ciepłym pokoju, w którym panuje cisza. Dzięki temu minimalizuje się ryzyko, że jakiekolwiek bodźce zakłócą jego przebieg. Istotną kwestią jest to, że podczas testu przez cały czas mogą być obecni rodzice i również obserwować swoje dziecko.

Specjalista obserwuje noworodka przez około 30 minut. W tym czasie stara się jak najwięcej dowiedzieć o zachowaniu i reakcjach na różne sytuacje, dlatego:

  • ocenia go w trakcie płaczu, snu i czuwania,
  • sprawdza jak długo dziecko płacze, co jest tego przyczyną i dzięki czemu się uspokaja,
  • z jakiego powodu się budzi,
  • zbada jego odruchy,
  • sprawdzi reakcję na stres i sposób radzenia sobie w stresującej sytuacji,
  • sprawdzi czy i jak reaguje na dźwięki (głos, dzwonek), światło, zabawki i czy jego reakcja słabnie, kiedy są one kilkakrotnie powtarzane.

Należy pamiętać, że nie ma jednej “dobrej” odpowiedzi na żaden z poddawanych ocenie elementów. Każde dziecko reaguje indywidualnie, a zadaniem specjalisty jest poznanie, co przez swoje zachowanie noworodek pragnie przekazać swojemu otoczeniu. Nie jest to diagnoza, ani test na inteligencję czy oceniający przyszłe predyspozycje dziecka. To narzędzie, które ma usprawnić komunikację rodziców z niemowlęciem i pomóc zrozumieć jego potrzeby.

Na koniec testu specjalista przeprowadza z rodzicami rozmowę. Akcentuje rodzicom mocne strony dziecka, opisuje funkcjonowanie dziecka i daje wskazówki dotyczące postępowania z dzieckiem, dzięki którym będzie możliwe łatwiejsze nawiązanie kontaktu. Z tego powodu Skala Brazeltona jest cennym narzędziem w przypadku dzieci z różnego rodzaju wadami.

Zobacz też: Badania przesiewowe noworodków

Dodaj komentarz

Planowanie ślubu oraz wesela

Co zamiast kwiatów na wesele?

Od kilku lat panuje moda na wręczanie różnych drobiazgów podczas składania Młodej Parze życzeń pod Kościołem, zamiast kwiatów. Przyznam szczerze, że bardzo mi się ta moda podoba. Nie jest tajemnicą,...

Czytaj dalej →
Planowanie ślubu oraz wesela

Intercyza

Intercyza jest umową przedmałżeńską regulującą stosunki majątkowe przyszłych małżonków. Dotyczy części majątku, którą małżonkowie wypracują po ślubie. Nie odnosi się natomiast do dochodów oraz rzeczy, które osoby te miały przed...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo