Uspać czy uśpić dziecko – która forma jest poprawna? Słownik nie pozostawia wątpliwości
Język polski bywa niekiedy bardzo skomplikowany i zaskakujący. Jednocześnie jest na tyle plastyczny, że pozwala w dość łatwy i naturalny tworzyć nowe formy wyrazów czy nowe słowa, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Nie wszystkie nowości są jednak zgodne z normą językową. A jak jest ze słowami uspać czy uśpić w znaczeniu “położyć kogo spać”? Która forma jest poprawna? Co na ten temat mówią nam słowniki?
Mówimy uspać czy uśpić dziecko?
Coraz częściej zdarza się usłyszeć słowo “uspać” w rozumieniu ‘położyć kogoś spać, ułożyć, utulić do snu’. Niestety zgodnie z aktualną normą językową oraz regułami tworzenia nowych wyrazów w polszczyźnie jest to wyraz zupełnie niepoprawny. Żaden słownik nie odnotowuje takiej dokonanej formy czasownika. Mówienie więc np. “uspałam dziecko”, “idę uspać dziecko” jest uznawane za błąd językowy.
Skąd wzięła się ta niewłaściwa forma? Osoby posługujące się tym wyrazem często argumentują swój wybór, twierdząc, że słowo uśpić (np. uśpiłam dziecko) kojarzy im się z czynnością uśmiercania zwierząt u weterynarza. Nie jest to jednak poprawne i logiczne uzasadnienie. Czasownik “uśpić” ma po prostu kilka różnych znaczeń, które można bez problemu odnaleźć w słownikach języka polskiego.
uśpić (czasownik dokonany) — usypiać (czasownik niedokonany)
1. «spowodować, żeby ktoś usnął»
2. «spowodować, że coś trwa w bezruchu»
3. «pozbawić coś siły, intensywności»
4. «poddać narkozie»
5. «uśmiercić zwierzę przez podanie mu środka farmakologicznego»Internetowy Słownik Języka Polskiego PWN
Na podstawie definicji pochodzącej z Internetowego Słownika Języka Polskiego PWN łatwo można stwierdzić, że wyraz ten może mieć różne znaczenia, a wszystko zależy od kontekstu, w jakim go wypowiadamy. Nie ma zatem mowy o tym, aby słysząc: “uśpiłam dziecko”, ktokolwiek mógł pomyśleć o usypianiu jak w przypadku zwierzęcia u weterynarza.
Co ważne, czasownik dokonany “uspać” nie istniał w języku polskim nigdy, nawet w polszczyźnie dawnej. Być może jego powstanie uzasadnia również pewna reguła pozwalająca tworzyć takie pary jak: sypiać – spać czy odsypiać – odespać. Na tej samej zasadzie jednak nie można powiedzieć: usypiać – uspać.
Zobacz: pani czy Pani: kiedy wyraz “pani” piszemy z wielkiej, a kiedy z małej litery?
“Uspać” – słownik
W słownikach poprawnej polszczyzny nie znajdziemy takiej formy jak “uspać”, ponieważ nie istnieje i – jeśli już ktoś się nią posługuje – to znaczy, że popełnia błąd językowy. Jedyną odnotowywaną przez słowniki, poprawną formą czasownika dokonanego w znaczeniu “kłaść kogoś spać” jest “uśpić” (niedokonany “usypiać”).
Sprawdź: Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
Czytelnicy pytają, czy mówi się uśpić czy uspać
Jedyna poprawna forma to “uśpić” w rozumieniu “położyć kogo spać”.
Wyłącznie “uśpiłam dziecko” – “uspałam” jest formą błędną.
Zobacz też:
Pytania jawne matura 2025. Pula zagadnień uległa dużym zmianom. Ma być trudniej
Przebranie na pierwszy dzień wiosny. Jaki strój przygotować na tę okazję?
Kiedy siać rzeżuchę na święta? Ten termin to gwarancja pięknej rośliny na święta
Zabawki edukacyjne na Dzień Dziecka. Najlepsze pomysły na kreatywny i oryginalny prezent
Odkryj siłę przyjaźni i weź udział w konkursie z Tomkiem i Przyjaciółmi
Jak dzielić się jajkiem wielkanocnym? To ważny moment podczas świątecznego śniadania
- Rodzice.pl
- Starsze dziecko
- Edukacja i psychologia
- Język polski
- Uspać czy uśpić dziecko – która forma jest poprawna? Słownik nie pozostawia wątpliwości
Kameralne przyjęcie weselne
Kameralne obiady weselne tylko dla najbliższych również mają swoje zalety. Wcale nie musisz wynajmować sali weselnej na sto lub dwieście osób. Kameralne przyjęcia weselne w domu lub w ogrodzie miewają...
Czytaj dalej →Biżuteria na zawsze
Obrączki oraz pierścionek zaręczynowy nosi się – przynajmniej z założenia i tradycji – przez całe życie. Należy więc starannie dobierać tę biżuterię ślubną. U każdego jubilera znaleźć można kilkadziesiąt wzorów...
Czytaj dalej →Wyprawka dla noworodka i mamy do szpitala – lista niezbędnych rzeczy
Ile kosztuje wyprawka dla noworodka? Ile ubranek kupić? Jaki rozmiar ubranek dla noworodka? – to pytania, które zadaje sobie większość przyszłych rodziców. Zobacz jak wygląda lista rzeczy, które powinna zawierać...
Czytaj dalej →- Czy zielona kupa po borówkach jest normalna? - Forum 2023
- Ile dac na wesele - Forum 2023
- Augustyn czy Milan - Forum 2023
- Co to znaczy, gdy piersi przestają boleć w ciąży? - Forum 2023
- Wasze "tajne" sposoby na wywołanie porodu !!! - Forum 2023
- Co może piszczeć na bramkach w sklepie? - Forum 2023
- Czy spływ kajakowy w ciąży jest bezpieczny? - Forum 2023
- Czy z anginą można wyjść na dwór? - Forum 2023
- Jak przykładać rywanol na siusiaka - Forum 2023
- Jak rozpoznać czy sączą się wody płodowe? - Forum 2023
- Koncert rockowy w ciazy???? - Forum 2023
- Kto U was w związku gotuje obiadki? - Forum 2023
- Moje Dziecko jest opoznione?! :( - Forum 2023
- Negatywny test pomimo ciąży?Czy to możliwe? - Forum 2023
- Pobolewanie i kłucie w brzuchu w 15 tygodniu ciąży - Forum 2023
- Telefon na kartę dla dziecka - gdzie najtaniej ? - Forum 2023
- Trzęsące się dziecko zaraz po przebudzeniu... - Forum 2023
- Tunezja - Forum 2023
- Urząd pracy - zmiana terminu wizyty - Forum 2023
- czy jarzębina jest trująca? - Forum 2023
- Teściowa zdradziła mi trik na czystą i pachnącą pralkę. Wlewa do bębna jedną rzecz
- Czym umyć brudne ściany? Wykorzystaj prosty trik za 5 zł. W mig zapomnisz o malowaniu
- Dociśnij obcinacz do paznokci w tym miejscu. Niewiele osób wie, o jego ukrytej funkcji
- Specjalny dodatek za wychowanie dzieci? ZUS wypłaca nawet 1500 zł. Skorzystają także babcie
- Położyła makaron na stół i zalała zimnym sosem. Tak wyprawiła synowi przyjęcie urodzinowe
- Jak kisić ogórki, żeby były twarde? Wystarczy wrzucić do słoika jeden składnik
- ZUS wprowadził ważne zmiany dla emerytów i rencistów. Przez niefrasobliwość mogą stracić świadczenie
- Początek roku szkolnego 2023/2024 przesunięty! Uczniowie nie rozpoczną nauki 1 września, wakacyjny odpoczynek potrwa dłużej
- To magiczne imię dla dziewczynki robiło furorę 70 lat temu. Hit z lat 50. znów zyskuje na popularności. Oznacza "prawdę i szlachetność"
- Zła wiadomość dla uczniów. Rok szkolny 2023/24 może być niewesoły
- Zagadki dla dzieci w różnym wieku. Łatwe, krótkie, ciekawe i zabawne.
- Życzenia urodzinowe dla dzieci [+śmieszne wierszyki]
- Ani z ogórka, ani z kapusty. Surówka z tego składnika to hit tegorocznego lata!
- Dodatkowe pieniądze za okres choroby. Od 1 lipca w ZUS obowiązują nowe zasady
- Jak otworzyć słoik bez użycia siły? Z tym prostym trikiem żadna zakrętka nie będzie problemem