Witamina K dla noworodka jest bardzo istotna, ponieważ chroni go przed chorobą krwotoczną. Niedobór witaminy K może prowadzić do bardzo niebezpiecznych krwawień wewnętrznych zagrażających zdrowiu, a nawet życiu dziecka. Ponadto witamina K ma bardzo duży udział w mineralizacji kości, co dodatkowo świadczy o jej ważnej roli w organizmie człowieka.
Witamina K dla noworodka: rola w organizmie
Witamina K należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Nie jest ona jednolitą substancją, a grupą związków pochodnych 2-metylo-1,4-naftochinonu. Wśród form tej witaminy należałoby wymienić:
- syntezowaną w roślinach witaminę K1;
- produkowaną przez bakterie w jelicie cienkim witaminę K2;
- charakteryzującą się większą przyswajalnością niż jej naturalne formy syntetyczną formę witaminy: K3.
Jak ważna jest witamina K dla noworodka? Ze względu na swoją rolę w procesach krzepnięcia jej niedobory mogą być przyczyną poważnych krwawień, m.in. z przewodu pokarmowego, błon śluzowych, a nawet w mózgu. Krew zdrowego człowieka zawiera wiele czynników krzepnięcia, które są zależne właśnie od witaminy K. Czynniki krzepnięcia biorą bezpośredni udział w hamowaniu wszelkiego rodzaju krwawień, oraz tworzeniu się skrzepów. Witamina K jest niezbędna do produkcji protrombiny. Jest to II czynnik krzepnięcia, produkowany w wątrobie, odgrywa on bardzo istotną rolę w procesie krzepnięcia, podobnie z resztą jak pozostałe czynniki.
Prawidłowe stężenie witaminy K po porodzie i u niemowląt zapobiega krwotokom, krwawieniom wewnętrznym, a także przyspiesza gojenie się ran. Witamina K bierze też udział w mineralizacji kości. Jest też niezbędna do poprawnego wchłaniania się wapnia do kości. Choćby z tych względów nie wolno zapominać o jej suplementacji.
Witamina K dla noworodka: nowe zalecenia
Witamina K u noworodków zapobiega skazie krwotocznej, która objawia się krwawieniami wewnętrznymi. Niemowlaki mają niskie stężenie witaminy K i tym samym słabe krzepnięcie krwi. W niedojrzałych jelitach noworodków występują jedynie bifidobakterie, które nie produkują tej witaminy. Dziecko w czasie porodu zużywa dostępne zapasy witaminy K, a mleko mamy zawiera jej bardzo małą ilość. Wobec tego bardzo ważne, aby już w kilka godzin po urodzeniu, została podana uzupełniająca dawka witaminy K chroniąca przed wystąpieniem choroby krwotocznej, która może pojawić się na trzech etapach życia dziecka:
- w 1. dobie życia noworodka (postać wczesna);
- między 2. a 7. dobą życia (postać klasyczna);
- pomiędzy 2. tygodniem a 6. miesiącem życia dziecka (postać późna).
Istnieją pewne czynniki zwiększające zagrożenie wystąpienia choroby krwotocznej u noworodków. Zalicza się do nich:
- poród przedwczesny,
- poród przez cesarskie cięcie,
- hipotrofia płodu,
- zamartwica,
- przyjmowanie przez mamę, przed porodem antybiotyków, leków przeciwpadaczkowych lub przeciwgruźliczych.
Witamina K po porodzie
Dotychczas noworodki tuż po urodzeniu otrzymywały domięśniowy zastrzyk z witaminą K, a ponadto od 2 tygodnia do 3 miesiąca życia, zalecane było podawanie kropelek z wit. K. W 2016 roku pojawiły się nowe wytyczne Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii Hepatologii Dziecięcej i Żywienia, po których polscy neonatolodzy zmienili zalecenia co do podawania witaminy K noworodkom.
Nowe zalecenia zakładają, że każde zdrowe, nowonarodzone dziecko powinno dostać domięśniowy zastrzyk, zawierający 1 mg witaminy K. Po otrzymaniu przez noworodka zastrzyku z 1 mg wit. K, nie ma konieczności dodatkowej suplementacji. Zastrzyk gwarantuje dziecku dostateczną ochronę w pierwszych miesiącach życia. Z czasem jego organizm zacznie produkować niezbędne minerały, a kiedy dieta niemowlęcia zacznie się rozszerzać, będzie mogło ono pobierać witaminy z pożywienia. Dlatego tak ważne jest, żeby od pierwszych miesięcy kształtować dobre nawyki żywieniowe. Eksperci uważają, że jest to najskuteczniejsze rozwiązanie, zapewniające dzieciom optymalną dawkę witaminy, zabezpieczającą je przed niedoborem.
Sprawdź też:
Niedobór witaminy K u dorosłych
Niedobór witaminy K nie jest częstym zjawiskiem u osób dorosłych, ponieważ występuje ona w wielu spożywanych na co dzień produktach. Jeżeli jednak nasza dieta jest za mało urozmaicona, mogą pojawić się objawy świadczące o niedoborze. Zaliczamy do nich:
- obfite krwawienia menstruacyjne,
- siniaki pojawiające się nawet po lekkim uderzeniu,
- częste krwawienia z nosa,
- słaba krzepliwość krwi,
- przedłużające się gojenie ran,
- częste biegunki.
Źródła naturalnej witaminy K
Naturalnymi źródłami witaminy K są przede wszystkim zielone warzywa liściaste, ale występuje ona również w niektórych owocach, oraz produktach odzwierzęcych. Do najlepszych źródeł naturalnej witaminy K zaliczane są:
- sałata zielona,
- rukola,
- szpinak,
- szparagi,
- botwinka,
- brokuły,
- jarmuż,
- pomidory,
- kalafior,
- żółtko jaja,
- olej sojowy,
- wątróbka wołowa,
- jogurt naturalny,
- truskawki.
Nadmiar witaminy K w organizmie, objawia się wzmożoną potliwością, oraz uczuciem gorąca. Przedawkowanie witaminy K może prowadzić do:
- uszkodzenia wątroby;
- uszkodzenia struktur nerwowych u noworodków;
- żółtaczki;
- niedokrwistości;
- zapalenia jelit.
Witamina K dla noworodka w pytaniach i odpowiedziach:
Jakie znaczenie ma witamina K dla niemowląt?
Witamina K u noworodków i niemowląt ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu wystąpienia choroby krwotocznej. Szacuje się, że krwawienia śródczaszkowe oraz do narządów wewnętrznych mogą zagrażać aż 1 dziecku na 400. Krwawienia spowodowanie niedoborem witaminy K po porodzie są bezpośrednim zagrożeniem dla życia dziecka i mogą występować na różnych etapach od porodu aż do ukończenia przez niemowlę 6 miesiąca życia.
Kiedy podaje się witaminę K po porodzie?
Witamina K jest podawana domięśniowo w ciągu 6 godzin po porodzie.
Na czym polega zmiana wytycznych dotyczących witaminy K dla noworodka wprowadzona w 2017 r?
Zgodnie z nowymi wytycznymi noworodek powinien otrzymać zastrzyk z 1 mg witaminy K. Jeśli witamina nie zostanie podana domięśniowo, zaleca się suplementację 2 mg witaminy w ciągu pierwszego karmienia w formie doustnej, a następnie podawanie 1 mg witaminy tygodniowo w trakcie pierwszych 3 miesięcy życia dzieciom karmionym piersiom. Dzieci karmione mlekiem modyfikowanym nie wymagają dodatkowej suplementacji po podaniu pierwszej doustnej dawki 2 mg.
Witamina K dla noworodka a skutki uboczne?
Z wielu względów od 3 do 28% rodziców rezygnuje z podania witaminy K dla noworodka. Skutki uboczne, których przede wszystkim obawiają się rodzice to rzekomy związek witaminy z występowaniem białaczki. Wyniki badań z 1992 r. sugerujących tę zależność nie zostały potwierdzone w żadnych innych badaniach.
