Hipotrofia płodu może być niebezpieczna
Czym jest hipotrofia płodu i czy jest powodem do niepokoju? Czy hipotrofia jest wskazaniem do cesarki? Jakie badania są niezbędne przy wewnątrzmacicznym zahamowaniu wzrostu płodu?
- Hipotrofia wewnątrzmaciczna to określenie dotyczące płodów, których masa ciała lub jego długość są zbyt niskie w stosunku do wieku ciąży.
- Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu wykrywa się podczas badania USG.
- Do zahamowania wzrostu może dojść na dowolnym etapie ciąży.
- Wśród czynników determinujących hipotrofię płodu wymienia się przyczyny matczyne, łożyskowe, związane z płodem oraz o niewyjaśnionym podłożu.
Hipotrofia płodu: rozpoznanie i objawy
Praktycznie podczas każdego badania ultrasonograficznego w ciąży, lekarz prowadzący robi pomiary płodu. Jest to ważne właśnie dlatego, że należy kontrolować czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo, a w razie odchyleń od normy przeprowadzić dokładniejszą diagnostykę oraz objąć dziecko i ciężarną specjalistyczną opieką. Badanie pozwala też wykryć przypadki hipotrofii czyli wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu.
Hipotrofia wewnątrzmaciczna to określenie odnoszące się do płodów, których masa ciała i długość jest zbyt mała w stosunku do wieku ciąży oraz donoszonych noworodków o zbyt niskiej masie urodzeniowej. Do zahamowania wzrostu płodu może dojść na dowolnym etapie ciąży. Według teorii Winicka rozwój komórkowy płodu należy podzielić na trzy fazy:
- Do 16. tygodnia ciąży – wzrost odbywa się na drodze hiperplazji, czyli powiększania się tkanek i narządów poprzez zwiększanie liczy składających się na nie komórek.
- Od 17. do 31. tygodnia oprócz hiperplazji komórkowej występuje zjawisko hipertrofii, tj. powiększanie się tkanek i narządów poprzez powiększanie się komórek.
- Po 31. tygodniu ciąży dominuje hipertrofia komórkowa.
Hipotrofia symetryczna i asymetryczna płodu
Jeżeli lekarz rozpozna hipotrofię płodu przed 20 tygodniem ciąży, oznacza to, że do zahamowania wzrostu doszło w pierwszych tygodniach ciąży, mówimy wtedy o hipotrofii symetrycznej. Po 20 tygodniu ciąży może pojawić się hipotrofia asymetryczna — w tym przypadku tylko obwód brzuszka dziecka odbiega od normy, natomiast głowa, ręce i nogi mają rozmiary zgodne z normą.
W przypadku asymetrycznej hipotrofii mamy do czynienia z prawidłową wielkością główki oraz nóżek. Zbyt mały w obwodzie jest natomiast brzuch. Rodzaj zaburzeń którymi może skutkować hipotrofia asymetryczna zależą od tego, w którym trymestrze ciąży zadziałały czynniki niekorzystne. Hipotrofia wiąże się z zaburzeniem funkcjonowania wielu narządów.
Większość przypadków hipotrofii to hipotrofia asymetryczna.
Hipotrofia płodu może być niebezpieczna
Hipotrofia płodu może być bardzo niebezpieczna dla dziecka i jego dalszego rozwoju. Przede wszystkim może zwiększać ryzyko nieodtlenienia płodu oraz wystąpienia wielu wad rozwojowych, związanych z niedostatecznym rozwojem płodu. Niektóre dzieci są po prostu mniejsze i rodzą się z niższą wagą urodzeniową. Nie wiąże się to u nich z żadnymi innymi wadami rozwojowymi, czy zaburzeniami chorobowymi. Taka po prostu ich uroda. Jednak w wielu innych sytuacjach hipotrofia może prowadzić do poważnych zaburzeń, dlatego tak ważna jest obserwacja i szybka diagnostyka.
Warto wiedzieć, że 13% dzieci z hipotrofią nie “dogania” przewidzianego dla ich wieku wzrostu. Co więcej dzieci te powinny być objęte opieką endokrynologiczną. Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu może wiązać się z zaburzeniami gospodarki lipidowej i węglowodanowej, nadciśnieniem tętniczym i innymi chorobami układu sercowo-naczyniowego, a także otyłością.
Przyczyny hipotrofii płodu
Jakie są przyczyny hipotrofii wewnątrzmacicznej płodu? Ze względu na ich pochodzenie wyróżnia się:
- przyczyny matczyne, wśród których wymienia się zarówno cechy o podłożu genetycznym (niski wzrost i waga), jak również choroby (nadciśnienie tętnicze, choroby nerek, niedokrwistość, choroby związane z niedotlenieniem, nieleczona cukrzyca, toksoplazmoza, cytomegalia, różyczka, opryszczka typu 2 oraz HIV). Na spowolnienie wzrostu płodu ma wpływ stosowanie przez matkę dziecka używek. Za zahamowanie wzrostu płodu mogą odpowiadać różnego rodzaju leki np. antybiotyki.
- powody związane z łożyskiem, do których zalicza się anomalie naczyniowe, łożysko dwupłatowe, przodujące lub przedwcześnie oddzielone, błoniasty przyczep pępowiny itd.
- przyczyny płodowe – tu należałoby pochylić się nad związkiem: hipotrofia płodu a wady genetyczne. Przyczyną hipotrofii płodu mogą być także wady genetyczne, np. zespół Turnera czy zespół Downa. Upośledzenie wzrastania płodu może mieć też związek z zespołem : Silvera-Russella, Smitha-Lemliego-Opitza i wielu innych.
- idiopatyczne, czyli mające niewyjaśnione podłoże.
Hipotrofia płodu a zespół Downa
Aberracje chromosomalne, takie jak zespół Downa są częstą powiązane z hipotrofią oraz niską wagą urodzeniową. W 1% przypadków hipotrofii powiązana jest ona aberracjami chromosomowymi (trisomia 21, triploidia). To właśnie z tego powodu przy hipotrofii wczesnej należy jak najszybciej wykluczyć trisomię 21, czyli zespół Downa. Należy wówczas jak najszybciej przeprowadzić badania diagnostyczne.
Hipotrofia płodu w ciążach mnogich
Często do hipotrofii dochodzi również w ciążach mnogich. Statystyki wskazują, że problem jest częstszy w przypadku dziewczynek niż chłopców.
Innymi przyczynami wolniejszego wzrostu nienarodzonego dziecka są:
- zaburzenia przepływu krwi w łożysku
- niewydolność łożyska
- boczne oddzielenie łożyska
- zakrzepica naczyń łożyskowych
- choroby matki takie jak:
- choroby nerek
- anemia
- nadciśnienie tętnicze
- wady serca
- różyczka
- opryszczka
- toksoplazmoza
- cytomegalia
- ospa wietrzna
Hipotrofia płodu: Leczenie
Rozpoznanie hipotrofii płodu podczas wizyty położniczej nie jest jeszcze powodem do zmartwień. Lekarz z pewnością poinformuje ciężarną o możliwych powikłaniach oraz postara się znaleźć i usunąć przyczynę spowolnienia wzrostu płodu. Ciężarna powinna z większą uwagą dbać o swoją dietę oraz całkowicie wyzbyć się wszelkich używek, a także unikać przebywania w miejscach, gdzie jest narażona na szkodliwe substancje oraz na przykład dym z papierosów. Profilaktyka hipotrofii płodu zakłada leżenie na lewym boku. Jest to wskazane, ponieważ w tej pozycji krew do łożyska przepływa łatwiej, dzięki czemu dziecko jest lepiej odżywione. W zaawansowanej hipotrofii lekarz może przepisać specjalne leki, które wspomogą przepływ krwi przez łożysko.
Rodzice pytają o hipotrofię
1 Co jeść przy hipotrofii płodu?
Zarówno w przypadku profilaktyki, jak i leczenia hipotrofii niezwykle ważna jest odpowiednio zbilansowana dieta matki. Powinna być ona bogata w magnez, kwas foliowy i witaminę C. To bardzo ważne przy wewnątrzmacicznym ograniczeniu wzrostu płodu. Jeżeli odpowiednia dieta nie jest w stanie zapewnić wymaganych składników mineralnych, to należy wprowadzić ich suplementację.
Jeśli zostanie wykryta hipotrofia płodu, to z diety matki powinno się wyeliminować czerwone mięso. W ciąży, zwłaszcza przy hipotrofii należy odstawić używki (papierosy, alkohol). Pełna rezygnacja z alkoholu i innych używek oraz właściwy odpoczynek znacząco zmniejszają ryzyko wystąpienia hipotrofii.
2 Czy hipotrofia jest wskazaniem do cesarki?
Wewnątrzmaciczne zahamowanie, czyli hipotrofia może być wskazaniem do cesarskiego cięcia, ale dzieje się tak tylko w skrajnych przypadkach. Zazwyczaj, gdy płód ma poważną wadę rozwojową (hipotrofia często łączy się z niewydolnością oddechową) i w czasie porodu mogłoby dojść do uszkodzenia dziecka. W innych przypadkach wywołuje się wcześniejszy poród poprzez podanie oksytocyny. Sposób porodu zależał zatem będzie od stanu zdrowia płodu i wydolności łożyska. Decyzję o tym, czy dziecko przyjdzie na świat za pomocą porodu naturalnego czy cesarki podejmie lekarz ginekolog pełniący dyżur w szpitalu.
3 Czy hipotrofia jest dziedziczna?
Tak, hipotrofia może być dziedziczna, ale zazwyczaj jej przyczyny są inne. Najpopularniejsze wymieniono powyżej w artykule.
4 Jakie badania są niezbędne przy hipotrofii płodu?
Hipotrofia płodu wykrywana jest podczas badania USG. W czasie USG następuje pomiar płodu, a na jego podstawie ustala się przewidywaną masę. Szacowany wynik nakłada się na siatkę centylową. Jeżeli masa płodu wynosi poniżej 10 percentyla, to wówczas przeprowadza się ultrasonograficzne rozpoznania hipotrofii płodu. Oprócz USG do wykrywania hipotrofii przeprowadza się również badania poziomu hormonów, takich jak estriol czy laktogen łożyskowy (hPL) oraz badanie prenatalne I trymestru wraz z testem podwójnym i oceną przepływów w tętnicach macicznych.
5 Kto leczy? Jaki lekarz zajmuje się hipotrofią?
Zarówno wykryciem, jak i opieką nad płodem z hipotrofią zajmuje się ginekolog. Dla mamy może okazać się pomocna wizyta u dietetyka, który dobierze zbilansowaną dietę.
- "Hipotrofia wewnątrzmaciczna w aspekcie zaburzeń hormonalnych" Alicja Korpysz, Mieczysław Szalecki
- "Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR) jako problem kliniczny" Elwira Agata Jasińska, Alicja Wasiluk
- "Hipotrofia płodu – przyczyny, sposoby prowadzenia ciąży i rozwiązanie w materiałach II Kliniki Położnictwa i Ginekologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach" Beata Podsiadło, Irena Caus, Beata Naworska, Mariola Czajkowska, Iwona Gałązka, Katarzyna Leszczyńska, Katarzyna Dymczyk, Monika Mazurek, Bożena Ormańczyk, Mariola Bartusek
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
Te gry mają sens. 6 wartościowych aplikacji dla dzieci, które przetestowałyśmy z córką
Strój galowy do szkoły. Jak powinien wyglądać ubiór na specjalne okazje?
Przecieki matura 2024. Te zadania na pewno pojawią się na egzaminie!
Jak obliczyć średnią na koniec roku i na semestr? Niektórzy popełniają prosty błąd
- Rodzice.pl
- Ciąża
- Zdrowie w ciąży
- Choroby w ciąży
- Hipotrofia płodu może być niebezpieczna
Cholestaza ciążowa – jak rozpoznać objawy niebezpiecznej choroby?
Uporczywe swędzenie skóry rąk i nóg, zwłaszcza na wewnętrznych stronach, które z czasem rozszerza się na świąd całego ciała może świadczyć o tym, że cierpisz na niebezpieczne schorzenie wątroby jakim...
Czytaj dalej →Toksoplazmoza w ciąży [wyniki badań, leczenie]
Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza, która w większości przypadków przebiega bezobjawowo i nie ma negatywnego wpływu na samopoczucie i zdrowie człowieka. Poważnym zagrożeniem jest jednak toksoplazmoza w ciąży. Dlaczego tak jest...
Czytaj dalej →Domowe sposoby na hemoroidy w ciąży
Ciąża to okres wyjątkowy. Nie tylko wielkie oczekiwanie na przyjście na świat nowego członka rodziny, ale również szereg różnego rodzaju zmian w organizmie kobiety. Stopniowy wzrost objętości macicy może powodować...
Czytaj dalej →Cukrzyca ciążowa: przyczyny, diagnoza oraz leczenie cukrzycy ciążowej
Jedną z najczęstszych chorób, z którą borykają się ciężarne kobiety jest cukrzyca ciążowa, będąca skutkiem ubocznym radykalnych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie przyszłej mamy. Choć zazwyczaj mija wraz z zakończeniem...
Czytaj dalej →Osteoporoza a ciąża i karmienie piersią
Czy duży spadek gęstości kości podczas ciąży i karmienia piersią może mieć wpływ na większe prawdopodobieństwo zachorowania na osteoporozę w okresie pomenopauzalnym? Jak często występuje osteoporoza w ciąży i kto...
Czytaj dalej →Nadciśnienie w ciąży [Rodzaje, Objawy, Leczenie i Skutki]
Ciąża to jeden z najpiękniejszych okresów w życiu każdej kobiety, jednak zmiany które zachodzą w jej organizmie mogą prowadzić do różnego rodzaju powikłań, jak np. nadciśnienie w ciąży. To poważny...
Czytaj dalej →Polip endometrialny macicy [przyczyny, objawy, leczenie]
Polip endometrialny, czyli przerost błony śluzowej macicy może prowadzić do niepłodności, a nawet raka. Powstaje najprawdopodobniej w wyniku nieprawidłowej pracy gospodarki hormonalnej. Co to jest polip endometrialny szyjki macicy? Polip...
Czytaj dalej →Grypa w ciąży: gdy wirus atakuje przyszłą mamę
Grypa jest ciężką i stosunkowo niebezpieczną chorobą wirusową. Tym bardziej grypa w ciąży. Najlepiej nie doprowadzić do zachorowania, jednak jeśli już się zdarzy – warto wiedzieć, jak postępować, gdy wirus...
Czytaj dalej →Wyrostek robaczkowy w ciąży [przyczyny, objawy zapalenia i leczenie]
Zapalenie wyrostka robaczkowego w ciąży jest jedną z głównych przyczyn przeprowadzania zabiegów chirurgicznych u ciężarnych. Niestety bardzo często pojawiają się trudności z właściwym rozpoznaniem choroby, co może grozić powstaniem powikłań....
Czytaj dalej →Depresja w ciąży: wszystko, co powinnaś wiedzieć o obniżonym nastroju w ciąży. Kiedy udać się do lekarza?
Ciąża to w mniemaniu większości osób jeden z najszczęśliwszych okresów w życiu kobiety. Ten niezwykły czas oczekiwania na narodziny dziecka, powinien być przepełniony samymi radosnymi chwilami, ale niestety nie w...
Czytaj dalej →Łożysko przodujące w ciąży [OBJAWY, ZALECENIA, LECZENIE]
Łożysko przodujące w ciąży może doprowadzić do poważnych komplikacji. Nie należy jednak panikować, bo aż 99% kobiet z łożyskiem przodującym donosi ciążę. Jakie są objawy łożyska przodującego? Łożysko przodujące występuje...
Czytaj dalej →Ceny sukien ślubnych
Dziś chciałam poruszyć jeden z najważniejszych tematów weselnych, zwłaszcza dla Panny Młodej, czyli temat sukni ślubnych i ich cen. Ile kosztują suknie ślubne? Bez wątpienia każda kobieta chce wyglądać oszałamiająco...
Czytaj dalej →Tort Weselny
Tort weselny to tradycyjny deser podawany na przyjęciu weselnym. Według tradycji brak tortu na weselu oznacza brak słodkiego życia po ślubie, także lepiej nie ryzykować. Obecnie na rynku ślubno-weselnym możemy...
Czytaj dalej →Pieluchy jednorazowe: Dada czy Pampers?
Pod wpisem związanym z wyprawką umieszczonym na Facebooku wywołała się ciekawa dyskusja na temat pieluch. Pieluchy jednorazowe: Dada czy Pampers? Iskrą zapalną dyskusji był fragment: Na polecenie znajomych korzystamy z Bierdonkowych...
Czytaj dalej →