Stopnie pokrewieństwa, czyli kto jest kim w rodzinie

Kto jest kim w rodzinie?

Chcesz znać odpowiedź na pytanie – kto kim jest w rodzinie? Najpierw warto wziąć pod uwagę, że wszystkie języki posiadają własne nazwy poszczególnych relacji rodzinnych, które najczęściej obejmują jedynie te kręgi, które utrzymują pomiędzy sobą dość bliskie oraz częste kontakty. W dawniejszych czasach znało się również dalekich krewnych i istniały na nich osobne określenia. Aktualnie zakres nazwy „rodzina” maleje, przez co nazwy dla dalszych krewnych wychodzą z użycia. Wyróżniamy: linie proste pokrewieństwa, linie boczne pokrewieństwa, linie proste powinowactwa oraz linie boczne powinowactwa. Zastanawiasz się, kim jest dla ciebie brat męża? Jaki to stopień powinowactwa? Kto kim jest w rodzinie?

Zobacz też: Kto nie może zostać rodzicem chrzestnym? Jakie są wymogi dla matki i ojca chrzestnego?

Brat męża – kim jest dla mnie?

Brat męża to inaczej szwagier. Szwagier to również mąż siostry. Należy on do linii bocznej powinowactwa, która obejmuje powinowactwo z jakimś krewnym naszego współmałżonka bądź współmałżonki, a także połączenie poprzez osobę krewnego probanta małżonka tego krewnego z probantem. 

Zobacz też: Alimenty od dziadków: W jakich przypadkach alimenty płacą dziadkowie?

Szwagierka – kto to?

Oprócz szwagra wyróżniamy również szwagierkę. Jest to siostra współmałżonka. Również wchodzi w skład bocznego stopnia powinowactwa. Zwyczajowo szwagierką określa się także siostrę szwagra i szwagierki, siostrę bratowej oraz żonę szwagra. Te osoby nie są już jednak prawnie połączone stosunkiem powinowactwa. 

Powinowactwo jest stosunkiem prawnorodzinnym, który łączy jednego małżonka z krewnymi drugiego małżonka. Dotyczy ono wyłącznie więzi prawnej; nie jest zaś więzią biologiczno-prawną jak pokrewieństwo. Dzięki niemu możemy się dowiedzieć, kto kim jest w rodzinie i jakie są poszczególne nazwy konkretnych osób i wzajemnych stosunków rodzinnych.

Zobacz również: Cytaty o rodzeństwie: Czy kochające się rodzeństwo jest możliwe?

Kim jest dla mnie żona brata mojego męża?

Żona brata mojego męża to bratowa. Należy ona to linii bocznej powinowactwa. W tej linii występują również m.in.: szwagier, szwagierka, kuzyn, stryjenka, wujek oraz wujenka. 

Zobacz też: Opiekun prawny dziecka – Jakie ma obowiązki? Jak nim zostać?

Szwagierka a bratowa – kto jest kim w rodzinie?

Szwagierka i bratowa bywają określeniami, które są ze sobą mylone. Kto kim jest w rodzinie? Najłatwiej wyjaśnić tę różnicę w taki sposób: żona mojego brata jest bratową, zaś ja dla mojej bratowej jestem szwagierką. Natomiast siostra mojego męża jest dla mnie szwagierką. 

Szwagierka jest więc siostrą żony lub męża, bratowa zaś – żoną brata.

Sprawdź: Kto trzyma dziecko do chrztu? Chrzest święty – zwyczaje i zasady

Powiązania rodzinne – nazwy. Kto jest kim w rodzinie?

Wiemy już, że powiązania rodzinne są dość skomplikowane i złożone. Warto zatem poznać najpopularniejsze określenia poszczególnych członków rodziny, aby przestały one być dla nas tajemnicą. 

Stopnie pokrewieństwa

• Krewni w linii prostej. Są to osoby, które pochodzą od siebie – w jedną bądź drugą stronę. Grupa ta ogranicza się na trzecim stopniu pokrewieństwa – czyli pradziadkach oraz prawnukach. W przypadku dalszych stopni stosuje się zwielokrotniony przedrostek „pra” – przykładowo prapradziadek. 
• Linia wstępnych po ojcu nazywana jest linią po mieczu (przykładowo babcia po mieczu), zaś linia po matce – po kądzieli (przykładowo dziadek po kądzieli). 
• Linia zstępna to zaś potomkowie probanta: wnuki (wnuczka, wnuk), dzieci (córka, syn), prawnuki, praprawnuki itp.
• Linia boczna pokrewieństwa to drugi stopień krewnych, który obejmuje rodzeństwo – siostra, brat. Obejmuje ona również rodzeństwo przyrodnie.
• Dzieci rodzeństwa rodziców to kuzynowie. W części regionów Polski używa się nadal takich określeń jak rodzeństwo cioteczne – po siostrze rodzica oraz rodzeństwo stryjeczne – po bracie ojca. 
• W trzecim stopniu pokrewieństwa wciąż pojawia się określenie stryjostwo – stryjek bądź stryj (brat ojca), albo stryjenka, stryjna – na żonę stryja, tj. bratową ojca. 
• Dzieci brata określane są jako bratanek oraz bratanica, zaś dzieci siostry – siostrzenica oraz siostrzeniec. Wnuki brata to zaś wnuczka stryjeczna oraz wnuk stryjeczny, zaś wnuki strony – wnuczka wujeczna oraz wnuk wujeczny. Zaś u kobiety wnuki siostry bądź brata to wnuczka cioteczna oraz wnuk cioteczny. 

Stopnie powinowactwa

• W linii prostej powinowactwa dochodzi do rozszerzenia rodziny o krewnych człowieka biorących ślub z probantem. W sytuacji, gdy małżeństwo zawiera sam probant, to z żoną bądź mężem nie łączy go powinowactwo ani pokrewieństwo. 
• Teściowie, czyli teść i teściowa, to rodzice żony lub męża. Rzadziej spotykane jest jeszcze określenie na rodziców męża świekr oraz świekra. Dla rodziców jednego ze współmałżonków są to – synowa (żona syna) oraz zięć (mąż synowej. 
• W sytuacji, gdy współmałżonek posiada dzieci z poprzedniego związku, to dla niego są to pasierbica (córka) oraz pasierb (syn). Zaś probant jest dla tych dzieci ojczymem (w przypadku męża matki) lub macochą (w przypadku żony ojca). Takich rodziców oraz dzieci nazywa się przybranymi, a rodzinę – rodziną przybraną. 
• W przypadku linii bocznej powinowactwa wyróżniamy szwagra – czyli męża siostry bądź brata małżonka, szwagierkę – czyli siostrę współmałżonka oraz bratową, czyli żonę brata. Zwyczajowo określa się szwagrem również brata szwagra, brata bratowej oraz męża szwagierki; na tej samej zasadzie szwagierkę – jako siostrę szwagra, szwagierki lub bratowej, a także żonę szwagra. Te osoby nie są jednak połączone prawnym stosunkiem powinowactwa, są to bowiem jedynie zwyczajowe określenia. 
• Małżonka kuzynki, kuzyna, cioci i wujka zazwyczaj określa się tak samo, czyli przykładowo mąż kuzynki to najzwyczajniej kuzyn. Stryjenka bądź stryjna to żona stryja, zaś wujna lub wujenka to żona wujka. 
• Raczej rzadko używa się innych, zamiennych wyrazów, przykładowo wujka od męża, dziadka od żony itp. Najczęściej w przypadku dziadków, rodziców, kuzynostwa bądź wujostwa każdego ze współmałżonków w relacjach osobistych określa się ich najzwyczajniej: ojcem, matką, kuzynem, babcią, ciocią itd. 

Istnieją również dalsze koligacje w relacjach rodzinnych. Żargonowo są one określane jako zimne powinowactwo i nie bierze się ich pod uwagę prawnie jako powinowactwo. Wiemy jednak, że życie rodzinne i poszczególne powiązania rodzinne są skomplikowane i złożone, przez co dopuszcza się oraz określa odpowiednimi nazwami również dalsze relacje rodzinne, gdzie różne rodziny wzajemnie się przenikają (są to tzw. koligacje). 

W przypadku dzieci przybranego rodzica – macochy czy ojczyma – które nie są z probantem spowinowacone, niekiedy nazywa się je w sposób nieprawidłowy rodzeństwem przyrodnim lub rodzeństwem przybranym (przybrana siostra itp.). 

W niektórych częściach kraju rodzice synowej oraz zięcia są określani jako swat oraz swatowa. 

Zobacz też: Życzenia urodzinowe dla teściowej

Rodzice pytają o to kto jest kim w rodzinie

Córka szwagra to dla mnie…?

Jak wiemy, relacje rodzinne bywają bardzo złożone oraz skomplikowane. Aby odpowiedzieć sobie na pytanie, kto kim jest w rodzinie, trzeba poznać właściwe określenia na poszczególne stopnie pokrewieństwa i relacje rodzinne. 

Nie mniej od nich skomplikowane są nazwy i określenia stosunków oraz pokrewieństwa i powinowactwa. Dodatkowo zostały one zmienione na przestrzeni czasu i w różnych regionach kraju brzmią nieco inaczej. Warto sobie uświadomić, że pokrewieństwo to więzy krwi, zaś powinowactwo obejmuje jedynie więź prawną, nie zaś biologiczną. 

Kim jest zatem córka szwagra dla mnie? Najpierw należy uświadomić sobie, że szwagier to mąż siostry. Córka szwagra jest to zatem siostrzenica. Analogicznie – syn szwagra będzie siostrzeńcem. 

Pamiętajmy, że dawniej system nazw pokrewieństwa był znacznie bardziej skomplikowany niż obecnie. Część dawnych nazw zachowała się do dzisiaj i dla większości z nas jest ona niezrozumiała. Przykładowo: synowiec, dziewierz, itp. 

Zobacz też: Drzewo genealogiczne: Jak narysować drzewo genealogiczne?

Bratowa – kto to?

Bratowa jest to określenie żony brata. Kobieta, którą poślubił mój brat, jest dla mnie bratową. Należy ona do bocznego stopnia powinowactwa, tak samo jak szwagierka, kuzynka, stryjenka itp. 

Kto to jest szwagier?

Szwagier to brat męża.

Siostra cioteczna – kto to?

Siostrą cioteczną nazywamy córkę cioci lub wujka. Często mówi się na nią po prostu “kuzynka”.