Styl romański w Europie kształtował się w sztuce epoki średniowiecza od X do XIII wieku na bazie dokonań architektonicznych starożytnego Rzymu. Największy wpływ na rozwój tego kierunku miało budownictwo sakralne, ponieważ był to czas intensywnego rozkwitu chrześcijaństwa we wszystkich niemal zakątkach naszego kontynentu. Budowle wzniesione w tamtym okresie można podziwiać do dziś. Jak je rozpoznać? Jakie są cechy charakterystyczne stylu romańskiego?
Cechy stylu romańskiego w architekturze
Poszukując informacji o stylu romańskim, warto mieć na uwadze, że rozwijał się on przez niema cztery stulecia, dlatego nie jest jednorodny. Wraz z upływem czasu architekci oraz budowniczowie nabywali coraz więcej doświadczeń i umiejętności, a ich dzieła stawały się coraz bardziej zaawansowane. Da się jednak wskazać pewne wspólne cechy architektury romańskiej, które wyróżniają się bez względu na okres powstania budowli.
Głównym budulcem budynków romańskich były kamienne bloki (np. z granitu czy piaskowca), dlatego ich stworzenie było dosyć kosztowne. Ze względu na ograniczone środki decydowano się na budowanie w tym stylu głównie budowli o charakterze sakralnym, które w razie potrzeby mogły pełnić także funkcje obronne.
Styl romański – cechy:
- kamień – najczęściej stosowany budulec (bloki granitu lub piaskowca),
- proste formy, proste bryły (np. walce czy prostopadłościany),
- ciężkie, surowe kształty,
- grube mury,
- małe i wąskie okna,
- świątynie budowane na planie kwadratu, prostokąta, a czasem w formie rotundy,
- do głównej nawy w formie prostopadłościanu dobudowywano niekiedy okrągłą wierzę w formie półwalca (najczęściej miejsce na ołtarz).
Zobacz: Mitologia Parandowskiego. Poznaj najważniejsze wątki i postacie. Które mity trzeba znać?
Sztuka romańska – czym się charakteryzowała?
W stylu romańskim początkowo powstawały wyłącznie budowle sakralne. Z początku były one bardzo proste i nie wyróżniały się za bardzo pod kątem estetyki czy ozdób. Nie oznacza to jednak, że były całkowicie pozbawione dodatków. Pierwotnie nie było ich zbyt wiele, ale z czasem zaczęło się ich pojawiać coraz więcej i były to głównie płaskorzeźby przedstawiające postacie lub historie biblijne. Płaskorzeźby umieszczane były na masywnych kolumnach lub nad drzwiami wejściowymi do świątyni.
Styl romański architektura: przykłady z Polski:
- Kościół św. Andrzeja w Krakowie,
- Rotunda św. Prokopa w Strzelnie,
- Kościół im. Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu,
- Kościół św. Idziego w Inowłodzu nad Pilicą,
- Kościół św. Andrzeja w Szprotawie.
Sprawdź też:
