Zabieg podwiązania jajowodów
Zabieg podwiązania jajników (a mówiąc bardziej precyzyjnie: podwiązania jajowodów) może być przeprowadzony na kilka sposobów. Obecnie jedną z najczęściej stosowanych jest metoda laparoskopowa, która wiąże się ze stosunkowo niewielkimi skutkami ubocznymi i nie powoduje powstawania rozległych blizn.
Podwiązanie jajowodów skutkuje niemal całkowitym wyeliminowaniem szansy na zapłodnienie komórki jajowej. To najskuteczniejsza metoda antykoncepcyjna. Jej wskaźnik Pearla wynosi 0,5 – oznacza to, że na sto kobiet, u których jajowody zostały podwiązane, do zapłodnienia statystycznie dochodzi mniej, niż jeden raz. Można zatem przyjąć, że na 200 kobiet aktywnych seksualnie i mających podwiązane jajowody, tylko jedna zachodzi w ciążę. Dla porównania – w przypadku prezerwatywy wskaźnik Pearla wynosi od 3 (przy idealnym stosowaniu tego środka antykoncepcyjnego) do nawet 7.
Podwiązanie jajników – na czym polega?
W dużym uproszczeniu, podwiązanie jajowodów polega na przerwaniu ciągłości jajowodów, które łączą jajniki z macicą. W ten sposób uniemożliwione zostaje połączenie się uwolnionej w trakcie owulacji komórki jajowej z plemnikiem. W konsekwencji nie dochodzi do zapłodnienia i powstania zygoty, która zagnieżdżona w macicy rozwija się w płód.
Podwiązanie jajowodów – cena zabiegu
Należy wiedzieć, że w Polsce podwiązanie jajowodów na życzenie nie jest możliwe. Zabieg ten przeprowadzany jest wyłącznie, gdy występują ku temu przesłanki natury medycznej, np. każda kolejna ciąża związana jest z bardzo dużym ryzykiem, wszystkie poprzednie ciąże kończyły się trudnymi porodami. W innych krajach Unii Europejskiej, w których jest to zabieg wykonywany z decyzji pacjentki jako forma antykoncepcji, cena podwiązania jajowodów to ok. 500 Euro.
Metody podwiązywania jajowodów
1) Laparotomia – w celu możliwości operowania na jajowodach, chirurg otwiera jamę brzuszną. Następnie dokonuje zabiegu podwiązania stosując jedną z metod:
- zmiażdżenie jajowodów metodą Mandlera – jajowód zostaje w odpowiednim miejscu w kontrolowany sposób zmiażdżony. W ten sposób traci drożność, a zabieg jest związany z założeniem na jajowód podwiązki.
- metoda Labhardta – polega na wycięciu około 2 centymetrów jajowodu. W wyniku zabiegu powstaje kikut, który zostaje obwinięty fragmentem otrzewnej.
- operacja Pomeroy’a – podobnie jak w przypadku metody Labhardta, chirurg wycina 1-2 centymetry jajowodu. Rożnica jednak polega na tym, że na oba jego końce zakłada podwiązki.
- metoda Irvinga – chirurg podwiązuje każdy z jajowodów po obu stronach, a następnie je przecina. Na kikuty zakładane są podwiązki.
- sterylizacja klipsowa – coraz rzadziej stosowana metoda polegająca na założeniu specjalnych medycznych klipsów odcinających drożność jajowodów.
2) Laparoskopia – mniej inwazyjna metoda przeprowadzania zabiegu podwiązywania jajowodów. Nie wymaga otwierania całej jamy brzusznej, a jedynie wykonania dwóch niewielkich nacięć, przez które wprowadzane są narzędzia i kamera.
obrazek: wikipedia.com
Podwiązanie jajowodów w Polsce
Podwiązywanie jajowodów w Polsce nie jest legalne na życzenie, dopuszczane jest jednak w przypadku wskazań medycznych. Z tego powodu jest przeprowadzane w szpitalach i klinikach niemal w całym kraju, jeśli zachodzi taka konieczność.
Podwiązanie jajowodów a miesiączka
Podwiązanie jajowodów nie wpływa na gospodarkę hormonalną kobiety. Tym samym – nie wpływa na cykl menstruacyjny. Kobiety z podwiązanymi jajowodami mają menstruację, a także owulację. Jedyna różnica polega na tym, że uwolniona z pęcherzyka Graffa komórka jajowa nie ma fizycznej możliwości połączenia się z plemnikiem.
Podwiązanie jajowodów a zajście w ciążę
Odpowiedź na pytanie, czy po podwiązaniu jajników można zajść w ciążę, w zasadzie jest jednoznaczna – nie. Prawidłowo przeprowadzony zabieg niemal całkowicie wyklucza możliwość zapłodnienia. U mniej niż 1% kobiet zdarza się ciąża pozamaciczna, która jest wymieniana jako czynnik ryzyka tego zabiegu. Statystyka (wskaźnik Pearla na poziomie 0,5) wskazuje jednak, że jest to najbezpieczniejsza metoda antykoncepcji.
Możliwym jest zajście w ciążę metodą in vitro – ponieważ zabieg podwiązania jajowodów w żaden sposób nie wpływa na macicę. U kobiet, które zdecydowały się na podwiązanie jajowodów na życzenie, a z biegiem lat zmieniły zdanie, jest to jedyna szansa na zajście w ciążę.
Pytania i odpowiedzi
Czy podwiązanie jajników jest bezpieczne?
Zabieg podwiązania jajników wiąże się z takim samym ryzykiem, jak każdy inny zabieg laparoskopowy lub związany z otwarciem jamy brzusznej. Na jego skutek może dojść do problemów z gojeniem się ran pozabiegowych lub do rzadkich przypadków powikłań. Generalnie jednak jest to zabieg uznawany za bezpieczny, tj. nie obarczony większym ryzykiem, niż inne podobne zabiegi medyczne.
Warto wiedzieć, że jako zagrożenie wynikające bezpośrednio z podwiązywania jajników, wskazywana jest ciąża pozamaciczna. Nadal jednak to ryzyko nie jest bardzo duże i wynosi mniej niż 1%. Statystyka wskazuje, że do ciąży pozamacicznej po zabiegu podwiązania jajowodów częściej dochodzi u kobiet młodych lub u tych, u których podwiązanie zostało wykonane metodą elektrokoagulacji jajowodów.
Czy podwiązanie jajników jest legalne?
W Polsce podwiązanie jajników nie jest legalne. To znaczy, że zabiegu tego nie można wykonać na życzenie pacjentki. Lekarz, który mimo zakazu prawnego dopuściłby się takiego zabiegu może zostać pociągnięty do odpowiedzialności i ryzykować nawet 10 lat pozbawienia wolności.
Mimo to oczywiście zabieg może być wykonany, jeśli występują ku temu powody medyczne. Zalicza się do nich przewlekłą chorobę kobiety, a także sytuacje, w których każda kolejna ciąża wiązałaby się z bardzo dużym ryzykiem utraty przez nią życia. W niektórych przypadkach obciążenie ciężkimi chorobami genetycznymi również jest powodem, dla którego lekarze decydują się przeprowadzić ten zabieg.
Podwiązanie jajników – gdzie jest legalne?
Podwiązanie jajników wiąże się z niemal całkowitą utratą płodności, stąd nazywane jest także sterylizacją. Na świecie rokrocznie na zabieg decyduje się mnóstwo kobiet – z różnorodnych powodów, nie tylko medycznych. Zalicza się do nich brak chęci posiadania dzieci w ogóle, ale także podjęcie decyzji o zakończeniu prokreacji po przebytej ciąży/ciążach.
W Polsce kobiety, które chciałyby się poddać dobrowolnej sterylizacji nie mają takiej możliwości – co więcej, wchodzą w konflikt z prawem. Dlatego decydują się na wyjazd za granicę: najczęstszymi destynacjami Polek są Czechy, Słowacja, Holandia, Wielka Brytania i Niemcy. W tych państwach bardzo łatwo znaleźć kliniki odpłatnie dokonujące podwiązania jajowodów. Ze względu na duże zainteresowanie ze strony Polek, wiele z tych klinik zatrudnia personel mówiący po polsku, a strony internetowe tych placówek także posiadają polską wersję językową.
Czy podwiązanie jajników jest odwracalne?
Podwiązanie jajników uznaje się za niemal całkowicie nieodwracalne. Wyjątkiem jest tutaj zabieg przeprowadzony metodą klipsową. Jest to jednak coraz rzadziej stosowana metoda, a jej zastosowanie nie gwarantuje odzyskania płodności na późniejszym etapie. Jedynie 1/3 kobiet, która zdecydowała się na ściągnięcie klipsów z jajowodów odzyskała możliwość zajścia w ciążę.
Dlatego jeśli kobieta poszukuje skutecznej metody antykoncepcyjnej, ale nie wyklucza w przyszłości chęci zajścia w ciążę – podwiązanie jajników zdecydowanie nie jest metodą godną polecenia.
Czy po podwiązaniu jajników ma się okres?
Podwiązanie jajników nie wpływa na cykl menstruacyjny. Kobiety z podwiązanymi jajowodami w dalszym ciągu miesiączkują i owulują. Zabieg nie wpływa na regularność cyklu i nie powoduje krwawień międzymiesiączkowych.
Źródła:
-
Tubal Sterilization,Christinne D. Canela; Noor Nama, NCBI.
-
Female Tubal Sterilization,Department of Family Médecine, Université de Goma, Goma, 2 Avenue Himbi, Congo P.O. Box 204 Goma, Congo, NCBI.
-
Sterylizacja - antykoncepcja na 100 procent?, Gosia Szwed, Emito.net, 2014.