„Jeśli chcesz być silny, duży i zdrowy, to powinieneś zjeść” – tego argumentu używa wielu rodziców, próbując zachęcić swoje dziecko do zjedzenia posiłku. Prawidłowe żywienie dziecka ma kluczowe znaczenie dla jego rozwoju, szczególnie w okresie 1000 pierwszych dni życia, kiedy młody organizm rozwija się najintensywniej. Warto jednak pamiętać, że liczy się nie tylko dzienny bilans kaloryczny, ale i to, jak są skomponowane posiłki.
Dieta a wzrost dziecka
Społeczeństwo rośnie – nie tylko przybywa nas coraz więcej na świecie, ale i jesteśmy coraz wyżsi. Badania wykazały, że między rokiem 1870 a 1980 przeciętny europejski mężczyzna „urósł” aż 11 cm! Naukowcy wskazują, że wpływ na to miały różne czynniki, takie jak: wzrost dochodów w gospodarstwach domowych, polepszenie się warunków sanitarnych, rozwój opieki społecznej oraz szersza edukacja w zakresie zdrowia i żywienia, która bezpośrednio przełożyła się na lepszą opiekę nad dziećmi przez rodziców. O zasadach prawidłowego żywienia wiemy znacznie więcej niż np. kilkadziesiąt lat temu. Jakie są zatem obecne zalecenia w kontekście dzieci?
Wzorowa dieta dziecka
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, przez pierwszych 6. miesięcy życia, dziecko powinno być karmione wyłącznie piersią. W czasie rozszerzania diety niemowlęcia (po 6. miesiącu) mleko mamy nadal powinno odgrywać najważniejsza rolę w żywieniu niemowlęcia. Nie bez powodu. Mleko matki to złoty standard żywienia – zawiera wszystkie potrzebne dziecku składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach.
Zobacz też:
Jeżeli chodzi o nowe smaki, to rodzice powinni zacząć wprowadzać je do menu malucha najwcześniej po ukończeniu 17. a najpóźniej w 26. tygodniu życia . Jako pierwsze w diecie powinny zagościć warzywa, dopiero potem owoce . Po 1. urodzinach u podstaw zdrowej diety dziecka leżą warzywa i owoce, produkty zbożowe oraz mleko (w tym modyfikowane) oraz produkty mleczne. Tymczasem okazuje się, że jest wprost przeciwnie – aż 88% dzieci po 1. roku życia otrzymuje za mało warzyw w codziennej diecie .
W jadłospisie, który będzie sprzyjał prawidłowemu wzrastaniu, równie istotne są także produkty białkowe, które służą budowaniu zdrowych kości i mięśni. Białka powinny pokrywać blisko 5-15% dziennego zapotrzebowania energetycznego u dzieci w wieku 0-2 oraz 10-20% u pozostałych dzieci .
Nie należy zapominać o węglowodanach, które są podstawowym źródłem energii. Dobrze, by ich pochodzenie było urozmaicone, by dziecko spożywało zarówno pieczywo jasne, jak i ciemne, pełnoziarniste, a także kasze i płatki zbożowe.
Dla rozwoju ważne są również tłuszcze. Nie należy się ich obawiać, bowiem restrykcyjne ograniczanie tłuszczu w diecie może niekorzystnie wpłynąć na tempo wzrostu dziecka . Warto jednak zadbać o ich jakość – polecane są oleje roślinne, np. oliwa z oliwek czy olej rzepakowy. Więcej informacji na temat prawidłowego żywienia dziecka znajduje się na stronie edukacyjnego programu www.1000dni.pl.
Sekretne elementy, które wpływają na wzrost dziecka
Dynamiczny rozwój dziecka w pierwszych latach życia jest związany z wysoką produkcją somatropiny – hormonu odpowiedzialnego za szybki wzrost. Produkcję somatropiny pobudza z kolei inny hormon, grelina, wytwarzana w żołądku . Grelina, potocznie nazywana jest także hormonem głodu, ponieważ odpowiada za regulację łaknienia. Dzięki grelinie mózg człowieka otrzymuje informacje o dostarczanym organizmowi pożywieniu, co stymuluje wzrost .
Bardzo ważne jest zatem, by nie „zabijać” apetytu malucha słodyczami, słonymi przekąskami i innymi bezwartościowymi posiłkami, bowiem nie zawierają one odpowiednich składników odżywczych, sprzyjających prawidłowemu rozwojowi. Ponadto cukier negatywnie wpływa na wysypianie się, a to właśnie podczas snu w największym stopniu wydziela się hormon wzrostu . Niestety nadal aż 75% dzieci po 1. roku życia spożywa nadmierną ilość cukru .
Mierz wysoko!
Warto, by rodzice regularnie mierzyli wzrost i sprawdzali masę ciała swojego dziecka. Ustaleniu, czy rozwija się ono prawidłowo, służą siatki centylowe, które pokazują, czy maluch rośnie proporcjonalnie do wieku. W pierwszym roku życia niemowlę powinno urosnąć ok. 25 cm. Dzieci w drugim roku życia rosną ok 12-13 cm, a w trzecim 9-10 cm .
Wartości te różnią się w zależności od płci i nie muszą bezwzględnie dotyczyć każdego dziecka. Jeżeli rozwój ten przebiega harmonijnie, nie ma powodów do obaw. Jednak kiedy rodzice zanotują nagłe zahamowanie wzrostu dziecka lub inne niepokojące ich problemy, powinni skonsultować się z pediatrą.
1000 pierwszych dni życia to okres najintensywniejszego wzrostu i rozwoju w całym życiu. Przez prawidłowe żywienie i zbilansowaną dietę dziecka mamy realny i długotrwały wpływ na zdrowie dzieci! Ten etap nigdy się nie powtórzy, warto wykorzystać go jak najlepiej.
[materiały partnera]
