Co to jest pantomogram zębów i kiedy należy go wykonać?

Pantomogram zębów – na czym polega?

Dostając skierowanie na badanie pantomograficzne, pacjenci często zadają sobie pytanie, co to jest i na czym będzie polegało to badanie? Nie ma powodów do obaw, ponieważ pantomogram zębów, to po prostu zdjęcie RTG, wykonywane za pomocą specjalnego urządzenia. Dzięki jednoczesnym ruchom rejestratora oraz głowicy generującej promienie RTG pantomogram pozwala zrobić bardzo dokładne zdjęcie twarzoczaszki. Urządzenie umożliwia prześwietlenie zębów, kości szczęki, żuchwy, zatok szczękowych oraz stawów skroniowo-żuchwowych. Zdjęcie jest bardzo dokładne, dlatego jego wykonanie, zwiększa skuteczność leczenia stomatologicznego. Stomatolog może zobaczyć na nim struktury wyrostków zębodołowych w dużym powiększeniu, zauważyć nieprawidłowości w budowie korzeni zębów, ocenić dokładnie stan przyzębia, a także określić położenie zębów zatrzymanych.

Wskazania do wykonania pantomogramu

Najczęściej stomatolog zleca wykonanie pantomogramu z następujących powodów:

• ogólna ocena stanu zębów – pantomogram pozwala sprawdzić jakość dotychczasowych wypełnień, jakość leczenia kanałowego, a także ocenić zaawansowanie próchnicy
• planowane długofalowe leczenie:
  • implantologiczne
  • protetyczne
  • ortodontyczne
• choroby przyzębia
• planowane usunięcie zębów zatrzymanych
• urazy szczęki
• kamica ślinianki podżuchwowej i podjęzykowej
• niektóre operacje chirurgiczne, poza jamą ustną – w celu wykluczenia ognisk zapalnych

Przeciwwskazania do wykonania pantomogramu

Mimo, że badanie pantomograficzne jest bezbolesne, nie u każdego pacjenta można go wykonać. Przede wszystkim, przeciwwskazaniem jest ciąża. Promieniowanie rentgenowskie emitowane przez pantomograf, może być niebezpieczne dla płodu. Mimo, że dawki promieniowania w zdjęciach RTG są ściśle określone i teoretycznie bezpieczne dla zdrowego człowieka, to jednak nie należy bez wyraźnej potrzeby narażać życia i zdrowia nienarodzonego dziecka.

Badanie pantomograficzne u dzieci

Pantomogram jest bardzo pomocnym badaniem, w przypadku problemów z wyrzynaniem się zębów u dzieci lub przy wadach zgryzu. Na podstawie zdjęcia RTG całego uzębienia stomatolog może ocenić stan zębów, wychwycić nieprawidłowości w budowie korzeni, stopień mineralizacji zębów, kierunek wyrzynania się oraz umiejscowienie zębów zatrzymanych.

Czy pantomogram zębów wymaga specjalnego przygotowania?

Pantomogram nie wymaga żadnych, szczególnych przygotować. Nie ma potrzeby być na czczo, nie ma ustalonej pory, w jakiej powinien być zrobiony, ani też nie potrzeba wykonywać specjalistycznych badań, czy przyjmować kontrastu. Przed badaniem pacjent musi jedynie ściągnąć wszystkie metalowe elementy z okolicy głowy, takie jak kolczyki, protezy wyjmowane, łańcuszki, okulary. Następnie zakłada on na siebie specjalny ołowiany fartuch, chroniący ciało przed promieniowaniem. Badanie jest krótkie, trwa kilkanaście sekund. Po ustawieniu się przy aparacie, głowica obraca się wokół głowy, zaraz po badaniu, gotowe zdjęcie wyświetla się na monitorze.

Cena – ile kosztuje pantomogram zębów?

Niektóre z zabiegów stomatologicznych są w pełni refundowane przez NFZ,  niestety ich lista jest bardzo okrojona. Jeżeli chodzi o zdjęcia RTG to pacjent ma prawo do 3 w ciągu 12 miesięcy pod warunkiem, że leczenie prowadzone jest w placówce, która ma umowę z NFZ. Podczas leczenia w prywatnym gabinecie stomatologicznym nie przysługuje nam refundacja. Pantomogram zębów możemy zrobić raz na 3 lata na NFZ, o ile jest on niezbędnym elementem chirurgii stomatologicznej. W innych przypadkach sami musimy pokryć koszty wykonania pantomogramu. Koszt takiego zdjęcia może wahać się od 50 do 150 zł. 

Pantomogram bez skierowania?

O ile punktowe zdjęcie RTG zęba nie wymaga skierowania, to chcąc zrobić zdjęcie pantomograficzne, wymagane jest skierowanie od lekarza. Jest to związane z dawką promieniowania, które podczas pantomogramu, jest około 4 razy większe, niż podczas jednego zdjęcia punktowego. Skierowanie na badanie stomatologiczne, jakim jest pantomogram, musi wydać lekarz dentysta. Jeżeli chcemy wykonać badanie refundowane przez NFZ, skierowanie musi pochodzić od stomatologa, który ma podpisaną umowę z NFZ.