Układ odpornościowy dzieci kształtuje się i trenuje, a co za tym idzie, dzieci zwykle chorują znacznie częściej niż osoby dorosłe. Jedną z dolegliwości, które często pojawiają się przy chorobie, jest kaszel. Wyróżnić można kaszel suchy i mokry, a różnią się one nie tylko objawami, ale bardzo często również przyczynami. Jak rozpoznać kaszel suchy i mokry u dziecka? Który kaszel jest gorszy i co można podać na niego najmłodszym?
Kaszel suchy i mokry u dziecka – jak je rozróżnić?
Mianem kaszlu określa się gwałtowny przepływ powietrza przez drogi oddechowe, a konkretnie z płuc na zewnątrz ciała. Ma on dość charakterystyczny dźwięk i stanowi naturalny odruch obronny organizmu. Niejednokrotnie towarzyszy on infekcjom dróg oddechowych, podrażnieniu śluzówki oraz alergiom, ale może również wiązać się ze schorzeniami obejmującymi inne układy, w tym chociażby z refluksem. U dzieci kaszel najczęściej jest jednak efektem infekcji lub alergii. Wyróżnić można kaszel suchy u dziecka i kaszel mokry. Rozpoznanie rodzaju kaszlu stanowi podstawę diagnostyki oraz doboru odpowiedniego leczenia.
- Kaszel suchy najczęściej jest bardziej dokuczliwy. Ma szczekające bądź chrapliwe brzmienie. Nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny. Często pojawia się w efekcie podrażnienia śluzówki gardła – np. w związku z obecnością drobnoustrojów chorobotwórczych. Kaszel suchy bywa napadowy i bardzo męczący – może występować przez cały dzień, nierzadko pojawia się w nocy.
- Kaszel mokry to kaszel, któremu towarzyszy odkrztuszanie flegmy. Jego inna nazwa to kaszel produktywny. Ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych. Pojawia się przy zwiększonej produkcji wydzieliny związanej z miejscowym stanem zapalnym dróg oddechowych. Nasilenie kaszlu mokrego zwykle pojawia się po przebudzeniu, co wiąże się z nagromadzeniem w drogach oddechowych wydzieliny, która wymaga odkrztuszenia po nocy.
Co na mokry i suchy kaszel u dziecka?
W tym miejscu trzeba podkreślić, że kaszel sam w sobie nie jest chorobą. Jest natomiast objawem, który może towarzyszyć niektórym dolegliwościom. Z tego powodu podstawą w walce z kaszlem u dzieci jest stosowanie leków na chorobę, której ten towarzyszy. Oprócz tego można stosować preparaty objawowe, które mogą pomóc przy kaszlu suchym i mokrym.
Na kaszel suchy powinno się stosować inne środki niż na kaszel mokry – to właśnie z tego powodu tak ważne jest umiejętne rozróżnienie rodzaju kaszlu u dziecka. W przypadku męczącego kaszlu suchego podaje się najmłodszym syropy przeciwkaszlowe. Na kaszel suchy pomaga przykładowo prawoślaz i porost islandzki czy napar z siemienia lnianego. Z kolei lekarz może też zalecić lewodropropizynę bądź butamirat.
Przy kaszlu mokrym postępuje się natomiast inaczej, gdyż jest to pożądany rodzaj kaszlu, którego nie należy hamować czy wstrzymywać – bowiem to on pomaga oczyścić drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny. Przy kaszlu mokrym stosuje się zatem leki wspomagające oczyszczanie, czyli preparaty upłynniające wydzielinę i ułatwiające jej efektywne odkrztuszanie. Pomocny może być wyciąg z tymianku bądź z kwiatów lipy. Stosuje się tu często leki mukolityczne, w tym ambroksol, jednak te nie powinny być podawane bezpośrednio przed snem.
Gdy dziecko zmaga się z kaszlem, dobrze sprawdzają się też inhalacje (np. z soli fizjologicznej), a także dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza w dziecięcym pokoju oraz pilnowanie, by pociecha dużo piła. Z domowych sposobów na kaszel poleca się między innymi syrop z cebuli. Ulgę kaszlącemu dziecku może też przynieść oklepywanie, które ułatwi oczyszczanie dróg oddechowych.
Jaki kaszel jest gorszy – suchy czy mokry?
Nie zawsze odróżnienie kaszlu suchego od mokrego jest oczywiste i proste. Najczęściej kaszel mokry jest jednak mniej uciążliwy dla chorego od kaszlu suchego, który bywa napadowy i niejednokrotnie duszący. Często zdarza się, że na początku infekcji występuje właśnie kaszel suchy, który z czasem przekształca się w kaszel mokry. Bywa też tak, że oba rodzaje kaszlu przeplatają się, co utrudnia rodzicom jednoznaczne określenie, jak kaszle dziecko. Jeśli rodzic nie ma pewności, jaki kaszel występuje u jego pociechy, powinien skonsultować się z lekarzem. W tej sytuacji można też podawać dziecku leki na kaszel suchy i mokry, które najczęściej bazują na składnikach roślinnych.
Jaki kaszel u dziecka powinien niepokoić?
Nie każdy kaszel u dziecka stanowi poważny powód do niepokoju i pilnej interwencji lekarza. Zawsze jednak kaszel powinien stanowić sygnał alarmowy, który postawi rodzica w tryb czuwania. Dobrze skonsultować się z lekarzem, gdy występuje kaszel u niemowląt, gdyż u najmłodszych dzieci infekcje mogą szybko postępować. W przypadku kilkulatków w wielu przypadkach pomocne bywają dostępne bez recepty syropy na kaszel dla dzieci, jednak niezwłocznie należy reagować na niepokojący kaszel czy na taki, który utrzymuje się dłużej niż 2–3 dni. Do objawów wymagających pilnej konsultacji z lekarzem zaliczyć można pojawienie się duszności i bólu w klatce piersiowej, a także krwioplucie.
