Trądzik noworodkowy to przypadłość, która dotyczy nawet 20% maluchów. Jak wygląda trądzik noworodkowy? Skąd się biorą krostki na twarzy niemowlaka? Jak leczyć trądzik niemowlęcy?
Wbrew pozorom, trądzik nie jest problemem jedynie dorastającej młodzieży. Krostki u noworodka mogą mu towarzyszyć od samego urodzenia, albo pojawić się w kilka tygodni od porodu.
Trądzik niemowlęcy – przyczyny powstawania
Krostki u noworodka nie powinny budzić niepokoju rodziców. Najczęściej są powodowane naturalnymi procesami fizjologicznymi i w żadnym stopniu nie świadczą o poważnej chorobie. W bardzo nikłym stopniu grożą też powstaniem nieestetycznych blizn na całe życie.
Trądzik niemowlęcy najczęściej dotyczy chłopców. Powodowane jest to wzmożoną aktywnością testosteronu i hormonu lutenizującego, których poziom jest szczególnie wysoki, kiedy niemowlę kończy 6 miesięcy. Z kolei wysypka hormonalna u noworodka pojawia się bezpośrednio po porodzie i niestety, powody jej powstawania nie są dostatecznie jasne dla medycyny. Niektórzy lekarze dopatrują się przyczyny trądziku u niemowląt w genach. Jeśli jeden z rodziców cierpi na hiperandrogenizm, czyli podniesiony poziom androgenów, istnieje duże prawdopodobieństwo pojawienia się trądziku u jego potomka. Androgeny często powodują nadaktywność gruczołów łojowych, które wpływając na nadprodukcję sebum, stają się miejscami zapalnymi.
Drugą najczęściej wymienianą przez lekarzy pediatrów i dermatologów dziecięcych przyczyną trądziku u maluchów, jest przegrzanie niemowlaka. Tutaj lekarze są bardziej zgodni, ponieważ istnieje wyraźna korelacja między miejscem pojawiania się zmian trądzikowych, a ryzykiem przegrzania. Jeśli pryszcze u noworodka pojawiają się najczęściej pod czapeczką, pod paszkami, w pachwinach lub na szyi w miejscu kończenia się kaftanika, może być to wskazówką, że trądzik jest wynikiem przegrzania skóry.
Niekiedy trądzik u niemowlaka może być związany z hormonami, które są przekazywane z mlekiem matki. Jeśli młoda mama cierpi z powodu nadaktywności gruczołów łojowych na tle hormonalnym, może się zdarzyć, że w trakcie karmienia będzie dochodziło do absorpcji tych hormonów przez organizm dziecka.
Zobacz też: Uszczypnięcie bociana, pocałunek anioła i inne zmiany skórne
Jak wygląda trądzik noworodkowy?
Istnieje kilka innych chorób, które niekiedy młodzi rodzice mogą wziąć za trądzik niemowlęcy. Jak wygląda trądzik niemowlęcy? To najczęściej drobne krostki na twarzy noworodka, które przypominają kaszkę w kolorze czerwonym lub białym. Niekiedy trądzik powoduje powstawanie grudek lub wręcz wykwitów ropnych – w tym ostatnim przypadku koniecznym jest zasięgnięcie opinii dermatologa.
Objawy trądziku u niemowląt i noworodków
Pryszcze u niemowlaka pojawiają się na twarzy, w obrębie policzków i czoła. Niekiedy jednak mogą występować także na klatce piersiowej lub w pachwinkach. Krostki u niemowlaka na twarzy (a także pozostałych częściach ciała) nie powinny być bolesne – i w większości nie są. Jeśli jednak ich dotykanie wywołuje płacz lub inną gwałtowną reakcję malucha, należy udać się do dziecięcego dermatologa po profesjonalną diagnozę skóry.
Trądzik niemowlęcy bywa mylony z:
- wysypką;
- różnorodnymi alergiami skórnymi;
- zakażeniem drożdżakowym skóry bakterią Malessezia sympodialis;
- rumieniem niemowlęcym.
Trądzik niemowlęcy – jak leczyć?
Nie ma zestawu środków i maści, które zawsze są skuteczne na trądzik niemowlęcy. Leczenie tej przypadłości w większości przypadków ogranicza się do odpowiedniej pielęgnacji i… czekania. Rodzice, którzy zastanawiają się, jak wyleczyć trądzik u swojej pociechy, muszą po prostu uzbroić się w cierpliwość. Delikatne środki do pielęgnacji niemowląt, pozbawione parabenów i najlepiej także substancji zapachowych, powinny być stosowane możliwie często w obrębie zmian trądzikowych. Najczęściej w miarę upływu tygodni ustępują one samoistnie. Z czasem pojawia się ich coraz mniej, aż do kompletnego zaniku. W większości przypadków, nie pozostawiają żadnych zmian i blizn na skórze.
Jeśli jednak trądzik na policzkach i czole nie ustępuje od kilku tygodni, do tego pojawiła się w nim ropa lub torbiele, niezbędna jest konsultacja dermatologiczna i endokrynologiczna. Może to oznaczać, że dziecko ma zaburzenia hormonalne, które prawdopodobnie wpływają także w inny sposób na funkcjonowanie jego organizmu.
Zobacz również: Egzema u dzieci: przyczyny, objawy i postępowanie [Wyprysk kontaktowy]
Pielęgnacja skóry – jak zwalczyć trądzik?
Podobnie jak w przypadku występowania trądziku u młodzieży i dorosłych, odpowiednia profilaktyka higieniczna, a także pielęgnacja już zaistniałych zmian, odgrywa bardzo dużą rolę w leczeniu tej przypadłości u niemowląt. Pot, zbierające się w ciągu dnia zabrudzenia, zaschnięte łzy – wszystko to może powodować zaczopowanie porów młodej skóry i rozwój kolonii bakterii. Dlatego codzienna kąpiel jest nieodzownym elementem prawidłowej pielęgnacji niemowlaków i noworodków – nie tylko z trądzikiem.
Do odpowiedniej higieny zalicza się także dostosowywanie ubrania do warunków atmosferycznych i temperatury w domu. Przegrzewanie dzieci często prowadzi do powstawania potówek, rumienia, a także trądziku.
Zobacz też: Suche dłonie u dziecka: Przyczyny oraz sposoby na suchą skórę na dłoniach
Co na trądzik niemowlęcy? Czym go smarować? Sprawdzone sposoby na trądzik noworodkowy:
- rumianek na trądzik – delikatny napar w temperaturze pokojowej może posłużyć do zwilżenia wacika i przemycia twarzy dziecka. Nie należy jednak powtarzać zabiegu częściej, niż raz dziennie. Rumianek to podstawa, jeśli chodzi o naturalne sposoby na trądzik.
- sudocrem/maść cynkowa – w przypadku wyjątkowo dużych krostek, można zastosować punktowo maść z tlenkiem cynku (tę samą, która stosowana jest do odparzeń). Nie wolno jednak stosować jej dłużej niż dwa dni z rzędu. Warto także pamiętać, że generalnie stosowanie na własną rękę jakichkolwiek środków na zmiany trądzikowe powinno być uzgodnione z lekarzem pediatrą.
- kremy z filtrem UV – ekspozycja niemowląt bezpośrednio na słońce nigdy nie powinna następować w godzinach południowych i trwać dłużej niż kilkanaście minut. Wychodząc na zewnątrz w słoneczne dni (także zimą!) należy dbać o odpowiedni poziom nawilżenia skóry dziecka, w tym ochronę przed działaniem promieni UV. Trądzik niemowlęcy, podobnie jak i zmiany skórne u młodzieży i dorosłych, ma tendencję do zaostrzania się pod wpływem promieni słonecznych. Wybierajmy jednak kremy dostosowane do delikatnej skóry niemowląt i noworodków, najlepiej o nietłustej konsystencji
- krochmal na twarz i pupę – mąka ziemniaczana rozpuszczona w wodzie to znany domowy sposób na wiele dziecięcych dolegliwości. Tradycyjnie polecany przez doświadczone mamy młodszym, może faktycznie przynieść poprawę stanu skóry dziecka. Stosując jednak domowe sposoby miejmy na uwadze to, że nie zawsze są skuteczne i dokładnie sprawdzajmy, czy nie powodują powstawanie odczynów alergicznych.
Zobacz również: Nadmierna potliwość u dziecka
Jak zwalczyć trądzik? Sprawdź, czy:
- zmiany skórne nie są powodowane alergią kontaktową. Zmiana detergentu, w którym prane są ubranka, ale także pościel i kocyki to bardzo częsty powód powstawania alergii. Co więcej, dzieci o wyjątkowo wrażliwej skórze mogą reagować na kontakt z ubraniami rodziców. Jeśli maluch wykazuje tendencje do uczuleń kontaktowych, dobrze jest prać tekstylia wszystkich domowników w bezpiecznym, niealergizującym środku
- dziecku nie jest za ciepło. Dylemat czapeczki (czy ją założyć, czy nie) to częsty problem młodych mam. Najnowsze wskazania pediatryczne obejmują po prostu zdrowy rozsądek – czapeczka w domu nie jest konieczna, podobnie jak kaftanik, skarpetki i gruba kołderka, jeśli sami śpimy pod cienkim pledem. Najlepszym wskaźnikiem, czy niemowlakowi nie jest za ciepło czy zimno, jest po prostu dotyk – mokra, lepka i ciepła skóra wskazuje na to, że jest mu za gorąco i należy zmniejszyć ilość warstw. Wypieki na policzkach (rumień), wysypka i szybki oddech to także wskaźniki przegrzania (lub gorączki).
Zobacz też: Wysypka wokół ust u dziecka
Trądzik a skaza białkowa
Niektórzy rodzice mogą zastanawiać się, czy ich pociechę dotknął trądzik niemowlęcy czy alergia. Chociaż wykwity skórne mogą być do siebie bliźniaczo podobne, w przypadku alergii (zwłaszcza pokarmowych) towarzyszą im jeszcze dodatkowe objawy.
Skaza białkowa to nietolerancja pokarmowa związana z laktozą znajdującą się w mleku krowim. Jeśli dziecko ma skazę, na jego twarzy, ale także często zgięciach ramion i nóg, pojawiają się zmiany skórne bliźniaczo podobne do tych trądzikowych. Zarówno skazie białkowej, jak i innym nietolerancjom pokarmowym, towarzyszy zwykle biegunka i bóle brzucha. Młode mamy muszą pamiętać, że karmiąc piersią przekazują dzieciom alergeny z jedzenia, które same spożyły – dlatego dziecko nietolerujące konkretnej grupy produktów, może reagować alergią mimo, że samo go „nie zjadło”. Z tego powodu odradza się spożywanie potraw ciężkostrawnych, wyjątkowo ostrych, pełnych czosnku, cebuli i pewnych ziół w trakcie laktacji.
Sprawdź: Bilirubina u noworodka: Jakie konsekwencje dla dziecka może mieć żółtaczka?
Trądzik niemowlęcy a skaza białkowa – badanie
Jeżeli objawy naszego dziecka nas niepokoją, koniecznie udajmy się do lekarza pediatry. Po wywiadzie lekarskim zaleci on badania, które pomogą ustalić, czy stany zapalne na skórze niemowlaka są wynikiem nadaktywności gruczołów łojowych (i jeśli tak, czym powodowanej), czy alergią. W tym drugim przypadku niezbędne będzie przeprowadzenie testów alergicznych na podstawowe alergeny.
Trądzik niemowlęcy – ile trwa?
Zwykły trądzik niemowlęcy znika samoczynnie po upływie kilku tygodni. Przyjmuje się, że najczęściej jest to czas 4-6 tygodni. Jeśli stan skóry niemowlaka nas bardzo niepokoi, porozmawiajmy o swoich obawach z lekarzem pediatrą. W większości jednak przypadków nie ma powodów do obaw, a trądzik jest jedynie chwilowym estetycznym problemem, a nie poważnym sygnałem.
Poznaj: Skuteczne sposoby na odparzenia u niemowlaka
Kiedy do lekarza?
Bezwzględnie należy udać się do lekarza, jeśli krostkom i wypryskom towarzyszy gorączka, bolesność w obrębie zmian skórnych, stawów i węzłów chłonnych. Jak najszybszej konsultacji wymagają także zmiany, które pojawiają się szybko i obejmują całe ciało niemowlaka. Pojawienie się ropy (białej lub żółtawej wydzieliny) albo torbieli także jest wskazaniem do odwiedzenia pediatry w trybie pilnym.
Biegunka, bóle brzucha lub wymioty, którym towarzyszą krostki, mogą wskazywać na intensywny odczyn alergiczny i wymagają natychmiastowej reakcji. Odpowiednia diagnoza alergenów wywołujących u dziecka takie objawy jest ważna pod kątem unikania ich w przyszłości, a tym samym pojawienia się takich przypadłości jak trądzik niemowlęcy czy biegunka.