Nadmierna potliwość u dziecka to zmartwienie wielu rodziców, którzy zastanawiają się, jakie może być podłoże takiego stanu rzeczy. Pediatrzy wyjaśniają, że przyczyny nadpotliwości są przeważnie banalne, zaś sposoby zapobiegania jej – dość łatwe do wdrożenia. Czasami jednak wzmożone wydzielanie potu stanowi objaw poważniejszego stanu chorobowego. Jak zatem dociec prawdziwego powodu naszego problemu?
Nadmierna potliwość u dziecka
Nadmierne pocenie się dziecka (ale także osoby dorosłej) nazywa się niekiedy hiperhydrozą. Ogólnie rzecz biorąc, powoduje ją nadczynność gruczołów potowych. Kiedy problem nadpotliwości występuje na obszarze całego ciała, mówimy o nadpotliwości uogólnionej; wzmożenie wydzielanie potu w obrębie dłoni, pach, stóp czy głowy znane jest zaś pod nazwą nadpotliwości miejscowej.
W samym prostym fakcie, że dziecko się poci, nie ma jeszcze nic zaskakującego ani niepokojącego. Obecność potu na skórze to naturalna sprawa, powiązana z procesem termoregulacji, czyli z pozbywaniem się ciepła przez organizm. Za prawidłowy przebieg tego procesu odpowiedzialne są gruczoły potowe, których znajduje się na ludzkim ciele ok. 5 milionów. Przyjmuje się, że zdrowy człowiek powinien wydalać mniej więcej 800 ml potu dziennie – im mocniej owa wartość zostaje przekroczona, w tym większym stopniu dotyczy nas problem nadpotliwości.
Dlaczego dziecko się poci?
W chwili, kiedy zauważymy, że nasza latorośl poci się podczas zabawy albo niezbyt wyczerpującego spaceru, nie powinniśmy od razu wpadać w przerażenie.
Nieodpowiedni ubiór
Nadmierna potliwość u dziecka wynika najczęściej z noszenia przez nie nieodpowiedniej odzieży. Kłopot powinien się szybko rozwiązać, jeśli postawimy na przewiewne ubrania dla dzieci wykonane z naturalnych tkanin. Za wszelką cenę unikajmy materiałów syntetycznych, bo w wielu wypadkach to właśnie one ponoszą odpowiedzialność za zwiększone wydzielanie potu. Nie tylko u dzieci zresztą.
Nieodpowiednia higiena osobista
Inną przyczyną nadpotliwości bywają niedostatki w zakresie higieny osobistej. Jeśli nasza pociecha ma kilka lat, to zapewne my sami jesteśmy odpowiedzialni za dobór jej kosmetyków. Zastanówmy się, czy kupujemy produkty dobrej jakości, nieprzeterminowane oraz dostosowane do wymagań wrażliwej dziecięcej skóry. Nie bójmy się również podsunąć dziecku łagodnego antyperspirantu, który z pewnością również dobrze mu się przysłuży.
Choroba
Nadpotliwość u dzieci może też stanowić efekt toczącego się w organizmie procesu chorobowego, bardziej lub mniej groźnego. Wzmożone wydzielanie potu jest nieswoistym objawem dolegliwości takich jak infekcje, alergie, choroby skórne czy grzybice. Czasami świadczy ono o nieprawidłowej pracy serca, o cukrzycy bądź zaburzeniach gospodarki hormonalnej (powodowanych np. przez niedoczynność tarczycy). W najgorszym wypadku nadpotliwość występuje w przebiegu chorób nowotworowych, takich jak białaczka, ziarnica lub chłoniak.
Jakie badania, gdy dziecko się poci?
Jeżeli mamy pewność, że problem nadpotliwości nie wynika u naszego dziecka z żadnych trywialnych powodów, powinniśmy oczywiście zasięgnąć porady lekarskiej. Typowymi badaniami w takich wypadkach są: morfologia krwi, stężenie żelaza, parametry informujące o toczącym się stanie zapalnym (OB, CRP), glukoza, TSH, elektrolity. Po zapoznaniu się z wynikami lekarz będzie w stanie wykluczyć proces chorobowy albo postawić konkretną diagnozę i wdrożyć adekwatną terapię.
Grupa szczególnych objawów towarzyszących nadpotliwości
Istnieje także grupa pewnych szczególnych objawów towarzyszących nadpotliwości, których zaobserwowanie stanowi silną przesłankę do konsultacji medycznej. Należą do nich m.in.:
- brak przyrostu masy ciała albo wręcz jej utrata,
- brak apetytu, zaburzenia pragnienia,
- częste oddawanie moczu,
- stany podgorączkowe,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- nadmierne zmęczenie przy stosunkowo nieznacznym wysiłku fizycznym.
Wizyta lekarska, połączona z przeprowadzeniem koniecznych badań, powinna dać nam odpowiedź na pytanie, z czego wynika nadmierna potliwość u dziecka. Czasami okazuje się jednak, że mimo wysiłków rodziców i personelu medycznego, powód istnienia problemu pozostaje nieuchwytny. W takim wypadku mówimy o nadpotliwości idiopatycznej. Naukowcy podejrzewają, że stoją za nią czynniki genetyczne. Najskuteczniejszym sposobem walki z nią pozostaje stosowanie wysokiej jakości kosmetyków, utrzymywanie prawidłowej wagi, a także rezygnacja z odzieży syntetycznej.
Dlaczego dziecko poci się na głowie?
Zbyt wiele warstw odzieży
Pocenie główki u małego dziecka wynika często ze zbyt wielu warstw odzieży, jakie maluch na sobie nosi, albo z nienaturalnie wysokiej temperatury pomieszczenia. Może być także skutkiem alergii na materiały, z których wykonano pościel, albo na środki piorące używane w domu. W pierwszej kolejności warto zatem przyjrzeć się tym wszystkim aspektom codziennego życia, zanim zaczniemy szukać głębszych powodów nadmiernej potliwości u naszego berbecia.
Niedobór witaminy D
Najpopularniejszy medyczny powód nadpotliwości u niemowląt wiąże się z niedoborem witaminy D. Niejednokrotnie wystarczy zapewnić maleństwu suplementację tego składnika, aby zdecydowanie zredukować u niego wydzielanie potu. Paradoks polega jednak na tym, iż zbyt duża ilość witaminy może przynieść dokładnie ten sam niepożądany efekt nadmiernej potliwości. W sytuacjach wątpliwych zawsze należałoby skontaktować się z pediatrą.
Mukowiscydoza
Zbyt wiele potu na dziecięcej główce to czasami objaw mukowiscydozy – choroby zaburzającej przede wszystkim pracę układu oddechowego oraz pokarmowego. Akurat tę przypadłość stosunkowo łatwo rozpoznać, gdyż zwiększonej potliwości towarzyszy zawsze nieprzyjemny zapach, wynikający z obecności chlorków w pocie dziecka. Jeśli nie wyczuwamy żadnej podejrzanej woni, możemy z miejsca wykluczyć występowanie u niemowlęcia tej akurat choroby.
Pocenie dłoni u dzieci
Dzieciaki w wieku szkolnym bardzo często obserwują u siebie nasilone pocenie dłoni, które stają się przez to mokre, lepkie i nieprzyjemne w dotyku. Głównym powodem tego stanu rzeczy jest po prostu stres, na jaki uczniowie wystawieni bywają w szkole praktycznie przez cały czas.
Jak sobie w tym wypadku poradzić? Skuteczne będą na pewno specjalne chusteczki odświeżające, które można nosić ze sobą na lekcje i w razie potrzeby dyskretnie robić z nich użytek. Warto też pamiętać, że nadpotliwość w wieku szkolnym to typowy objaw dojrzewania i jako taki nie powinien wzbudzać przesadnego niepokoju. Zestresowanemu nastolatkowi warto polecić ćwiczenia relaksacyjne.
Rodzice pytają o nadmierną potliwość u dziecka
Dlaczego dziecko bardzo poci się w nocy?
Nadmierna nocna potliwość u dziecka bywa problemem wielu rodziców. Powody okazują się często niegroźne: maluszek może być ubrany w zbyt grube śpioszki albo ułożony pod przesadnie ciepłą kołderką, czyli po prostu przegrzany. Także jego pokój cechuje nierzadko za wysoka temperatura, sprzyjająca wzmożonemu wydzielaniu potu.
Kiedy jednak wykluczymy wszystkie powyższe przyczyny, pozostaje nam szukać wyjaśnienia medycznego. Pojawiająca się przy zasypianiu nadpotliwość u dzieci może wynikać z niedoboru witaminy D. Jej uzupełnienie powinno pomóc już w ciągu tygodnia.
Podobne objawy daje u najmłodszych również anemia. Wyrównanie poziomu witamin i żelaza szybko rozwiąże ów istotny problem, jakim jest nadmierna potliwość u dziecka.