Prawidłowe żywienie dziecka ma kluczową rolę dla jego rozwoju. Istotne jest, by dieta malucha była dopasowana do jego potrzeb żywieniowych oraz dostarczała mu składników odżywczych ważnych dla prawidłowego kształtowania się młodego organizmu w kluczowym okresie 1000 pierwszych dni życia. Przez jaki czas niemowlę powinno być karmione wyłącznie piersią? Kiedy należy włączać do jego menu nowe smaki, inne niż mleko mamy? Od jakich pokarmów zacząć rozszerzanie diety niemowlaka? Czy istnieją przydatne i rzetelne wskazówki dla rodziców jak prawidłowo żywić niemowlę?
Jak długo karmić piersią?
Najlepszym pokarmem dla nowo narodzonego dziecka jest oczywiście mleko matki. Dostarcza ono niemowlęciu ważnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach i ilościach, a jego wyjątkowy skład zmienia się wraz z potrzebami młodego organizmu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca karmić wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka. Z badań wynika jednak, że polskie niemowlęta są zbyt krótko karmione wyłącznie mlekiem kobiecym – tylko 54% mam karmi piersią przynajmniej do 6. miesiąca życia[1]. Karmienie piersią jest jednak niebywale istotne dla wspierania rozwoju i zdrowia dziecka – zarówno teraz, jak i w przyszłości.
Jak powinno przebiegać karmienie? Ważne, by kobieta znalazła pozycję, która będzie wygodna zarówno dla niej, jak i dla malucha. Do najpopularniejszych należą pozycja na boku oraz siedząca. Jednak każda mama może karmić w inny, odpowiedni dla siebie sposób. Nie ma sztywno określonego terminu, do którego należy karmić dziecko piersią. Powinno to trwać tak długo, jak długo dziecko i mama czują taką potrzebę. W razie występowania problemów z laktacją warto zwrócić się po profesjonalną poradę do specjalisty – wykwalifikowanej położnej lub doradcy laktacyjnego. Jeżeli mama nie może karmić naturalnie, powinna podawać mleko modyfikowane. Wówczas zasady rozszerzania diety są takie same, jak dla niemowląt karmionych piersią[2].
Od czego zacząć rozszerzanie diety niemowlęcia?
Kiedy warto zacząć wzbogacać dietę dziecka o nowe produkty i które będą odpowiednie na początek? Eksperci zalecają, by urozmaicanie jadłospisu niemowlęcia rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu przez nie 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu życia[3]. Przygodę z rozszerzaniem diety najlepiej rozpocząć pod osłoną mleka mamy. Jakie pierwsze do dziecięcego menu warto wprowadzić warzywa, które stanowią nieocenione źródło wielu witamin, dopiero później – po zaakceptowaniu przez malucha smaku warzyw – powinno się wprowadzić owoce. W następnej kolejności do dziecięcego menu można stopniowo wprowadzać posiłki zawierające mięso i jajka, które są wartościowym źródłem żelaza, a także kaszki zbożowe – zarówno te zawierające gluten, jak i bezglutenowe[4]. Produkty zbożowe są cennym źródłem błonnika oraz witamin z grupy B, stanowią też ważne źródło energii. Codzienna dieta malucha powinna być skomponowana tak, by posiłki były zróżnicowane, o odpowiedniej wartości energetycznej i odżywczej.
Jak wprowadzać nowe produkty do diety?
W początkowym okresie rozszerzania diety spożywane przez niemowlę ilości nowych pokarmów powinny być niewielkie, a ich objętość należy zwiększać stopniowo. Nowe składniki jadłospisu powinny być włączane do menu tak, by młody, wciąż rozwijający się organizm, miał czas na ich przyswojenie. Na początku wystarczy po kilka łyżeczek, np. 3-4. Maluchy są też niezwykle otwarte na nowości, dzięki czemu wielokrotne podawanie tych samych nowych smaków (czasem nawet kilkanaście razy) sprzyja ich akceptacji! Wszelkie nieznane maluchowi produkty powinno się podawać pojedynczo – to pozwoli na sprawdzenie czy nie występują reakcje alergiczne.
Rozszerzenie diety malucha karmionego często nie należy do najłatwiejszych zadań. Na szczęście z pomocą przychodzi kalendarz żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0-36 miesiąc życia). To innowacyjne narzędzie dla rodziców, w którym znajdują się m.in. szczegółowe wskazówki dotyczące komponowania jadłospisu dziecka na kolejnych etapach rozwoju. To czytelny zbiór rekomendacji dotyczących tego, jakie produkty spożywcze powinny się znaleźć w menu małego dziecka oraz w jakiej kolejności warto je wprowadzać do diety. Dokument w interaktywnej formie dostępny jest dla każdego rodzica na stronie https://1000dni.pl/kalendarz-zywienia.
[Artykuł przygotowany we współpracy z Biurem prasowym NUTRICIA]
[1] Raport z badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok”, Instytut Matki i Dziecka, 2017. Badanie zostało zainicjowane przez Fundację NUTRICIA..
[2] Kalendarz żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0-36 miesiąc życia). Narzędzie jest dostępne na stronie www.1000dni.pl.
[3] Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338.
[4] Kalendarz żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0-36 miesiąc życia). Narzędzie jest dostępne na stronie www.1000dni.pl.
