Obgryzanie paznokci u dzieci to dość powszechne zjawisko. Ten nawyk u naszej pociechy powinien zwrócić uwagę rodziców nie tylko ze względów czysto estetycznych, ale przede wszystkim z uwagi na napięcia emocjonalne, których jest najczęstszym skutkiem. Ręce w dziecięcych ustach są najczęściej odzwierciedleniem trudnych doświadczeń i emocji, lecz zjawisko to może też być spowodowane nudą lub być następstwem nawyku ssania kciuka. Podpowiadamy, co robić, kiedy nasze dziecko obgryza paznokcie!
Gdy nasze dziecko obgryza paznokcie…
Obgryzanie paznokci to nawyk w nomenklaturze medycznej nazywany onychofagią, który występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci i młodzieży. We wszystkich grupach najczęściej jego przyczyną są negatywne emocje i przeżycia, a samo obgryzanie paznokci stanowi pewną formę ich eliminacji. Dorośli najczęściej zdają sobie sprawę ze swoich problemów i są w pełni świadomi, że obgryzanie paznokci niczego w ich sytuacji nie zmieni, a może jedynie pogorszyć, dlatego często samodzielnie podejmują walkę ze złym nawykiem.
Obgryzanie paznokci u dzieci często jest niekontrolowane przez nie same, przez co bardzo trudne do samodzielnego wyeliminowania. Dzieci często nie potrafią nazwać swoich uczuć, a napięcia odreagowują poprzez obgryzanie paznokci i skórek wokół nich. W tym przypadku pomoc maluchom leży w gestii rodziców, którzy nieestetyczne dłonie powinni traktować jako sygnał alarmowy i zachętę dla poświęcenia większej uwagi swoim pociechom. Obgryzione paznokcie u dzieci są bowiem jednym z pierwszych sygnałów, że z naszym dzieckiem dzieje się coś nie w porządku. Warto więc skupić się nie tylko na wyeliminowaniu złego nawyku, ale przede wszystkim jego przyczyn.
Obgryzanie paznokci może być przejściowe i pojawiać się jedynie w przypadku następstw negatywnych wydarzeń lub występować stale, a nawet przeradzać w inne formy zachowań. Najpowszechniejszymi z nich są: wiercenie się, przygryzanie warg, skubanie paznokci i skórek u stóp.
Chociaż obgryzanie paznokci początkowo jest następstwem nudy, stresu lub kontynuacją ssania kciuka, to potrafi przerodzić się w nawyk, a więc wyuczone i trwale zakorzenione działanie. Nie spełnia już swojej pierwotnej funkcji i jest wykonywane często nieświadomie. W tym przypadku konieczna może się okazać pomoc psychologa.
Obgryzanie paznokci u dzieci – przyczyny
Zanim rodzice zaczną zastanawiać się, co na obgryzanie paznokci u dzieci będzie najbardziej skuteczne, warto dokładnie poznać przyczyny tego zjawiska. Dopiero wyeliminowanie przyczyn pozwoli na trwałe pozbycie się problemu.
Nawyk obgryzania paznokci i skórek najczęściej pojawia się u dzieci pobudliwych, napiętych i nieśmiałych. To one najtrudniej radzą sobie z różnymi emocjami i potrzebują wykazywać tak zwane objawy pomocnicze.
Nasze pociechy mogą także obgryzać paznokcie, ponieważ nawyk ten podpatrzyły u swoich kolegów w szkole czy przedszkolu lub u któregoś z członków rodziny. Nie zapominajmy, że dzieci, szczególnie w pierwszych latach swojego życia, są doskonałymi obserwatorami i naśladują zachowania innych.
Kiedy zauważymy, że nasz dwulatek lub nieco młodsze dziecko obgryza paznokcie, to może to świadczyć, że w ten sposób próbuje kontynuować nawyk ssania kciuka.
Często też dzieci obgryzają paznokcie z nudów. Kiedy więc nasza pociecha wkłada rączki do buzi jedynie, kiedy jest zasadniczo bezczynna, na przykład podczas oglądania bajek, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że robi to zupełnie nieświadomie.
Sprawdź: Co zrobić z wrastającym paznokciem u dziecka?
Sposób na obgryzanie paznokci u dzieci – skupienie uwagi na przyczynie
Niestety najczęściej dzieci obgryzają paznokcie, ponieważ nie potrafią sobie poradzić z własnymi problemami. Rozpoczęcie nauki w przedszkolu lub zerówce, przejście do nowej szkoły, rozwód rodziców, śmierć jednego z nich, kłótnie w rodzinie, spory z rówieśnikami i inne sytuacje stresowe często powodują u dzieci obgryzanie paznokci. Odpowiedź na pytanie, jak temu zapobiec nie będzie łatwa. W tym przypadku na pewno będziemy musieli poświęcić naszym dzieciom bardzo dużo uwagi. Rozmawiać z nimi i starać się pomóc zaaklimatyzować w nowym miejscu lub sytuacji życiowej. Nierzadko niezbędna będzie pomoc psychologa lub innego specjalisty, który profesjonalnie zajmuje się terapią dziecięcą.
Kiedy u podstaw obgryzania paznokci u dzieci leżą problemy o naturze psychologicznej, nie można przechodzić obok tego problemu obojętnie. Dziecko, które nie otrzyma we właściwym czasie odpowiedniej pomocy, może w przyszłości wykazywać zdecydowanie poważniejsze zaburzenia.
Obgryzanie paznokci u dzieci czasami towarzyszy innym zaburzeniom psychicznym. Mogą być nimi na przykład:
- zespół nadpobudliwości psychoruchowej,
- zaburzenia lękowe lub depresyjne,
- zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (tzw. nerwica natręctw)
- tiki
Obgryzanie paznokci u dzieci – jak oduczyć nasze pociechy obgryzania paznokci?
Sposobów na obgryzanie paznokci u dzieci jest wiele. Pierwszym i zdecydowanie najbardziej popularnym z nich są dostępne w sklepach różnorodne preparaty, których stosowanie ma na celu zniechęcenie malucha do wkładania rąk do buzi. Wśród nich najwyższą popularnością cieszą się lakiery do paznokci, które po wyschnięciu zachowują nieprzyjemny, gorzki smak.
Domowe sposoby na obgryzanie paznokci u dzieci najczęściej opierają się na obcinaniu paznokci dzieciom na maksymalnie krótko, aby nie było już co obgryźć. Małym modnisiom mamy często malują paznokcie w przepiękne wzorki, których dzieciom szkoda jest zniszczyć.
Kiedy nasze dziecko obgryza paznokcie, gdy się nudzi, warto kupić mu zabawki, którymi zajmie rączki. Mogą być to przyrządy do ściskania, gniecenia lub kręcenia.
Na koniec warto pamiętać, że nasze upomnienia jedynie spotęgują stres u malca. Warto więc poszukać przyczyn i zająć się ich eliminacją, nie samym skutkiem.
Skutki obgryzania paznokci przez dzieci
Gdy dziecko obgryza paznokcie, jego rączki wyglądają w sposób bardzo nieestetyczny. Jednak nawyk ten może prowadzić do innych poważniejszych w skutkach problemów. Po pierwsze regularnie obgryzana płytka paznokcia może ulec trwałemu uszkodzeniu. Druga sprawa to uszkodzenie struktury zębów i stanu stawu skroniowo-żuchwowego. Obgryzanie paznokci może być przyczyną wad zgryzu. Ponadto poszarpane skórki często prowadzą występowania krwawienia. Odsłonięte tkanki są narażone na infekcje i zakażenia. Na koniec warto zaznaczyć, że dziecko obgryza paznokcie nie tylko w domu, ale też na dworze, w sklepach, czy w szkole. Nie zawsze ma przy tym czyste ręce. Częste wkładanie rak do buzi znacznie podwyższa ryzyko wystąpienia chorób brudnych rąk. Może także prowadzić do zapalenia jamy ustnej.
Obgryzanie paznokci – zapobieganie
Zapobieganie obgryzaniu paznokci u dzieci nie jest łatwe. Kiedy u jego podłoża leży nuda, to można każdorazowo delikatnie wyjmować dziecku rączki z buzi, bez żadnych uwag, komentarzy i pouczeń. Dodatkowo warto natychmiast odwrócić uwagę dziecka na przykład podając mu zabawkę lub rozpoczynając grę w „łapki”. Kiedy nasza pociecha siedzi bezczynnie i nie jest zajęta oglądaniem lub słuchaniem bajki, to można go zaangażować do rysowania, malowania lub wycinania. Ważne, aby zająć jej czymś ręce.
Za każdym razem, kiedy naszemu dziecku uda się nie obgryzać paznokci przez jakiś czas lub nawet jednorazowo powstrzymać, należy je za to chwalić. Dobrze, aby czuło się docenione. Dodatkowo będzie miało motywację, aby po raz kolejny tego nie robić.
Czasem, aby oduczyć dziecko obgryzania paznokci, sami musimy to przestać robić. Pamiętajmy, że dzieci czerpią wzorce od starszych.
Rodzice pytają o obgryzanie paznokci u dzieci
Co na obgryzanie paznokci u dzieci?
Obgryzanie paznokci to problem, który nie ma jednorodnego podłoża. Aby skutecznie mu zapobiegać i przeciwdziałać, najpierw należy dokonać obserwacji sytuacji, kiedy dziecko wykonuje nawyk. Kiedy obgryzanie spowodowane jest nudą, warto nie dopuszczać do sytuacji, kiedy nasza pociecha będzie siedziała bezczynnie. Za każdym wiec razem, kiedy usiądzie przed telewizorem, należy dać mu do ręki zabawkę do ściskania lub gniecenia. Kiedy natomiast będziemy mieli do dyspozycji jego pełną uwagę, warto ją zaangażować do zajęć kreatywnych, na przykład: klejenia, wycinania, pisania, malowania lub rysowania.
Kiedy obgryzanie paznokci u naszego dziecka spowodowane jest odreagowywaniem sytuacji stresowych, należałoby te sytuacje z naszą pociechą oswoić lub odpowiednio przepracować. Dzieci w ten sposób mogą reagować na zmianę szkoły, rozpoczęcie przedszkola, rozwód rodziców lub rodzinne kłótnie. W tej sytuacji warto skorzystać z pomocy specjalisty.
Każdorazowo, kiedy widzimy, że nasze dziecko wsadza rączki do buzi, należy je delikatnie z niej wyjąć, nie wypowiadając przy tym ani słowa. Krytyka i negowanie tylko pogorszą uczucie napięcia i stresu.
Na rynku dostępne są też odpowiednie preparaty do smarowania paznokci, które mają gorzki smak i których założeniem jest zniechęcenie dzieci do wsadzania palców do buzi.
Co powoduje obgryzanie paznokci?
Obgryzanie paznokci jest nie tylko nieestetyczne pod kątem wizualnym, ale też stwarza realne zagrożenie dla zdrowia. Regularne obgryzanie paznokci może powodować wady zgryzu i problemy z zębami. Dodatkowo może skutkować osłabieniem i zniekształceniem płytki paznokcia. Wsadzanie do buzi brudnych rączek grozi zakażeniem o podłożu: grzybiczym, bakteryjnym, wirusowym i pasożytniczym.
Do czego prowadzi obgryzanie paznokci?
Obgryzanie paznokci grozi nie tylko problemami zdrowotnymi opisanymi w powyższym pytaniu. Obgryzanie paznokci u dzieci może prowadzić do powstania nieuświadamianego i głęboko zakorzenionego nawyku, który będzie występował przez wiele lat sam w sobie, bez potrzeby bodźca ze strony negatywnych doznań psychicznych. Jego wyleczenie będzie możliwe jedynie poprzez przeprowadzenie terapii.
100 komentarzy