Próby wątrobowe [normy i interpretacja wyników]
Regularne badania kontrolne powinien wykonywać każdy z nas co najmniej raz w roku. Morfologia, badanie moczu, OB, cukier, cholesterol, hormony tarczycy, próby wątrobowe, i USG brzucha to minimalny zakres diagnostyki, jaką powinniśmy wykonywać po to, aby w razie odchyleń od normy, móc działać szybko i skutecznie. I o ile większość z tych badań wykonujemy dość regularnie, próby wątrobowe wykonujemy stosunkowo rzadko.
![Próby wątrobowe [normy i interpretacja wyników]](https://www.rodzice.pl/wp-content/uploads/2021/09/proby-watrobowe.jpg)
Próby wątrobowe – kiedy lekarz zleca to badanie?
Są pewne charakterystyczne objawy, mogące świadczyć o zaburzeniach funkcjonowania wątroby. Lekarz może zlecić wykonanie prób wątrobowych jeżeli pacjent skarży się na takie dolegliwości jak:
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego — biegunki, wzdęcia, wymioty, nudności, odbijanie się, ból z prawej strony pod żebrami, odbarwione stolce, zmiana konsystencji stolca
- permanentne zmęczenie
- nieuzasadniona utrata masy ciała
- ogólne osłabienie
- utrata łaknienia
- utrata owłosienia pachowego u mężczyzn
- utrata owłosienia łonowego u mężczyzn
- utrata libido
- impotencja
- powiększenie gruczołów piersiowych u mężczyzn
- bolesne skurcze mięśni
- zaburzenia miesiączkowania
- zatrzymanie miesiączki
- problemy z płodnością
- częste krwawienia z nosa
- częste krwawienia z dziąseł
- wybroczyny skórne
- świąd skóry
- zażółcenie skóry
- zażółcenie białek oczy
Próby wątrobowe — na czym polega badanie?
Próby wątrobowe to badanie podstawowych funkcji wątroby za pomocą oznaczenia stężenia enzymów wątrobowych we krwi oraz stężenia bilirubiny. Do dwóch podstawowych enzymów wątrobowych zaliczamy aminotransferazę alaninową- ALT, ALAT, oraz aminotransferazę asparaginową — AST, AspAT. Nawet przy minimalnym uszkodzeniu komórek wątroby we krwi można zaobserwować zwiększoną aktywność tychże enzymów.
Próby wątrobowe wykonywane są z próbki krwi pobranej z żyły w zgięciu łokciowym. Badanie powinno być wykonane na czczo. Przed wykonaniem tego badania powinniśmy stosować zdrową, lekkostrawną dietę. Zjedzenie na przykład tłustej golonki dzień przed badaniem zaburzy obraz stanu wątroby. Ważne jest również, aby co najmniej tydzień przed planowanym badaniem pacjent nie spożywał alkoholu. Warto także unikać czekolady oraz kawy, gdyż powodują obkurczenie przewodów żółciowych, co będzie widoczne w wynikach badań.
Próby wątrobowe – wyniki
Wyniki badań pozwolą stwierdzić czy pojawiły się ewentualne nieprawidłowości w czynności wątroby. Aminosferazy są enzymami występującymi głównie w wątrobie oraz mięśniach. Podwyższony poziom ALT w krwi może zatem świadczyć o uszkodzeniu komórek narządów, w których występują. Bardzo wysokie wyniki, przekraczające normy najczęściej oznaczają wirusowe uszkodzeni wątroby lub zatrucie grzybami. Podwyższone próby wątrobowe mogą oznaczać także mechaniczne uszkodzenie wątroby spowodowane żółtaczką, kamieniami pęcherzyka żółciowego lub innym uciskiem dróg żółciowych.
Próby wątrobowe — normy
Prawidłowy poziom enzymów wątrobowych we krwi wygląda następująco:
- Aminosferaza alaninowa – ALAT, ALT, lub inaczej GTP
- Norma dla kobiet: <35 U/I (j.m/l)
- Norma dla mężczyzn: <45 U/I (j.m/l)
- Norma dla dzieci do 15 roku życia: <25 U/I (j.m/l)
- Aminosferaza asparganinowa — AspAT, GOT lub inaczej AST
- Norma dla kobiet: 5-40 U/I (j.m/l)
- Norma dla mężczyzn: 19 U/I
- Biliburibna całkowita
- 0,2 – 1,1 mg% (3,42 – 20 umol/l
- Bilirubina sprzężona
- Normy: 0,1-0,3 mg%
- Bilirubina niesprzężona
- Norma: 0,2-0,7 mg%
- Fosfataza alkaliczna — FA, ALO Falk, FAL
- Norma dla dorosłych – 20-70 U/I (j.m/l)
- Norma dla dzieci – 20-150 U/I (j.m/l)
- Norma dla noworodków – 50-165 U/I (j.m/l)
- Gamma-glutamylotransferaza – GGT
- Norma dla mężczyzn: 18-100 U/I (j.m/l)
- Norma dla kobiet: 10-66 U/I (j.m/l)
- Gammaglutamylotranspeptydaza – GGTP
- Norma: 6-26 U/l
- Dehydrogenaza mleczanowa – LDH
- Norma: 120-240 U/l
- Cholinoesteraza -Che
- Norma: 1900-3800 U/l
- Antygen HBs
- Norma: wynik ujemny
- Przeciwciała HCV
- Norma: wynik ujemny
Podwyższone próby wątrobowe – przyczyny
Podwyższone próby wątrobowe u dzieci i dorosłych mogą świadczyć od ostrym, przewlekłym zapaleniu wątroby, mononukleozie lub żółtaczce mechanicznej. Wysoki poziom AST może być objawem marskości wątroby, zapalenia wątroby, przebytego zawału lub przy żółtaczki mechanicznej. Podwyższone wartości enzymu ggtp najczęściej świadczą o nadużywaniu alkoholu lub niedrożności dróg żółciowych, natomiast wartości przekraczające normy w przypadku enzymu LDH mogą oznaczać zapalenie wątroby, zapalenie mięśnia sercowego, choroby dróg żółciowych, choroby nowotworowe lub stan po zwale.
Próby wątrobowe w ciąży
Warto też wykonać próby wątrobowe w ciąży, gdyż mogą pomóc wykryć nieprawidłowości w funkcjonowaniu tego narządu, które mogą świadczyć o ciążowym stłuszczeniu wątroby lub prowadzić do powstania zagrażającego życiu matki i dziecka zespołu HELLP. Wskazania do wykonania tego badania u kobiet ciężarnych są podobne, jak u innych pacjentek.
Próby wątrobowe w ciąży – wskazania do wykonania badania:
- uczucie zmęczenia i ogólnego rozbicia;
- niepokojące objawy ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty, niestrawność, biegunki, ale też ból brzucha zlokalizowany w okolicy prawego łuku podżebrowego;
- utrata masy ciała;
- zażółcenie skóry i białek oczu;
- ciemna barwa moczu lub odbarwienie stolca;
- częste krwawienia (m.in. z nosa) oraz większą liczbę siniaków na skórze, które sugerują występowanie zaburzeń krwi, które są częste przy zaburzeniach czynności wątroby.
Próby wątrobowe w ciąży – normy
Normy prób wątrobowych w ciąży są takie same jak przed nią. Wyjątkiem jest jedynie norma fosfatazy zasadowej w ciąży. Ogólnie przyjmuje się, że norma dla tego parametru wynosi poniżej 270 IU/l. W ciąży wartość ta może wzrosnąć nawet 4-krotnie i nie jest to powód do niepokoju. Dlaczego? Fosfataza zasadowa w ciąży produkowana jest nie tylko w wątrobie czy jelitach, ale także przez łożysko. Jej wyższy poziom jest więc zjawiskiem fizjologicznym.
Podwyższone próby wątrobowe w ciąży
Szacuje się, że podwyższone próby wątrobowe ma ok 5% ciężarnych. W tym wypadku lekarz prawdopodobnie będzie rozpatrywał, czy problemy z wątrobą miały swój początek przed ciążą, czy też dopiero w jej trakcie i czy są z nią w jakiś sposób powiązane. Powodem podwyższonych parametrów mogą być m.in. zażywane przez pacjentkę leki, ale też zarażenie się jednym z wirusów powodujących zapalenie wątroby.
Nieprawidłowe wyniki prób wątrobowych w ciąży mogą wskazywać na:
- cholestazę ciężarnych, która objawia się m.in. żółtaczką i świądem skóry;
- zespół HELLP, przy którym ciężarna odczuwa ból w prawym nadbrzuszu, bóle głowy, a także boryka się z nudnościami i wymiotami.
- stłuszczenie wątroby, które pojawia się zazwyczaj w III trymestrze ciąży lub w kilka dni po porodzie;
- niepowściągliwe wymioty ciężarnych – dolegliwość, która dotyka zaledwie 1% kobiet w ciąży.
Zazwyczaj zanim lekarz podejmie decyzję o rozpoczęciu konkretnej terapii, zleca wykonanie dodatkowych badań. Może to być morfologia, parametry układu krzepnięcia czy też badanie kreatyniny. Dopiero po postawieniu diagnozy, podejmowane jest właściwe leczenie.
Jaki film o Mikołaju dla dzieci? Najlepsze propozycje na grudniowe seanse!
Przerwa świąteczna 2023. Kiedy uczniowie pójdą do szkoły ostatni raz w tym roku? Czeka ich aż 10 dni wolnego
Roraty – czym są i kiedy się je obchodzi? Na mszach świętych pojawia się specjalny atrybut
Życzenia od Mikołaja dla dzieci. Zabawne i urocze wierszyki dla najmłodszych
Ulga na dziecko 2024 to nawet 2700 zł odliczenia. Te osoby nie będą mogły jednak z niej skorzystać. Jakie są warunki?
Jak zrobić brodę Mikołaja? Wystarczy jedna rzecz, aby stworzyć idealny strój na mikołajki i święta
- Rodzice.pl
- Badania
- Próby wątrobowe [normy i interpretacja wyników]
Kto powinien zrobić badanie na toksoplazmozę? To nie od kotów zarażamy się najczęściej!
Jednym z podstawowych badań wykonywanych przede wszystkim przez przyszłe mamy jest badanie na toksoplazmozę. Pozwala ono zdiagnozować zakażenie pasożytem Toxoplasma gondii, który najczęściej przenoszony jest przez koty, choć wbrew pozorom...
Czytaj dalej →USG połówkowe. Jak wygląda badanie? Kiedy powinno być wykonane?
USG połówkowe to badanie, które – jak sama nazwa wskazuje – wykonuje się w połowie ciąży. Pozwala na sprawdzenie stanu ogólnego dziecka, na dokładne przyjrzenie jego rozwijającym się organom, a...
Czytaj dalej →Podstawowe wyposażenie gabinetów ginekologicznych
Gabinet ginekologiczny jest miejscem, w którym każda kobieta musi czuć się bezpiecznie i komfortowo. Niezbędne jest więc wyposażenie go w odpowiedni sprzęt oraz akcesoria. Nie tylko pozwalają skutecznie przeprowadzić badanie,...
Czytaj dalej →Kolposkopia szyjki macicy: kiedy należy zrobić badanie?
Kolposkopia szyjki macicy to badanie, w czasie którego ginekolog ogląda żeńskie narządy rozrodcze w dużym powiększeniu i przeprowadza próby biochemiczne. Pozwala to na szybką ocenę stanu zdrowia pacjentki, zwłaszcza kiedy...
Czytaj dalej →Cytomegalia – Kto powinien zrobić badanie na obecność wirusa cytomegalii (CMV)?
Jednym z podstawowych badań, które wykonuje się u kobiet rozpoczynających starania o dziecko, a także u kobiet w ciąży jest test na obecność wirusa cytomegalii. Pozwala on wykryć specyficzne przeciwciała...
Czytaj dalej →Czym jest badanie HSG i kiedy warto je wykonać?
Niedrożność jajowodów to jedna z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet, diagnozowana przy pomocy badania HSG czyli histerosalpingografii. Szacuje się, że może dotyczyć ona nawet 30% pacjentek, które od dłuższego czasu...
Czytaj dalej →RDW CV w morfologii: o czym świadczy podwyższone, a o czym obniżone RDW-CV?
Jednym z najbardziej podstawowych badań krwi, które jest w stanie powiedzieć bardzo dużo na temat naszego stanu zdrowia, jest morfologia krwi. W jej skład wchodzi między innymi wskaźnik RDW CV....
Czytaj dalej →Co to jest kariotyp człowieka? W jakim celu wykonuje się badanie kariotypu?
Prawidłowy kariotyp człowieka warunkuje właściwy rozwój płodu w łonie matki. Niestety, w niektórych przypadkach dochodzi do wystąpienia nieprawidłowości w obszarze chromosomów. Czym mogą skutkować takie anomalie? Co to jest kariotyp...
Czytaj dalej →NEUT: Co oznacza podwyższony lub obniżony stan neutrofili?
Czytanie wyników morfologii nie należy do najłatwiejszych rzeczy. Nawet mając je przed sobą i obok ściągawkę w postaci zakresów znalezioną w Internecie jest to trudne, ponieważ poszczególne laboratoria posługują się...
Czytaj dalej →Gazometria krwi [Wyniki, Normy, Cena badania]
Gazometria krwi to jedno z badań diagnostycznych, wykonywanych zarówno w warunkach laboratoryjnych jak i w ramach badań z wykorzystaniem aparatów przyłóżkowych, czyli tzw. POCT. Pozwala ona ocenić nie tylko skuteczność...
Czytaj dalej →Te metody sprawią, że pozbędziesz się żylaków w ciąży
Żylaki w ciąży dotykają około 40% kobiet. Istnieje wiele czynników, które powodują ich powstawanie. Należą do nich między innymi predyspozycje genetyczne, czy mało aktywny tryb życia. Czy można przeciwdziałać powstawaniu...
Czytaj dalej →EEG u dziecka – wszystko co powinnaś wiedzieć o tym badaniu
Badanie EEG głowy służy sprawdzeniu pracy mózgu. Jest ono zlecane przez neurologa, w celu potwierdzenia lub wykluczenia nieprawidłowości w rozwoju dziecka i wyjaśnienia niepokojących zachowań. Nie należy się obawiać tego...
Czytaj dalej →Cytologia: proste badanie, które może uratować życie!
7 kobiet. W Polsce właśnie tyle osób umiera codziennie na raka szyjki macicy. Chorobę, która wcześnie wykryta, jest w 100% wyleczalna. Rak szyjki macicy rozwija się od 5 do 7...
Czytaj dalej →TSH: norma w ciąży i u osób starających się o dziecko
TSH, czyli wydzielany przez przysadkę mózgową hormon tyreotropowy, pobudza tarczycę do produkcji hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Normy TSH są dość szerokie i uzależnione od wieku, podaży jodu, pory pobrania krwi...
Czytaj dalej →Badanie WR – odczyn Wassermana
Badanie WR – odczyn Wassermana jest jednym z obowiązkowych testów laboratoryjnych, które powinny wykonać kobiety w ciąży. To nieskomplikowane badanie serologiczne pozwala wykryć przeciwciała przeciwko krętkowi blademu – bakterii wywołującej...
Czytaj dalej →Który to miesiąc ciąży? Sprawdź, który tydzień to który miesiąc! [tabela]
Każda przyszła mama nawet z pewnością doskonale wie, że pytanie: “który to miesiąc ciąży?” może usłyszeć nawet kilka razy dziennie. Lekarze jednak posługują się do określania czasu przede wszystkim tygodniami,...
Czytaj dalej →Biżuteria na zawsze
Obrączki oraz pierścionek zaręczynowy nosi się – przynajmniej z założenia i tradycji – przez całe życie. Należy więc starannie dobierać tę biżuterię ślubną. U każdego jubilera znaleźć można kilkadziesiąt wzorów...
Czytaj dalej →Tramwajem do ślubu? A czemu nie…
Wracałam ostatnio tramwajem z pracy, siedziałam za konduktorem, gdzie natrafiłam na napis: Wynajmnij tramwaj na swoją imprezę. Wynajmujemy tramwaje nowe i zabytkowe. To idealna okazja, aby zaskoczyć gości na urodzinach, imprezach firmowych...
Czytaj dalej →
1 komentarzy: Próby wątrobowe [normy i interpretacja wyników]
Dlatego regularne robienie badań może wcześnie pomóc, nawet jak problem występuje, ja zawsze robię badania na próby wątrobowe na wiosnę i na jesień, profilaktyka jest najważniejsza.