Badania przed ciążą nie są tak oczywiste jak te wykonywane już w trakcie oczekiwania na narodziny dziecka. Tymczasem podstawowe badania laboratoryjne wykonane jeszcze przed ciążą mogą nas ustrzec przed problemami w jej trakcie i umożliwić leczenie zanim wiele leków będziemy musieli wykluczyć ze względu na dobro rozwijającego się płodu. Jakie badania warto zrobić przed ciążą?
Badania przed ciążą – czy warto je zrobić?
W życiu kobiety przychodzi taki czas, kiedy rodzi się instynkt macierzyński, a zegar biologiczny zaczyna tykać coraz głośniej. W głowie zaczyna coraz częściej i intensywniej kołatać się myśl o dziecku, o powieszeniu rodziny, ale równocześnie pojawiają się obawy. Czy sobie poradzę? Czy będą dobrą mamą? Czy dziecko będzie zdrowe? Te lęki są całkiem naturalne. Nie na wszystko mamy wpływ. Jako rodzice możemy dać z siebie całą miłość, jaką mamy i z pewnością dla naszego dziecka będziemy najlepszą wersją siebie. Jako przyszłe matki możemy prowadzić zdrowy styl życia, a w ciąży dbać o swoją dietę i dostarczanie maluszkowi niezbędnych wartości odżywczych. Jako świadome kobiety, możemy zadbać też o swoje zdrowie, które jest niezbędne do tego, aby ciąża przebiegła prawidłowo. Dlatego planując ciążę warto sprawdzić, jakie badania przed ciążą powinnaś zrobić.
Badania laboratoryjne przed ciążą
Lekarze ginekolodzy zgodni są co do tego, że przygotowania do ciąży kobieta powinna rozpocząć co najmniej 6 miesięcy przed poczęciem dziecka. Ten czas jest konieczny do wykonania niezbędnych badań ginekologicznych oraz laboratoryjnych przed ciążą, a także na ewentualne przeprowadzenie kuracji i oczyszczenie z pozostałości leków.
Morfologia oraz poziom cukru we krwi
Podstawowe badanie krwi, jakim jest morfologia, pozwoli stwierdzić, jaki jest poziom żelaza we krwi oraz czy przypadkiem nie masz niedokrwistości. Ciężarne bardzo często cierpią na anemię, dlatego lepiej wcześniej zabezpieczyć się i zastosować ewentualną suplementację. Prawidłowy poziom żelaza jest niezbędny dla zdrowia przyszłej mamy, a także dla rozwoju dziecka.
Cukrzyca w ciąży może być bardzo niebezpieczna zarówno dla mamy, jak i dla rozwijającego się płodu, dlatego przed zajściem w ciążę warto zbadać cukier. Jeżeli badanie wykaże podwyższony poziom cukru na czczo, może to świadczyć o stanie przedcukrzycowym. Wówczas konieczne będzie wdrożenie specjalnej diety, która pomoże uregulować poziom cukru. U niektórych ciężarnych zmiany hormonalne w organizmie doprowadzają do powstania tak zwanej cukrzycy ciążowej, która najczęściej cofa się po porodzie. W celu skontrolowania poziomu cukru w okolicach 20 tygodnia ciąży lekarz zleca wykonanie testu obciążenia glukozą.
Grupa krwi wraz z czynnikiem Rh
Badanie grupy krwi musisz wykonać Ty oraz Twój partner. W przypadku odmiennych czynników Rh, zwłaszcza jeżeli mężczyzna posiada odczynnik Rh +, natomiast Ty Rh — zachodzi ryzyko konfliktu serologicznego, w przypadku kiedy dziecko odziedziczy czynnik Rh po ojcu. Po pierwszym porodzie, ale też poronieniu kobieta otrzymuje zastrzyk z gamma-globuliną, który ma zapobiec wytwarzaniu przeciwciał przez organizm matki, która będą atakowały krwinki dziecka w drugiej ciąży.
Badanie hormonów tarczycy
Jeżeli chodzi o najważniejsze badania laboratoryjne przed ciążą, to zdecydowanie możemy zaliczyć do nich badanie poziomu hormonów tarczycy. Prawidłowy poziom hormonów jest niezbędny do zajścia w ciążę, a także do utrzymania ciąży. Niezdiagnozowana i nieleczona niedoczynność tarczycy jest jednym z najczęstszych powodów poronień, z kolei nieleczona nadczynność tarczycy może spowodować przedwczesny poród. Przed rozpoczęciem starań o dziecko koniecznie należy zbadać poziom hormonów, a w razie nieprawidłowości umówić się na wizytę do endokrynologa, a najlepiej ginekologa endokrynologa, który pomoże dobrać odpowiednie leki, w celu unormowania hormonów.
Test na obecność wirusa różyczki, toksoplazmozy oraz cytomegalii
Zarażenie się jednym z tych trzech wirusów w czasie ciąży może być bardzo niebezpieczne dla płodu, ponieważ może prowadzić do różnego rodzaju zaburzeń i opóźnień w rozwoju. Wykonanie testu na obecność wirusa cytomegalii, różyczki oraz toksoplazmozy wykaże czy kobieta posiada przeciwciała chroniące przed nową infekcją.
Sprawdź: Kto powinien zrobić badanie na toksoplazmozę? To nie od kotów zarażamy się najczęściej!
Badania ginekologiczne, które powinnaś zrobić przed ciążą
Jeżeli planujesz ciążę pod okiem swojego ginekologa, z pewnością zlecił on już wspomniane wyżej badania krwi, kolejnym lub nawet równoczesnym krokiem przed rozpoczęciem starań o dziecko, jest wykonanie podstawowych badań ginekologicznych, które są równie potrzebne w celu wykrycia ewentualnych nieprawidłowości w budowie narządów rodnych, a także infekcji, lub też innych stanów chorobowych układu rodnego.
Po pierwsze cytologia
Schorzenia dróg rodnych nigdy nie są obojętne dla przebiegu ciąży, gdyż mogą przyczynić się do groźnych dla rozwijającego się płodu powikłań. Infekcje dróg rodnych lub moczowych, stany zapalenie, zakażenia grzybicze lub bakteryjne, nadżerki, zakażenia wirusowe – każdy z tych stanów chorobowych może zagrażać ciąży. Aby zniwelować ryzyko, konieczne jest więc wykonanie badań. Pierwsze z nich to cytologia.
Cytologia polega na pobraniu nabłonka z kanału szyjki macicy. Badanie umożliwia wykrycie nadżerek, które w ciąży mogą powiększyć się i krwawić, wywołując niepokój przyszłej mamy, a także powodować niebezpieczne stany zapalne. Cytologia umożliwia także wczesne wykrywanie raka szyjki macicy. Jeżeli wynik cytologii jest niepokojący, ginekolog może zlecić dalsze badania, takie jak powtórzenie cytologi lub wykonanie kolposkopii. W najgorszym wypadku kiedy badania potwierdzają raka szyjki macicy, możliwe jest wdrożenie szybkiego leczenia, która w ciąży byłoby utrudnione.
Badanie czystości pochwy
W celu wyeliminowania ewentualnego zakażeń bakteryjnych pochwy, pobierana jest wydzielina z pochwy. Na jej podstawie specjalista może stwierdzić ewentualne istnienie stanu zapalnego, a także ocenić, jaka jest jego przyczyna — czy jest to infekcja grzybicza, czy bakteryjna, lub wirusowa. Nieleczona infekcja pochwy może rozszerzyć się na kanał szyjki macicy oraz jej błonę śluzową, a także na jajowody, przydatki oraz cewkę moczową. Stany zapalne mogą utrudnić zajście w ciążę, lub zagrozić płodowi. Kuracja infekcji pochwy trwa zwykle od 7 do 14 dni i jest prosta i skuteczna, niezwykle ważne jest jednak, aby oboje partnerzy ją wdrożyli, w przeciwnym razie będzie dochodziło do stałego przekazywania sobie bakterii oraz nawrotów choroby.
USG trans waginalne
USG narządu rodnego jest ważne badanie przed ciążą, które może ono uwidocznić ewentualne wady budowy, a także obecność guzów w macicy, które mogą utrudnić zajście w ciążę, a także donoszenie ciąży. Wady anatomiczne macicy mogą być przyczyną przedwczesnego zakończenia ciąży, podobnie jak mięśniaki które dodatkowo mogą nawet uniemożliwić zajście w ciążę.
USG piersi
Przed planowaną ciążą dobrze jest wykonać również USG piersi. Kobiety powinny regularnie prowadzić samobadanie piersi w celu wczesnego wykrywania guzków i innych potencjalnie niebezpiecznych zmian w piersiach. Jednak nawet jeżeli sama nie wyczuwasz nic niepokojącego w piersiach, warto wykonać badanie USG, które rozwieje wszelkie wątpliwości. Podniesiony poziom estrogenów w ciąży może wpłynąć na uzłośliwienie zmian występujących w piersiach, z tego względu lepiej wcześniej upewnić się, że nie ma powodów do obaw.
Wymienione badania przed ciążą powinna wykonać każda z nas – nie tylko przez wzgląd na prawidłowy rozwój dziecka. USG, morfologia czy cytologia pozwalają wykryć wiele schorzeń, które na wczesnym etapie są całkowicie wyleczalne, a ich leczenie staje się trudne w momencie, gdy zaczynają dawać jakiekolwiek objawy.