Jak karmić piersią? Karmienie piersią krok po kroku
Karmienie piersią jest zalecanym sposobem żywienia niemowląt. Mleko matki jest niezwykle cenne dla dziecka: zawiera nie tylko składniki odżywcze dostosowane do potrzeb noworodka, ale także komórki odpornościowe. Dzięki niemu maluchy są zdrowsze, mają większą odporność i lepiej się rozwijają. Karmienie piersią daje wiele korzyści także kobietom. Mimo że jest to naturalna czynność, może sprawiać pewne problemy dotyczące przystawienia do piersi, czasu karmienia i problemów z laktacją. Przedstawiamy karmienie krok po kroku.
Karmienie piersią
Karmienie piersią i pokarm mamy są niezwykle cenne dla prawidłowego rozwoju niemowlęcia. Kobiety instynktownie zdają sobie z tego sprawę i jest to dla nich bardzo ważne, dlatego już w ciąży pojawiają się obawy, że nie uda im się sprostać temu zadaniu. Wiele przyszłych mam zastanawia się, co to jest laktacja, kiedy pojawia się mleko w piersiach i co zrobić kiedy wystąpi kryzys laktacyjny. Początki karmienia dziecka piersią mogą być trudne, jednak ważne są chęci i cierpliwość. Zawsze można skorzystać także z pomocy położnej lub doradcy laktacyjnego.
Karmienie piersią jest najzdrowszym i najbardziej pożądanym sposobem karmienia noworodka. Mleko mamy zawiera wiele cennych składników, które zwiększają odporność malucha i zapewniają mu zdrowy i prawidłowy rozwój. Jest ono dostosowane do potrzeb niemowlęcia, a jego skład stale zmienia się wraz z kolejnymi miesiącami życia dziecka. Jako pierwsza pojawia się tzw. siara. Zaczyna tworzyć się już w czasie ciąży. Jest gęsta, żółta i lekko kwaśna. Jest niezwykle cenna, ponieważ zawiera w sobie około 250 substancji, m.in. przeciwciała, regulatory odporności, hormony, naturalne czynniki wzrostu, witaminy, aminokwasy i sole mineralne. W kolejnych dniach jej konsystencja i skład ulegają zmianie.
Karmienie piersią noworodka istotnie wpływa na jego prawidłowy rozwój. Ssanie mleka, dzięki substancjom w nim zawartym, chroni jelita przed bakteriami, wpływa na rozwój mózgu i systemu nerwowego, wzmacnia układ odpornościowy, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych chorób w przyszłości (cukrzycy, alergii, celiakii, nadciśnienia tętniczego, zawału serca). Kobiety, które karmią piersią mniej odczuwają dolegliwości związane z połogiem. Zmniejsza się u nich także ryzyko raka piersi i jajnika.
Jak przystawić dziecko do karmienia?
Ssanie piersi jest dla niemowlęcia naturalną czynnością. Zdarza się jednak, że mama jak i dziecko potrzebują czasu, aby oswoić się z nową sytuacją. Należy pamiętać, że w razie wystąpienia jakiegokolwiek problemu, wątpliwości lub dodatkowych pytań, zawsze można poprosić o pomoc położną, która poinstruuje jak prawidłowo przystawić noworodka do karmienia.
Prawidłowe przystawianie dziecka do karmienia należy rozpocząć od przyjęcia wygodnej pozycji ciała. Każda mama powinna wypracować ją sobie indywidualnie w zależności od własnych preferencji. Można karmić na leżąco, w pozycji spod pachy, krzyżowej, półleżącej lub klasycznej, trzymając dziecko oparte na łokciu. Przy wyborze odpowiedniego ułożenia należy kierować się następującymi zasadami:
- wybrana pozycja nie powoduje napięcia mięśni, dyskomfortu ani stresu,
- ciało jest stabilne i oparte, plecy są proste, stopy znajdują się na podłożu lub są dodatkowo podparte, np. podnóżkiem,
- brzuszek dziecka przylega do brzucha mamy,
- głowa, plecy i pośladki malucha znajdują się w jednej linii,
- głowa dziecka nie jest skręcona,
- dziecko wygląda na rozluźnione i bezpieczne.
Przy przystawianiu dziecka do piersi można wspomóc się poduszkami lub specjalnym rogalem do karmienia. Warto oprzeć na nich łokcie i ramiona, aby jak najmniej odczuwać ciężar dziecka. Często jedno karmienie trwa kilkanaście minut, co powoduje zmęczenie mięśni.
Aby rozpocząć karmienie, należy chwycić pierś w literę “C” – 4 palce przytrzymują ją od spodu, a kciuk znajduje się na górze. Taka pozycja umożliwia sterowanie brodawką. Główkę dziecka należy delikatnie odchylić do tyłu, tak aby jego nos znajdował się na wysokości brodawki, następnie powinno się drażnić wargę dziecka sutkiem, co spowoduje szerokie otwarcie ust. W tym momencie należy skierować brodawkę do podniebienia (delikatnie naciskając pierś) i nałożyć buzię dziecka na pierś. Po chwili niemowlę powinno zacząć rytmicznie ssać.
Sprawdź: Czy mleko w piersiach może się zepsuć?
Jak karmić piersią?
Efektywne karmienie piersią oznacza, że niemowlę otrzymuje odpowiednią dla siebie ilość pokarmu, jest najedzone, dzięki czemu prawidłowo wzrasta i nie brakuje mu żadnych składników odżywczych. Jednym z najistotniejszych elementów efektywnego karmienia jest prawidłowe przystawienie noworodka do piersi. Każda mama może samodzielnie ocenić, czy zrobiła to dobrze:
- w czasie karmienia nie odczuwa bólu piersi ani brodawek,
- buzia dziecka jest szeroko otwarta, a dolna warga jest wywinięta,
- w buzi dziecka znajduje się brodawka i większa część otoczki,
- nos i broda dziecka stykają się z piersią,
- policzki malucha są zaokrąglone i wypełnione,
- dziecko ssie wolno i słychać regularne przełykanie,
- mama czuje wypływanie pokarmu.
Zalecane jest karmienie noworodka na żądanie – malucha karmi się zawsze wtedy, kiedy wyraża taką chęć – płacze, wkłada rączki do buzi, ssie paluszki, mlaszcze. Nie wolno go ignorować, nawet gdy od poprzedniego posiłku minęło niewiele czasu. Niemowlę często chce ssać pierś po to, aby się napić lub uspokoić i pobyć blisko z mamą. Prawidłowe karmienie piersią ma miejsce wtedy, kiedy spełnione są poniższe wskaźniki skutecznego karmienia (WSK):
- dziecko karmione jest 8-12 razy na dobę, w tym 1-2 razy w nocy,
- dziecko jest prawidłowo przystawione do piersi,
- słychać odgłos połykania,
- do 6 tygodnia życia dziecko oddaje 3-4 papkowate stolce dziennie,
- dziecko moczy 6-8 pieluszek dziennie (w pierwszym tygodniu życia może być ich mniej),
- niemowlę przybiera na wadze adekwatnie do swojego wieku,
- dziecko jest spokojne, rozluźnione i samo kończy karmienie.
Dziecko powinno przybierać na wadze zgodnie z normami przyjętymi dla jego wieku:
- 26-30g na dobę do 3. miesiąca życia,
- 18g na dobę między 3. a 6. miesiącem,
- 13g na dobę między 6. a 9. miesiącem,
- 9g na dobę po 9. miesiącu życia.
Niemowlęta karmione piersią rosną w innym tempie niż te karmione mlekiem modyfikowanym. Należy także pamiętać, że noworodek może stracić 7% swojej masy ciała, jednak po około 14 dniach ponownie osiąga swoją masę urodzeniową. Jest to zjawisko fizjologiczne spowodowane utratą wody i wyczerpaniem zmagazynowanego w wątrobie glikogenu i zapasu tłuszczu. W przypadku jakichkolwiek obaw związanych z efektywnym karmieniem i tempem rozwoju dziecka, należy skonsultować się z położną, doradcą laktacyjnym lub pediatrą.
Sprawdź: Najczęstsze przyczyny płaczu dziecka podczas karmienia
Karmienie na leżąco
Wygodna pozycja do karmienia jest jednym z najistotniejszych elementów tej czynności. W pierwszych tygodniach życia dziecka zdarza się, że karmienia odbywają się często i trwają długo. Nieodpowiednie ułożenie ciała skutkuje nie tylko zmęczeniem, ale jest również przyczyną nieefektywnego karmienia. Jedną z polecanych pozycji jest karmienie dziecka na leżąco. Karmienie noworodka na leżąco można przeprowadzić na dwa sposoby:
- Na wznak
tę pozycję wykorzystuje się do pierwszego karmienia po cięciu cesarskim. Kobieta powinna leżeć na wznak z głową podpartą na wysokiej poduszce. Noworodek leży wzdłuż ciała mamy lub pod skosem. Mama przytrzymuje go ramieniem (które może być podparte poduszkami) od boku. Kiedy buzia dziecka znajduje się na wysokości brodawki, rozpoczyna się karmienie.
- Na boku
wykorzystuje się ją do pierwszego karmienia po porodzie siłami natury, następnie jest polecana do karmień nocnych. Kobieta powinna położyć się na boku, oprzeć ramię na łóżku, a pod głowę podłożyć poduszkę. Niemowlę musi być zwrócone twarzą i brzuchem w stronę mamy, a jego głowa opierać się na jej ramieniu. W momencie, kiedy usta dziecka znajdują się na wysokości sutka, rozpoczyna się karmienie. Warto podłożyć poduszkę między kolana, pod plecy i ramię, aby zmniejszyć napięcie w mięśniach.
Jak często karmić noworodka?
Podstawowym pytaniem, które zadaje sobie każda karmiąca mama jest jak często i co ile godzin karmić noworodka? Wątpliwości wzbudza przede wszystkim czy dziecko najadło się wystarczająco oraz czy nie jest przekarmiane. Główną zasadą jest karmienie na żądanie noworodka, czyli przystawianie go do piersi, zawsze wtedy, kiedy się tego domaga. Dzięki temu zyskuje się pewność, że maluch ma zaspokojony apetyt i spożywa tyle pokarmu ile faktycznie potrzebuje.
To, ile karmień piersią na dobę się odbywa, zależy w głównej mierze także od wieku noworodka. Początkowo może domagać się on przystawienia do piersi zwykle kilkanaście razy na dobę, nawet niespełna godzinę po poprzednim posiłku. Młodym mamom często wydaje się, że karmią bez przerwy, stąd pojawiają się wątpliwości, czy dziecko faktycznie się najada i nie jest głodne.
Na początku karmień powinno być 8-12 na dobę, także 1-2 razy w nocy. Najdłuższa przerwa w ciągu dnia zwykle wynosi 3 godziny, a w nocy 4. Dziecko zwykle samo domaga się jedzenia, jeżeli jednak między karmieniami minęło dużo czasu lub dziecko chce jeść rzadziej niż 8 razy, należy zachęcać go do ssania piersi, a niekiedy także wybudzać je na karmienie. Ważne jest, aby obserwować swoje dziecko, a w razie wątpliwości skonsultować się z pediatrą.
Jak długo karmić piersią?
Niezwykle istotną kwestią jest to, ile powinno trwać karmienie piersią. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia niemowlę należy karmić wyłącznie piersią przez minimum pierwsze 6 miesięcy życia. W tym czasie nie jest konieczne dopajanie dziecka wodą, sztucznym mlekiem czy glukozą. Następnie warto je kontynuować do 2 roku życia, a nawet dłużej przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających (mleko modyfikowane nie jest pokarmem uzupełniającym).
Wiele mam zastanawia się także ile minut trwa karmienie piersią noworodka. Zgodnie z zaleceniami dziecko samo powinno decydować ile pokarmu zje. Na początku karmienia odbywają się często, ale są krótkie, później mogą się wydłużać i trwać kilkanaście minut na każdą pierś. Dziecko poprzez ssanie piersi nie tylko zaspokaja głód, ale także uspokaja się i korzysta z bliskości z mamą. Nigdy nie należy zabierać dziecku piersi. Można delikatnie wysunąć brodawkę z ust dziecka, jeżeli zasnęło w trakcie ssania.
Dziecko przy karmieniu – nieefektywne karmienie
Zdarza się, zwłaszcza na początku, że karmienie dziecka jest nieefektywne. Najczęściej związane jest to z nieprawidłowym przystawieniem dziecka do piersi. Świadczą o tym następujące objawy:
- słychać mlaskanie i cmokanie przy karmieniu piersią,
- usta dziecka nie są szeroko otwarte,
- wargi dziecka nie są wywinięte,
- w buzi znajduje się sam sutek, bez otoczki,
- policzki dziecka są zapadnięte,
- mama odczuwa ból podczas karmienia,
- po karmieniu brodawka jest spłaszczona,
- niemowlę krzyczy i płacze przy karmieniu, jest rozdrażnione.
Jeżeli mama zauważy następujące objawy, powinna spróbować ponownie przystawić dziecko do piersi. W tym celu należy delikatnie włożyć mały palec w kącik ust dziecka. Kiedy niemowlę puści brodawkę warto poprawić swoją pozycję ciała oraz ułożenie dziecka i podjąć kolejną próbę przystawienia dziecka do piersi.
Kryzys laktacyjny
Problemy z laktacją, czyli niedostatecznym wydzielaniem mleka są potocznie określane jako kryzys laktacyjny. Objawy utrzymują się około 2 dni i są to zwykle:
- uczucie miękkich, pustych piersi,
- dłuższe i częstsze domaganie się piersi przez dziecko,
- rozdrażnienie i nerwowość dziecka podczas karmienia.
Zwykle pojawia się kryzys laktacyjny w 3 tygodniu po porodzie. Przyczyną są najczęściej nagłe skoki rozwojowe dziecka. Kiedy maluch rośnie zwiększa się jego zapotrzebowanie na pokarm, a organizm mamy potrzebuje chwili czasu, aby zwiększyć produkcję mleka. Zanik pokarmu może być spowodowany także stresem, zmęczeniem, nieregularnym przystawianiem dziecka do piersi lub kilkudniową przerwą w karmieniu. Należy wtedy pobudzać brodawkę i próbować przystawiać dziecko do piersi. Brak pokarmu po porodzie także wymaga pobudzania laktacji pod okiem położnej.
Antybiotyk przy karmieniu piersią
Istotną kwestią dla każdej mamy jest antybiotyk a karmienie piersią. Wiele kobiet obawia się, że może on wpłynąć negatywnie na dziecko, dlatego nie podejmują leczenia lub na ten czas odstawiają dziecko od piersi. Prawdą jest, że antybiotykoterapia może szkodzić noworodkowi, dlatego wszelkie leki powinno przyjmować się jedynie w razie konieczności i tylko pod okiem lekarza. Istnieją jednak antybiotyki, które zostały przebadane i mogą być stosowane przez kobiety w ciąży oraz te mamy, które karmią piersią.
Przed rozpoczęciem leczenia zawsze należy poinformować lekarza o fakcie karmienia piersią. Dzięki temu będzie mógł dopasować do schorzenia antybiotyk, który nie wpływa negatywnie na noworodka, dlatego nie będzie konieczne odstawienie go od piersi. Leki, które mogą być stosowane przez mamy karmiące to przede wszystkim penicyliny, erytromycyna, a także azytromycyna i doksycyklina. Pierwszą dawkę antybiotyku należy przyjąć po porannym karmieniu, a drugą przed przerwą nocną.
Niekiedy jednak konieczne jest zastosowanie antybiotyków, które nie zostały przebadane pod kątem wpływu na noworodka lub udowodniono, że przenikają do mleka i są groźne dla dziecka. Na ten czas konieczne jest przerwanie karmienia i kontynuowanie go dopiero 48 godzin po ostatniej dawce leku.
Karmienie piersią – jedna pierś jest większa
Jeżeli podczas karmienia jedna pierś jest większa. Asymetria zdarza się większości karmiących mam. Może wynikać z częstszego podawania dziecku akurat tej piersi, co stymuluje ją do zwiększonej produkcji mleka. Aby temu zaradzić, warto spróbować częściej podawać dziecku drugą pierś. Jest to zjawisko fizjologiczne i nie powinno być powodem do obaw, jeżeli nie towarzyszą mu żadne inne objawy: zastój mleka, obrzęk, bolesność i zgrubienia w piersi oraz gorączka. W takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem.
Problemy z laktacją
Każde problemy z karmieniem piersią, które mogą pojawić się w każdym momencie po porodzie warto skonsultować z położną lub doradcą laktacyjnym. Są to specjaliści, którzy udzielą odpowiednich wskazówek i porad związanych z laktacją. Chwilowe problemy nie oznaczają końca naturalnego karmienia.
Zobacz też: Laktator elektryczny czy ręczny?
Zdjęcie główne: drshilva MD @Flickr /CC
- Karmienie piersią
- Jak przystawić dziecko do karmienia?
- Jak karmić piersią?
- Karmienie na leżąco
- Jak często karmić noworodka?
- Jak długo karmić piersią?
- Dziecko przy karmieniu – nieefektywne karmienie
- Kryzys laktacyjny
- Antybiotyk przy karmieniu piersią
- Karmienie piersią – jedna pierś jest większa
- Problemy z laktacją
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
W tych muzeach nie będziecie się nudzić. Majówka last minute
Co zrobić żeby trampolina nie elektryzowała?
Majówka w szkole 2024. Uczniów szkół średnich czeka wyjątkowo długi weekend. Ile będzie wolnego?
Jedynka na koniec roku 2023/2024. Czy z jedną jedynką można przejść do następnej klasy?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
- Rodzice.pl
- Niemowlę
- Karmienie niemowląt
- Karmienie piersią
- Jak karmić piersią? Karmienie piersią krok po kroku
Jak odstawić dziecko od karmienia piersią?
Karmienie piersią to sprawa pomiędzy dwoma osobami: mamą i dzieckiem. Każda ze stron ma swoje pragnienia i swoje potrzeby, które trzeba przeanalizować, podejmując decyzję o przerwaniu karmienia. Ssanie piersi to...
Czytaj dalej →Guzek w piersiach podczas karmienia. Co oznacza? Czy jest groźny?
Niektóre mamy podczas karmienia wyczuwają w piersiach drobne stwardnienia lub guzki. Zmiana może być lekko zaczerwieniona i sprawiać ból przy dotyku. Wówczas od razu zapala się czerwona lampka i pojawia...
Czytaj dalej →Karmienie piersią w czasie przeziębienia
Przeziębiona mama karmi Czy karmienie piersią jest wskazane podczas przeziębienia? To problem i dylemat bardzo wielu młodych mam. Często boją się, że karmiąc dziecko w czasie choroby zarażą je i...
Czytaj dalej →5 najpopularniejszych mitów na temat karmienia piersią. Znasz je wszystkie?
Pokarm kobiecy jest wyjątkowym darem, jaki mama może dać swojemu dziecku. Właśnie dlatego warto jak najlepiej przygotować się do tego etapu macierzyństwa. Nieustannie pojawiają się jednak nowe informacje dotyczące karmienia...
Czytaj dalej →Sześć kłamstw, w które wierzyłam na temat odciągania pokarmu, zanim musiałam zacząć to robić
Na pewno słyszałaś wiele mitów, dotyczących karmienia piersią. Wiele z nich jest związanych z odciąganiem pokarmu. Gdy byłam w ciąży nie wyobrażałam sobie, że będę to robić. A to, że...
Czytaj dalej →Natura wspomaga naturalne karmienie
Czarnuszka, herbata z lipy i inne naturalne wspomagacze laktacji Jak mają się do siebie czarnuszka a karmienie piersią? Coraz więcej młodych mam stara się w sposób naturalny i bezpieczny regulować...
Czytaj dalej →Odciąganie pokarmu w pytaniach i odpowiedziach
Jednym ze sposobów na dostarczenie dziecku wszystkich niezbędnych składników, kiedy matka nie może być z dzieckiem lub z innych powodów przystawiać malucha do piersi jest odciąganie pokarmu. To także doskonały...
Czytaj dalej →Techniki karmienia piersią
Pozycja, w której karmisz dziecko piersią, to podstawa udanego procesu laktacyjnego. Bardzo często maluch nie jest w stanie w prawidłowy sposób uchwycić brodawki, a co za tym idzie, z piersi...
Czytaj dalej →O tych 7 właściwościach mleka matki nie wiedziałaś!
Mleko matki jest najlepszym możliwym pożywieniem, jakie możesz zapewnić swojemu dziecku. Ma jednak o wiele więcej zastosowań, o których mało kto wie! 1. Mleko matki nawilża przesuszoną skórę “Skóra jak...
Czytaj dalej →Jak wybrać dobry laktator elektryczny? Porównujemy najpopularniejsze marki: Medela, Lovi, Avent, Canpol
Laktator elektryczny (lub ręczny) to nieodzowna część każdej wyprawki noworodkowej. Dzięki temu niewielkiemu urządzeniu mogą dziać się rzeczy wielkie: od KPI (karmienia piersią inaczej), przez wspomaganie laktacji, aż przez spokojne...
Czytaj dalej →Czy laktator powiększa piersi?
Zastanawiasz się, jak działa laktator i czy sprawia, że piersi stają się większe? Wyjaśniamy, w jaki sposób funkcjonuje ten sprzęt i jak wpływa na nasze ciało. Powiększanie piersi za pomocą...
Czytaj dalej →Czy pokarm w piersiach może się zepsuć? 8 mitów związanych z karmieniem piersią!
Karmienie piersią jest jednym z najbardziej problematycznych zagadnień pojawiających się po porodzie. Problemy laktacyjne niejednokrotnie spędzają sen z powiek młodym rodzicom, nie pozwalają na relaksację i powodują ciągłe zamartwianie się....
Czytaj dalej →Oto, co się dzieje z Twoim pokarmem, jeśli nie karmisz piersią [według ekspertów]
Mleko w „magiczny sposób” pojawia się w piersiach. A co w sytuacji, kiedy nie przystawiamy do nich dziecka? Czy w równie niezwykły sposób pokarm znika? Nie karmię piersią. Co z...
Czytaj dalej →Kapturki do karmienia: wady i zalety nakładek laktacyjnych
Kapturki do karmienia to “wynalazek”, który ma już… kilka wieków! Współczesne kapturki na brodawki to silikonowe nakładki, których zadaniem jest ułatwienie karmienia przy wklęsłych bądź płaskich sutkach. Mogą też służyć...
Czytaj dalej →Czy da się zwiększyć ilość pokarmu w jeden dzień?
Zastanawiasz się, jak rozkręcić laktację? Sposobów jest mnóstwo, a każdej z nas może pomóc inny. Warto jednak podejść do tematu “z głową”, aby sobie pomóc a nie zaszkodzić. Częste przystawianie...
Czytaj dalej →Stół weselny
Wczoraj pisałam o tym co powinno znajdować się na wiejskim stole weselnym i jak ten stół wiejski powinien wyglądać. Dzisiaj skoncentruję się na zwykłych stołach weselnych. Jak powinny wyglądać stoły...
Czytaj dalej →5 bazgrołów, które zrozumieją tylko młodzi rodzice
Zaczęło się niewinnie od rysunku matki karmiącej piersią, która nie może dosięgnąć telefonu (patrz poniżej), który znalazłem u kogoś na Instagramie. Rysunek nie był podpisany, ale spodobał mi się na...
Czytaj dalej →Czy dźwięk suszarki lub szum odkurzacza magicznie usypia niemowlęta?
Pozostańmy jeszcze przez chwilę w tematach magicznych (sprawdź wczorajszy tekst o “cudownych właściwościach” oleju kokosowego:)). Dziś mam dla Was szumny tekst o szumie suszarki, odkurzacza, farelki, lejącej się wody. Szum suszarki,...
Czytaj dalej →