Gorączka, szybki oddech, uderzenie w głowę: kiedy bezwzględnie udać się z dzieckiem do szpitala?

Każdy rodzic doskonale zna uczucie niepokoju, które towarzyszy chorobie lub wypadkowi dziecka. Nie zawsze wiemy, jak w danej sytuacji się zachować, czy np. poczekać  i obserwować czy od razu udać się z dzieckiem do lekarza po fachową pomoc. Kiedy jechać do szpitala? Oto jak zachowując zimną krew i zdrowy rozsądek, postępować w najczęściej budzących niepokój rodziców sytuacjach.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Decyzja o udaniu się do szpitala w przypadku dzieci nie jest łatwa, a zachowanie zimnej krwi i trzeźwa ocena sytuacji są niezwykle ważne.
  • Najczęściej interwencji lekarskiej wymagają uderzenia w głowę, wysoka gorączka i trudności z oddychaniem.
  • Wysoka temperatura, przekraczająca 39 stopni i trwająca kilka dni, której towarzyszą objawy dodatkowe takie jak drgawki czy zimne poty powinna być skonsultowana z lekarzem.
  • Jeżeli chodzi o uderzenia w głowę, z decyzją o udaniu się do szpitala warto poczekać i uważnie obserwować, czy u dziecka nie pojawią się objawy świadczące o wstrząśnieniu mózgu (nierówne źrenice, wymioty, ospałość, ból głowy).
  • Hospitalizacji wymaga silne odwodnienie u niemowląt i starszych dzieci, objawiające się skąpomoczem, apatią, zapadniętymi oczami i innymi objawami neurologicznymi.

Jak rozpoznać, kiedy do szpitala?

Zarówno w przypadku niemowląt jak i starszych dzieci niejednokrotnie pojawia się pytanie, kiedy jechać do szpitala. Najwięcej wątpliwości budzą takie objawy jak przyspieszony oddech (tzw. hiperwentylacja), gorączka czy upadek i związane z nim uderzenie w głowę. Często wzbraniamy się przed tym krokiem, obawiając się że po kilku godzinach spędzonych na czekaniu usłyszymy, że dziecko nie wymaga hospitalizacji i niepotrzebnie popadamy w paranoję. Niekiedy zdarza się nawet, że dziecko po przybyciu do szpitala nagle ożywa i wygląda na zupełnie zdrowe. Jak rozpoznać moment, kiedy należy udać się do szpitala? Oto kilka cennych porad.

Uderzenia i potłuczenia – kiedy do lekarza

Upadki i potłuczenia zdarzają się każdemu dziecku, bez względu na wiek i troskliwość rodziców. Niektóre z nich wyglądają przerażająco, inne z kolei kończą się jedynie niewielkim siniakiem. Jak reagować, gdy dziecko uderzy się w głowę? Przede wszystkim należy zachować spokój. Uderzenie w głowę jest z reguły dość bolesne i maluch z pewnością już i tak jest zestresowany całą sytuacją. Nie ma sensu więc okazywać dodatkowo swojego zdenerwowania.

Nawet jeżeli uderzenie w głowę było silne, nie należy od razu podejrzewać wstrząśnienia mózgu i jechać do szpitala. Trzeba uważnie obserwować dziecko. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić? W przypadku niemowląt i małych dzieci może pojawić się rozdrażnienie i trudna do ukojenia płaczliwość. Częstym objawem jest również ospałość, dlatego bezpośrednio po upadku nie powinno się kłaść dziecka na drzemkę. Warto również obserwować źrenice dziecka – w przypadku wstrząśnienia mózgu staną się one nierówne.

Starsze dzieci, zwłaszcza jeżeli nastąpiło uderzenie w potylicę, mogą zgłaszać silny ból głowy, któremu towarzyszyć będą nudności i wymioty. Bezwzględnej wizyty w szpitalu wymaga sytuacja, kiedy u dziecka pojawiają się napady drgawek. W większości przypadków objawy wstrząśnienia mózgu pojawiają się maksymalnie do 12 godzin po upadku, jeżeli więc po tym czasie nie zauważymy nic niepokojącego, jedyną pamiątką po tym zdarzeniu będzie zapewne porządny guz. Wyjątek stanowią niemowlęta poniżej 6 miesięcy, zwłaszcza te u których nastąpił upadek dziecka na plecy lub uderzenie w ciemiączko. W ich przypadku nie należy czekać lecz natychmiast po zdarzeniu skonsultować się z pediatrą lub lekarzem dyżurnym.

Innym dość niepokojącym i groźnie wyglądającym skutkiem upadku jest rozcięta warga lub język u dziecka. Zazwyczaj tego typu urazom towarzyszy duża ilość krwi i spora opuchlizna. Zdarzają się one głównie u dzieci, u których równowaga jeszcze nie jest w pełni wykształcona. Choć sam widok lejącej się z buzi malucha krwi może być dość przerażający, w tym wypadku również należy zachować spokój. W większości przypadków rozcięta warga nie wymaga interwencji lekarskiej. Wystarczy przyłożyć do niej zimny kompres (np. kostki lodu) i odczekać parę minut. Chłód nie tylko zatamuje krwawienie, ale również zmniejszy opuchliznę. Z kolei jeżeli chodzi o rozcięty lub przegryziony język, jeżeli rana jest duża i przez dłuższy czas nie przestaje krwawić, warto skonsultować to z lekarzem, który zadecyduje czy wymaga ona założenia szwów.

Gorączka u dziecka – kiedy do szpitala?

Choć gorączka u niemowląt i małych dzieci nie jest niczym niezwykłym (towarzyszy nie tylko chorobom, ale również np. ząbkowaniu czy szczepieniom), długo utrzymująca się wysoka temperatura niejednokrotnie skłania rodziców do udania się z dzieckiem do szpitala. Warto pamiętać, że dziecko ma naturalnie nieco wyższą temperaturę ciała, dlatego o gorączce mówimy dopiero, kiedy wartości przekraczają 38,5 stopnia Celsjusza. Ze względu na fakt, iż gorączka ma także pozytywny wpływ na nasz organizm i ułatwia zwalczenie drobnoustrojów uznaje się, że dopiero od tego momentu, jeżeli dziecko wyraźnie źle się czuje należy stosować leki przeciwgorączkowe.

Konsultacji lekarskiej bezwzględnie wymagają sytuacje, kiedy gorączka pojawia się u noworodków lub niemowląt poniżej 3 miesiąca życia. Jeżeli natomiast pojawiła się nawet wysoka gorączka u dziecka bez innych objawów, należy poczekać z wizytą u lekarza minimum 12 godzin i zobaczyć czy wystąpią kolejne symptomy choroby. Jest to ważne, ponieważ gorączka bez innych objawów jest bardzo niespecyficzna i lekarz może mieć duże trudności z trafnym postawieniem diagnozy. Często też u dzieci mają miejsce infekcje wirusowe, jak np. popularna trzydniówka, w przypadku której jedynym objawem jest właśnie wysoka gorączka. Co ważne, w przypadku tego typu infekcji dość trudno jest zbić temperaturę lekami przeciwgorączkowymi i dość szybko obserwuje się powrotne skoki temperatury u dziecka. Jeżeli natomiast pojawiają się takie objawy jak drgawki i zimne poty u dziecka lub też inne niepokojące symptomy infekcji (kaszel, katar, ból gardła, płaczliwość i rozdrażnienie), należy udać się z dzieckiem do szpitala. W przypadku długo utrzymującej się wysokiej temperatury u dziecka istnieje dodatkowo również duże ryzyko odwodnienia.

Zobacz też: 

Odwodnienie u dziecka – kiedy do szpitala?

Odwodnienie to stan, w którym poziom wody w organizmie jest zbyt niski by umożliwiać jego prawidłowe funkcjonowanie. U dzieci i niemowląt taki stan jest bardzo niebezpieczny i często stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Najczęściej pojawia się przy infekcjach wirusowych (np. spowodowanych rotawirusami), którym towarzyszą intensywne wymioty i biegunki. W ich przypadku zazwyczaj leczenie ma jedynie charakter objawowy i do pewnego stopnia może być przeprowadzane w domu. Rzadziej pojawiające się przyczyny odwodnienia u dzieci to te, związane chociażby z wysoką temperaturą otoczenia, oparzeniami czy też nadmiernym wydalaniem moczu (np. w przypadku niezdiagnozowanej cukrzycy). O taki stan nietrudno zwłaszcza u małych dzieci, których masa ciała jest jeszcze niewielka. Ze względu na poważne skutki odwodnienia, zwłaszcza w przypadku biegunek i wymiotów u dzieci należy pamiętać o stałym uzupełnianiu płynów, wzbogaconych o elektrolity. Jeżeli dziecko szybko zwraca spożyte napoje, obserwujemy zapadnięte i sine oczy u dziecka, a dodatkowo objawy neurologiczne (senność u niemowlaka, apatyczne dziecko) należy udać się do szpitala, gdzie zostaną przede wszystkim podane wlewy dożylne, a dziecko będzie pod stałą opieką lekarza. Zwłaszcza odwodnione niemowlę powinno jak najszybciej mieć udzieloną fachową pomoc medyczną.

Przyspieszony oddech u dziecka – kiedy do lekarza?

Przede wszystkim warto pamiętać, że niemowlęta i małe dzieci oddychają zdecydowanie częściej niż osoby dorosłe. U niemowląt prawidłowa ilość oddechów to około 30-40 na minutę, z kolei u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym około 20-30 na minutę. W warunkach prawidłowych są one jednak spokojne i miarowe. Przyspieszony oddech u dziecka zawsze powinien budzić niepokój rodziców, ponieważ jest on naturalnym sposobem organizmu na walkę z niedotlenieniem czyli hipoksją. Często szybki oddech u dziecka jest płytki i towarzyszą mu świszczenie i charczenie. Wtedy zazwyczaj spowodowany jest on chorobami układu oddechowego, takimi jak zapalenie oskrzeli czy płuc. Przyspieszony oddech u niemowlaka może także pojawić się w przebiegu niezdiagnozowanych wad serca oraz zaburzeń metabolicznych. Z bardziej prozaicznych powodów przyspieszonego oddechu u dziecka należy pamiętać o zwykłej histerii. Choć potrafi jej towarzyszyć nawet silne zaczerwienienie twarzy, zazwyczaj wystarczy uspokojenie dziecka by wszystko wróciło do normy. Jeżeli trudności z oddychaniem związane są z infekcją i pomimo usilnych starań (klepanie, kładzenie z głową w dół) nie udaje się przywrócić dziecku prawidłowego oddechu, a dodatkowo pojawia się m.in. zasinienie ust, należy natychmiast udać się do szpitala.

Inną sytuacją, w której może pojawić się przyspieszony oddech jest reakcja alergiczna np. na spożyty pokarm lub ukąszenie owada. Najczęściej obserwuje się ją w przypadku użądlenia osy lub pszczoły. Przyspieszony, świszczący oddech, któremu towarzyszy kaszel i rosnąca opuchlizna wokół ust stanowią sygnał, że konieczne jest podanie leków przeciwhistaminowych. W tym wypadku istotna jest każda minuta.

Wciąż zastanawiasz się, czy to już jest ten moment, kiedy trzeba jechać do szpitala? W razie wątpliwości możesz skontaktować się z pogotowiem, którego dyspozytor udzieli Ci fachowej pomocy i podpowie, czy w przypadku Twojego dziecka konieczna jest fachowa pomoc w szpitalu.

Źródła:
  • Rosie Hague, Managing the child with a fever, The Practitioner, 2015; 259 (1784): 17–21
  • Grażyna Skotnicka-Klonowicz, Jan Godziński, Adam Hermanowicz, Jan Wendland, Erwin Strzesak, Krzysztof Strzyżewski, Piotr Czauderna, Postępowanie w lekkich i średniociężkich urazach głowy u dzieci - wytyczne Polskiego, Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych, Standardy Medyczne/Problemy Chirurgii Dziecięcej, 2014, T. 4, 42-50
  • Piotr Buda, Janusz Książyk, Ostra biegunka u dzieci, Pediatr Med Rodz 2010, 6 (4), p. 275-282
  • Strobel Stephan, Marks Stephen D., Smith Peter K., El Habbal Magdi H., Spitz Lewis, Choroby wieku dziecięcego, PZWL, 2010

Dodaj komentarz

Zdrowie dziecka, Zdrowie niemowlaka

Ślinotok u niemowlaka a kaszel

Młodzi rodzice często zauważają ślinotok u niemowlaka. Istnieje wiele przyczyn, a znalezienie tej konkretnej nie zawsze jest tak oczywiste, jak może się to wydawać. Szczególnie zaniepokoić może występujący równocześnie ze...

Czytaj dalej →
Zdrowie niemowlaka

Żółta skóra na stopach lub dłoniach u dziecka

Zażółcenie skóry jest najczęściej spowodowane nadprodukcją lub zatrzymaniem bilirubiny w organizmie. To objaw chorobowy, powszechnie nazywany żółtaczką. Inną przyczyną zażółcenia wewnętrznej strony stóp i dłoni może być nadmierne spożywanie dyni...

Czytaj dalej →
Zdrowie dziecka, Zdrowie niemowlaka

Po jakim czasie działa czopek?

Gorączka u niemowlaka i u małego dziecka zawsze wywołuje stres w młodych rodzicach. Zadają sobie pytanie, jak dużą dawkę środka przeciwgorączkowego powinni podać maluchowi, po jakim czasie czopek zbija gorączkę...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo
Enable registration in settings - general